Amaliy geografiya

Sistemali usul (yondashuv). Mazkur usulda o'rganilayotgan hudud ma'lum bir sistema sifatida qaraladi. Bu sistema esa bir-biri bilan bog'langan qator kichik sistemalardan iborat bo'ladi. Masalan, Chirchiq vodiysini ma'lum bir yaxlit sistema sifatida oladigan bo'lsak, u bir-biri bilan bog'langan quyidagi sistemalardan iborat: geologik tuzilishi; relyefi; suvlari (daryolari, ko'llari, muziiklari, botqoqliklari, yer osti suvlari); iqlimi; tuproqlari; o'simlik va hayvonot dunyosi; qishloq xo'jaligi; sanoati; transporti; aholi manzilgohlari (slahar va qishloqlar); gidrotexnik inshootlar va h.k. (Ushbu sistemalar bir-biri bilan chambarchas bog'langan. Bu sistemalaming biri o'zgarsa, boshqalari ham o'zgaradi. Masalan, iqlim yoki suv sistemasi o'zgaradigan bo'lsa, tuproq, o'simlik va hayvonot dunyosi ham o'zgaradi.
Ekologik usul (yondashuv). Ushbu usulda ma'lum bir hudud yoki muammo o'rganilayotganda, unga tirik mavjudotlarning (o'simlik va hayvonot dunyosi), insonning atrof-muhit bilan bo'ladigan o'zaro aloqalari nuqtayi nazaridan qaraladi. Masalan, Chorbog' suv ombori qurilishi munosabati bilan vodiyning ancha qismi suv ostida qoldi, yer osti suvlari sathi ko'tarildi, tuproq va havoda namlik miqdori oshdi (2-ra.vm). Buning oqibatida tuproq, o'simlik va hayvonot dunyosi o'zgarishga uchradi. Suv ostida qolgan qishloqlar aholisi ko'chirildi, yangi, shinam va go'zal Chorbog' shaharchasi, dam olish zonalari vujudga keldi. Demak, ekologik yondashuvda tabiatda sodir bo'ladigaji o'zgarishlarning tirik organizmga ta'siri oldindan o'rganilar va bashorat qilinar ekan.
Landshafi usuli (yondashuvi). Mazkur usul qo'llanganda, hudud ma'lum bir landshaft turlariga bolib o'rganiladi. Masalan, biror tuman hududini o'tganadigan bo'lsak, mazkur tuman hududi avval tabiiy va antropogen landshaltlarga ajratiladi. Tabiiy landshaftlar o’rmonlardan, yaylovlardan, pichanzorlardan, toshloq va qumlardan, botqoqlardan, sho'rxoklardan. soy vodiylaridan, yonbag'irlardan va boshqa landshaft turlaridan iborat bo'lishi mumkin. Antropogen landshaftlar esa qishloq xo'jalik yerlaridan, sanoat korxonalaridan, yo'llardan, shahar va qishloqiardan iborat bolishi mumkin. Har bir landshaft turi alohida-alohida tahlill qilinadi.