Amaliy audit

 

 

---

571 

 

3. Ekologik auditni o’tkazish va natijalarini rasmiylashtirish tartibi 

 

Ekologik  auditni  o’tkazish  murakkab  jarayon  bo’lib,  u  faoliyati  sifati  va 

samaradorligini  ta’minlash  uchun  tekshiruvni  mukammal  tarzda  rejalashtirishni 

talab qiladi.  Ekologik  audit  tekshiruvini  rejalashtirish  jarayoniga quyidagi omillar 

o’z ta’sirini o’tkazadi; 

 

-ekologik audit o’tkazilishi ko’zda tutilayotgan korxonaning xajmi; 

 

-korxona faoliyati yunalishlarini atrof muhitga ta’sir ko’rsatish darajasi; 

 

-chiqarilayotgan chiqindilarni turlari, tarkibi va xavfsizlik darajsi; 

 

-ekologik auditni o’tkazishga ajratilgan vaqt; 

 

-tekshiruvni o’tkazish mo’ljallanayotgan ekologik audit guruhining tarkibi; 

 

-tekshiruvni  o’tkazishga  ekspert  sifatida  jalb  qilinishi  ko’zda  tutilayotgan 

mutaxassisliklar turlari va ularning texnik ta’minoti; 

 

-tekshiruvni o’tkazish uchun belgilangan shartnoma summasi; 

 

Umumiy  audit  tarkibiga  kiruvchi  tabiatni  muhofaza  qilish  xarajatlarini 

auditorlik  tekshiruvidan  o’tkazish  yo’nalishining  ahamiyatini  kundan  kun  ortib 

borayotganligini  hisobga  olib  tekshiruvni  tashkil  qilish  va  takomillashtirish 

maqsadida  tadqiqotchi  tomonidan  “Tabiatni  muhofaza  qilish  xarajatlarini 

auditorlik tekshiruvidan o’tkazish” deb nomlangan O’zbekiston Respublikasi Audit 

Milliy standartining loyihasi ishlab chiqildi. Ilmiy ishning auditorlik tekshiruvlarini 

rejalashtirishni  o’tkazish  bilan  bog’liq  bandlarini  yoritishda  asosan  shu  standart 

talablariga rioya qilgan holda fikr bildirildi. 

 

Bizning  fikrimizcha  ekologik  auditni  o’tkazish  rejasida  mijoz  korxona 

faoliyatining texnologik xususiyatlaridan kelib chiqib tekshiruvni o’tkazish tartibi, 

bosqichlari,  muddatlari,  nazorat  turlari,  auditorlar  o’rtasidagi  vazifalar  taqsimoti 

hamda  teshiruv  natijalariga  ko’ra  tuziladigan  ekspert  va  auditor  xulosasi, 

shuningdek, boshqa yordamchi xujjatlarga qo’yiladigan talablar aks ettiriladi. 

 

Ilmiy  tadqiqot  ishini  olib  borish  jarayonida  Respublikamiz  xukumati 

tomonidan  umumiy  ekologik  muammolar,  ekologik  ekspertiza,  atrof  muhitni 

muhofaza qilish va ekoligik auditni o’tkazish bilan bog’liq masalalar aks ettirilgan 

me’yoriy  xujjatlar  o’rganib  chiqilganda,  ularda  ekologik  audit  tekshiruvini 

rejalashtirishga  bag’ishlangan  materiallar  kamligi  aniqlandi.  Shuning  uchun 

ekologik  audit  o’tkazish  rejasi  mazmunini  ishlab  chiqishda  xalqaro  amaliyotda 

qo’llanilayotgan tajriba va o’zimizning ilmiy xulosalarimizga asoslandik. Bizning 

fikrimizcha  ekologik  audit  tekshiruvini  o’tkazish  rejasida  quyidagi  holatlar  o’z 

aksini topishi lozim: 

 

1.Ekologik audit o’tkazilayotgan tashkilot nomi; 

 

2.Tekshiruv o’tkazilayotgan davr; 

 

3.Tekshiruvni  o’tkazishda  sarflanishi  ko’zda  tutilgan  mehnat  sarfi  (kishi 

soat); 

 

4.Auditorlik guruhining rahbari; 

 

5.Auditorlik guruhining tarkibi; 

 

6.Rejalashtirilayotgan auditorlik xatari (%); 

 

7.Rejalashtirilayotgan moddiylik darajasi (ming so’m); 

 

8.Rejalashtirilayotgan ish turlari; 

 

9.Tadbirlani o’tkazish uchun vaqt taqsimoti; 

---

572 

 

 

10.Auditorlar o’rtasida vazifalar taqsimoti; 

 

11.Auditor va ekspert o’rtasida texnik va moliyaviy resurslar taqsimoti. 

 

Biznigng fikrimizcha ekologik audit tekshiruvini rejalashtirish jarayoni 15.1-

rasmda ko’rsatilgan bosqichlardan iborat bo’ladi: 

 

Ekologik audit o’tkazish bo’yicha potentsial mijozlarni aniqlash 

 

Potentsial mijozlar to’g’risida ma’lumotlar yig’ish 

 

Ekologik audit o’tkazish tavakkalchiligi va moddiylik darajasini baholash 

 

Shartnoma tuzish to’g’risida qarorga kelish 

 

Tomonlar o’rtasida majburiyatlar kelishuvi 

 

Ekologik audit o’tkazish bo’yicha shartnoma tuzish 

 

Tekshiruvni o’tkazish rejasini ishlab chiqish 

 

Tekshiruvni o’tkazish dasturini tayyorlash