Amaliy audit



Download 6,55 Mb.
Pdf ko'rish
bet55/398
Sana31.12.2021
Hajmi6,55 Mb.
#259040
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   398
Bog'liq
Amaliy audit umk

Ichki nazorat va ichki auditning o’zaro asosiy farqlari 

Ichki  nazorat  asosan  ichki  auditdan  farqli  tomoni  shundan  iboratki,  u 

rahbarlikning 

barcha 


darajasida 

amalga 


oshiriladi. 

Bundan 


farqli 

ravishda,  ichki  audit  mustaqil  auditorlar  tomonidan  amalga  oshiriladi,  ular 

faqat  tashkilot  rahbariga  hisob  beradi  va  ichki  nazorat  tizimini  to’g’ri 

tuzilganligini ham tekshiradi. 

Ichki  nazorat  tizimi  samarali  ichki  audit  funktsiyasi  uchun  dastlabki 

shartlardan hisoblanadi. 

Ichki  nazorat  tizimi  hech  qachon  taftishning  muhimligini  pasaytirmaydi. 

Odatda  taftish  funktsiyasi  davlat  mablag’larini  noqonuniy  o’zlashtirish, 

suiste’molchilik,  kamomad,  qallobliklarga  qarshi  samarali  himoya  vositasini 

bajaradi.  Lekin  ichki  nazorat  bilan  rahbariyat  tomonidan  har  qanday  ichki 

audit  o’rnini  qoplash(kesishish)ni  amalga  oshirilishi mumkin emas. 

Rivojlangan  mamlakatlar  tajribasi  shuni  ko’rsatadiki,  byudjetning  ijrosi 

jarayonida 

g’aznachilikdan 

foydalanish 

alternativ 

usullaridan  biridir. 

G’aznachilik  asosida  byudjet  mablag’laridan  foydalanishda  ularni  iqtisod 

qilish,  nazoratni  kuchaytirish,  soliq  to’lovchilarning  pulini  talon-taroj  qilish 

hollarining oldini oladi. 

O’zbekiston  Respublikasi  davlat  sektorida  ichki  audit  bo’yicha  nizom 

Jahon  bankining  “O’zbekiston  Respublikasi  ichki  va  tashqi  auditni 

instituttsional  rivojlanishi  va  takomillashtirish”  loyihasi  doirasida,  ushbu 

loyiha  xalqaro  maslahatchisi  P.Mordak  tomonidan  tayyorlangan,  unga  ko’ra 

davlat  sektorida  xalqaro  audit  standartlari  talablari  asosida  va  amaldagi 

byudjet  qonunchiligi  doirasida,  Nazorat-taftish  bosh  boshqarmasi  va  Moliya 

vazirligi  boshqa  boshqarmalari  mutaxassislari  hamda  Moliya  vazirligi 

G’aznachiligi  mutaxassislari  bilan  birgalikda,  O’zbekiston  Respublikasi 

Moliya 

vazirligi 

G’aznachiligi  ichki  audit  xizmatining  kontseptsiyasi 

bo’yicha  tegishli  hujjatlar  to’plami  ishlab  chiqildi.  Shu  jumladan,  ushbu 

hujjatda  ichki  audit  tushunchasi  aniqlangan:  “O’zbekiston  Respublikasida 

davlat  moliyasini  boshqarishning  yangi  instrumenti  sifatida  moliya  bo’yicha 

davlat  strategiyasida,  eng  avvalo  G’aznachilikda qo’llash  maqsadida  ichki 

audit  kiritildi.”

 

Shunday  qilib,  unda  davlat  sektorida  ichki  auditni  tashkil 



etishning  asoslari  berilgan  va  u  mustaqil  ichki 

bo’linma 

vazifasini 

bajaradi,  G’aznachilik  rahbariyati  oldida javobgardir. 

Ichki  nazoratning  5  komponentiga  asoslangan  ichki  audit  funktsiyasining 

tegishli tavsifini keltirish mumkin: 



Nazorat muhiti 


41 

 

“Ichki  nazorat  muhiti”  tushunchasi  juda  oddiy  va  aniq.  U  tashkil 



etishning  hamma  umumiy  xususiyatlarini  o’z  ichiga  oladi,  nazorat  tizimini 

engil  harakatga  keltirish  qobiliyatini  o’z  ichiga  oladi.  Haqiqatda  esa 

tegishli  yo’lga  qo’yilgan  “muhitsiz”  hech  qanday  ichki  nazorat  va  audit 

tizimini hayotga tatbiq etib bo’lmaydi. 

Uning  asosiy  xususiyati  Davlat  moliyasini  boshqarish  islohotlarini 

samarali  joriy  etish  hisoblanadi.  Unga  tegishli  qo’shimchalar  kiritiladi  1) 

tashkiliy  strukturani  ishonchli  tashkil  etish  deganda,  javobgarligi  va 

rahbariyatga  bo’ysinishi  tushuniladi  va  2)  yaxshi  boshqarish  amaliyoti,  shu 

jumladan,  inson  resurslari  siyosatiga  taalluqli  va  davlat  xizmati  statusi, 

hisobotlarning shaffofligi, to’g’riligi va asosliligini o’z ichiga oladi. 




Download 6,55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   398




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish