Altiyev a. S yerdan foydalanish iqtisodiyoti toshkent-2019

17.5 – sxema. Yer resurslaridan foydalanishda yagona davlat siyosatini amalga oshirishning istiqboldagi asosiy yo‘nalishlari
94
94
Муаллиф тадқиқотлари асосида тузилган 
Ye
r r
esursdlar
idan 
foyda
la
nishd
a ya
gona
d
avlat 
siyos
ati
ni ama
lga oshirishni
ng ist
iqgol
da
gi 
asosi
y yo’
na
li
shlar
i
Tuproq unumdorligini saqlash, qayta tiklash va oshirish kompleks va tizimli chora-tadbirlarini ishlab 
chiqish hamda ularning samaradorligini ta’minlash 
Ekin maydonlari strukturasini optimallashning ijtimoiy-iqtisodiy asoslarini kuchaytirish va natijalarni 
baholab borish
Qishloq aholi punktlarining yer maydonlarini, ular to’g’risida yer kadastri axborotlarini shakllantirish uchun 
ro’yxatdan o’tkazishni tashkil qilish
Yerdan foydalanuvchilar yer uchastkalari chegaralarini aniqlash (aniqliklar kiritish) va karta-tarx asoslarini 
yangilash
Barcha yer egalari va yerdan foydalanuvchilarni yerdan foydalanish huquqini beruvchi yuridik xujjat bilan 
ta’minlash
Amaldagi yerdan foydalanganlik uchun haq to’lov mexanizmini takomillashtirish yuzasidan takliflar ishlab 
chiqish va bu borada davlat va yerdan foydalanuvchilar manfaatlarini uyg’unlashtirishga erishishga yordam 
berish
Yerlardan foydalanish va ularni muhofaza qilish ustidan davlatning ta’sirchan va samarali nazoratini amalga 
oshirish
Malakali mutaxassislar tayyorlashni yo’lga qo’yish va fermer xo’jaligi rahbarlarining yer sohasidagi 
bilimlarini oshirish maqsadida ular bilan doimiy o’quv-seminarlarini tashkil etish
Yer tuzishni, yerga oidmunosabatlarni va yerdan foydalanishni tartibga solish va yerlar sifatini
aniqlashning doimiyligini ta’minlash 
Yer tuzish, yer kadastri va baholash ishlarida zamonaviy texnika va texnologiyalarni qo’llash maqsadida 
yerdan foydalanuvchilarning electron-raqamli xaritalarini tuzishni jadvallashtirish
Sug’oriladigan yerlarning meliorativ holatini yaxshilash va unumdorligini oshirish bo’yicha ishlarning 
pirovard natijalarini ta’minlash

---

332 
 
- davlat kadastri yagona tizimini to‘liq barpo etish maqsadida soha kadastri 
ma’lumotlarini vazirlik, davlat qo‘mitalari va idoralardan olish, davlat yer kadastri, 
bino va inshootlar davlat kadastri ma’lumotlarini tartibga solish, saqlash va 
yangilash (qog‘oz va elektron variantlarda), davlat kadastri yagona tizimiga 
ma’lumotlarni kiritish tartibini aniqlash, baholash ishlarini takomillashtirish; 
- «O‘zbekiston Respublikasida sug‘oriladigan tuproqlarni bonitirov-kalash 
bo‘yicha uslubiy ko‘rsatma» va «Davlat yer kadastrini yuritish uchun tup-roq 
tadqiqotlarini bajarish va tuproq kartalarini tuzish bo‘yicha yo‘riq-noma» asosida 
barcha fermerlar va boshqa qishloq xo‘jaligi korxonalarini 1:5000, zarur hollarda 
1:1000; 1:2000 miqyosdagi raqamli elektron tuproq kartalari bilan ta’minlash hamda 
tuproq bonitet ballarini aniqlash ishla-rini zamonaviy geoaxborot tizimlari
texnologiyalarini qo‘llash asosida yakuniga etkazish; 
- 
yer 
monitoringini 
zamonaviy 
talablar 
darajasida 
olib 
borish, 
ma’lumotlarning haqqoniyligini va sifatini ta’minlash maqsadida yer tuzish 
organlarini zamonaviy geodezik o‘lchov asboblari va dasturlar bilan ta’minlash; 
- tuproq-baholash ishlarining sifati va tezkorligini ta’minlash maq-sadida dala 
va laboratoriya asbob-uskunalarini yangilash maqsadida tuproq tadqiqotlari bilan 
shug‘ullanuvchi tashkilotlarni zamonaviy mobil labora-toriyalar, analitik uskunalar 
va reaktivlar bilan ta’minlash; 
- respublikadagi mavjud fermer xo‘jaliklarini sifatli tuproq-baholash xaritalari 
bilan ta’minlash maqsadida «Panorama» dasturida GAT texnologiyalaridan 
foydalangan holda qisqa muddatlarda tuproq-baholash ishlarini tugatish va fermer 
xo‘jaliklarining raqamli elektron tuproq-baholash xaritalarini tuzish; 
- avtomatlashtirilgan yer ma’lumotlari tizimini yaratish va yuritish; 
- yer uchastkalariga bo‘lgan huquqlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish ishla-rini 
zamonaviy texnologiyalar asosida amalga oshirishni ta’minlash; 
- yerlarni me’yoriy baholash ko‘rsatkichlarini doimiy tarzda yangilab borishni 
ta’minlash, yerdan foydalanish va uni muhofaza qilishni iqtisodiy rag‘batlantirish 
tizimini yaratish; 

---

333 
 
- yangi texnologiyalar, ilmiy ishlanmalar, uslubiy qo‘llanmalarni o‘rganish, 
ularni 
respublikamiz 
sharoitlariga 
moslashtirish 
va 
joriy 
etish 
hamda 
mutaxassislarni tayyorlash maqsadida xorijiy davlatlar bilan o‘zaro aloqalarni 
mustahkamlash. 
Shu bilan birga, yer resurslaridan foydalanishning iqtisodiy mexa-nizmini 
ishlab chiqish va uning amal qilishini kuzatish har doim jahon ama-liyotida 
munozarali bo‘lib kelgan. Chunki mazkur mexanizm hamisha ham davr talablari 
darajasida takror ko‘rib chiqilavyermaydi. Ayniqsa, qishloq xo‘ja-ligi uchun doimiy 
ravishda imtiyozlar va tez samara berishi mumkin bo‘lgan rag‘batlantiruvchi 
mexanizm elementlarini joriy qilishga ko‘p e’tibor berilgan. Aksariyat hollarda 
bunday choralar oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash vazifalariga kirsa, ayrim 
holatlarda esa, mamlakatning mavqe-ini mustahkamlash vazifalaridan kelib chiqib 
ishlab chiqilgan.