Aloqa liniyalarining tarkibi va xususiyatlari

ALOQA LINIYALARINING TARKIBI VA XUSUSIYATLARI


Komputer tarmoqlarining rivojlanish evolutsiyasi
So'nggi to’rt asrning har biri dominant texnologiyaning ustunligi bilan ajralib turadi:
18 asr - sanoat inqilobi va mexanizatsiyalash;
19-asr - bug‘ dvigatellari davri;
20 asr - axborot to'plash, qayta ishlash va tarqatish texnologiyalari.
Hozirgi bizning davrimizda tarmoqlarning rivojlanishiga kelsak
Asta-sekin, farqlar yumshata boshlandi:
Optik tolali aloqa liniyalari yo’lga qoyildi bu esa biz uchun deyarli katta inqilob bo’ldi chunki optik tolali kabilar texnologiyalar bizgacha yetib kelgunga qadar Juft o`ramli (UTP) kabellaridan foydalanib kelmoqda edik, fider-optic cable va twisted pair kabillari o’rtasida juda katta farq bor hozir sizlarga shu kabel turlari, o’rtasidagi farqlari haqida ozgina gapirib o’taman

Avallam bor kabellar turlari haqida maruza qilsam

Mahalliy tarmoqlarning rivojlanishi davomida kabellarning bir nechta turlari paydo bo'ldi, standartlarning tobora murakkab talablari natijasida ularning sifati ham oshib kelmoqda Ulardan ba'zilari ilgari qo’llangan bo’lsa qolganlari endi qo'llanila boshlandi va ularning yordami bilan bizga kerakli yuqori tezlikda ma'lumotlarni uzatish imkoniyati paydo bo'ldi.

Koaksial kabellar (coaxial cable), ular televizion antennaga juda o’xshash. O’tkazish tezligi: 10 Mbit/sek. Asosan bino ichidagi tarmoqni hosil qilishda foydalaniladi.

Bunday kabellar to`rt qatlamdan tashkil topgan bo’ladi: uning eng ichki qatlami metall simdan iborat. Bu izolyastiya bilan o`ralgan bo’lib, u 2- qatlamini tashkil qiladi. 3-qatlam izolyastiyasi yupqa metall ekran bilan qoplangan bo’ladi. To’rtinchi qatlam plastik qatlamdan iborat bo’lib u uchta qatlamni qoplaydi.
Koaksial simning asosiy afzalligi, uning katta kenglikda ishchi chastotalariga ega bulganligi tufayli katta xajmdagi ma’lumotlar oqimini yuqori tezlikda uzatishi mumkinligidadir.

Bu imkoniyat yuqori tezlik bilan ishlaydigan lokal kompyuter tarmoqlarini yaratish imkoniyatini beradi.

Koaksial simlarning ikkinchi afzalligi ularning turli tashqi qarshiliklarga chidamliligi va nisbatan uzoq masofalarga ma’lumotlarni (signal shaklidagi) uzatishi mumkinligidadir.

Yuqorida aytganimizdek, afsuski, bu simlarni to’ridan-to’g’ri kompyuterga ulab bo’lmaydi. Buning uchun qo’shimcha bog’lovchi sifatida

BNC bog’lovchisidan foydalaniladi. Koaksial simining asosiy xususiyati uning universalligidir, ya’ni uning yordamida deyarli barcha turdagi: tovush, video va xokazo signallarni uzatish mumkin.

BNC ulagichi
Kabelning uchlarida o'rnatiladi va T-ulagichi va barreli -ulagichga ulanish uchun ishlatiladi

BNC T-ulagichi. Bu kompyuterni asosiy magistralga ulash uchun ishlatiladigan traynik. Uning dizayni birdaniga uchta ulagichni o'z ichiga oladi, ulardan biri tarmoq kartasidagi ulagichga ulangan, qolgan ikkitasi magistralning ikki uchini ulash uchun ishlatiladi.

BNC barreli ulagichi. Uning yordamida siz magistralning yirtilgan uchlarini ulashingiz yoki tarmoqning radiusini oshirish uchun qo'shimcha simlarni ulashingiz va qo'shimcha kompyuterlarni va boshqa tarmoq qurilmalarini ulashingiz mumkin.

BNC terminatori. Bu signalning keyingi tarqalishini blokirovka qiladigan qurilma. Bu siz, koaksial kabelga asoslangan tarmoqning ishlashi mumkin emas. Hammasi bo'lib, ikkita terminator talab qilinadi, ulardan biri majburiy ravishda asoslanishi kerak.

Juft o`ramli (UTP) kabellar

Juft o’ramli (UTP) kabeli eng arzon va bugungi kunda keng tarqalgan kabel turi bo’lib,
Bu sifatli aloqaning asosiy elementidir,chunki u qurilmalarni tarmoqqa ulash imkonini beradi,
bir vaqtning o'zida shovqinlarni kamaytiradi va signalni boricha maksimal darajada qabul qiladi.
UTP kabeli miss simlardan tashkil topgan va ikkitadan ortiq o'zaro bog'langan kabellari mavjud bo’lib ular har doim juft sonlarda topiladi va spiral tarzda ikkita-ikkitadan o'zaro bog'langan bo’ladi,ikkita izolyatsiyalangan va bir-biriga bog'langan elektr o'tkazgichga ega Shunday qilib, o'ralgan juftlik UTP kabeli nomi inglizcha qisqartmalardan olingan Himoyalanmagan Twister juftligi deyiladi.
UTP juftlik kabeli o’tkazgichi turli ranglarda bo’ladi,o’tkazgichning 2 xil usulda ulash mumkin yani odatda ko’pchilik :
oqsariq,sariq,oqyashil,ko’k.oqko’k,yashil,oqjigar, jigar ranglar tartibida 2 tamoni bir xil ulanadi o’zi bu ulash usuli bilan kompyuterdan kompyuterga aloqa uzatish va qabul qilish tezligi 100 mb/sek tashkil etadi bu tezlik adashmasam 150 metrgacha masofagacha amal qiladi