Aloqa korxonalarida risklarni boshqarishning o’ziga xos xususiyatlari

Risklarni boshqarish jarayoni va belgilari

Risklarni boshqarish jarayoni va belgilari

• Risklarni boshqarish jarayonini quyidagi bosqichlarga ajratish mumkin:
• 1) tahlil qilinadigan obyektlarni va ularni ko‘rib chiqi uchun detallashtirish darajasini tanlash.
• 2) risklarni baholash metodologiyasini tanlash. 3) aktivlarni identifikatsiya qilish.
• 4) tahdidlar va ularning oqibatlarini tahlil qilish, himoyadagi zaif nuqtalarni aniqlash.
• 5) risklarni baholash. 6) himoya choralarini tanlash.
• 7) tanlangan choralarni amalga oshirish va tekshirish.
• 8) qoldiq riskni baholash
• Risklarini turli belgilar bo`yicha tasniflash mumkin:
• 1) Tarkibi bo`yicha risklar quyidagilarga bo`linadilar: iqtisodiy risk; bozor riski; inflyatsiya riski; valyuta riski; siyosiy risk; ijtimoiy risk; ekologik risk; texnologik risk; marketing riski; moliyaviy risk; kredit riski; aksiyadorlik jamiyatrotlik riski; ilm-texnika riski; informatsion risk va boshqalar;
• 2) muddati bo`yicha risklar quyidagilarga bo`linadilar: qisqa muddatli risklar; uzoq muddatli risklar;
• 3) olinadigan natijaga qarab risklar: spekulyativ risk - ular ta`sirida katta zarar yoki katta foyda olish imkoniyati bor; sof risklar - ular ta`sirida nolga teng bo`lgan zarar(foyda) ko`rish mumkin;
• 4) loyihaga ta`sir etish darajasi bo`yicha risklar quyidagilarga bo`linadi: mumkin bo`lgan risklar - ular ta`sirida kutilgan foydadan ayrilish mumkin; kritik risklar - loyiha pul tushumlaridan ayrilish xatari; katastrofik risklar - daromaddan va kiritilgan investitsiyalardan ayrilish xatari.

Risklarni boshqarish holatlari

Risklarni boshqarish holatlari

• Ikki xil risklilikni boshqarishning tamoyillarini ko`rishimiz mumkin:
• 1. Xavfsizlikni boshqarishni o`rnatish va natijaga asoslangan tadbirlar bo`lmasligi kerakligi;
• 2. Muayyan tashqaridan kutiladigan risk natijalari va shu xavfsizlik tizimlarini ishlab chiqish hamda ta`minlash tamoyili. Riskni boshqarishda xavfning tabiati jihatidan ham tahlil qilinib uni yanada kamaytirish uchun uchun ko`pgina chora tadbirlar qo`llaniladi.
• Risklarni boshqarishda infrastrukturaviy holat bo`yicha turlari:
• - RMF (risk Menejmenti)
• - Standart va texnologiya Milliy instituti tomonidan ishlab chiqilgan;
• - MoR -mumkin bo`lgan risklarni aniqlashning amaliy analitik metodlari. Ularni orasida:
• - Brainwriting; - Enterning;
• - SMART - maqsadlar va takliflar tahlili;
• - SWOT tahlil;
• - VRIO tahlil. Risklarni boshqarish sohasidagi standartlarga quydagilar kiradi:
• - ISO 14971 (Tibbiy asboblar);
• - ISO 16085:2006
• - tizimlari va dasturiy ta`minot muhandislik - Risklarni boshqarishda hayotiylik jarayonlari;
• - ISO 31000 - risklarni boshqarish - tamoyillari va ko`rsatmalar;
• - IEC/ISO 31010 - Risklarni boshqarish - Risklarni baholash texnikasi;
• - ISO Guide 73: 2009 - Risklarni boshqarish yo`riqnomaga asosan olib borilishi;
• - OHSAS 18001- Ishchilar sog`lig`ini saqlash va risksizlikni baholash.