Almashtirish sxemasini tuzish va parametrlarini aniqlash. Qt toklarini hisoblash

1-Misol. Quyida berilgan elektr ta’minoti sistemasining releli himoya va avtomatikasini hisoblang

1-rasm
1-jadval

Sxema raqami	Variant raqami	Rele himoyasi va AQU ni uch chiziqli sxemasi tuzilishi kerak bo‘lgan liniyaning raqami	Transformator himoyasi (AVR bo‘lsa uni ham) sxemasini tuzish talab etiladigan nimstansiya raqami	TT ni transformatsiyalash koeffi-sientining o‘zgarish oralig‘i, %	AD ni ishga tushirish koeffitsienti Kp	p/st dagi operativ tokning kuchlanishi, V				Liniyaning uzunligi, km
						1	2	3	4	L1	L2	L3	L4
0	1	L2		7,5	3,5	-220	~	~	~	15	8	20	1,4

Parametrlarni xisoblash uchun beriluvchi (ma’lumotlarni) qiymatlarni ma’lumotnomalardan olamiz:

a) havo va kabel liniyalar:

U=35 kB
AC-95	r0=0,33 Om/km	x0=0.411 Om/km
AC-70	r0=0,45 Om/km	x0=0,42 Om/km
U=10 kB
AASHv-35	r0=0,89 Om/km	x0=0,095 Om/km

b) transformatorlar:

TDN – 10000/110
Sn=10 MVA	Rk.t =58 kVt
Uyu=115 kV	Uk = 10,5 %
Up=34,5 kV	±9 x 1,78 %
TMN – 6300 kVA
Sn=6,3 MVA	R k.t =46,5 kVt
Uyu=35 kV	U k = 7,5 %
Up=6,3 kV	±6 x 1,5 %
TMN – 4000 kVA
Sn=4 MVA	R k.t =33,5 kVt
Uyu=35 kV	U k = 7,5 %
Up=11 kV	±6 x 1,5 %
TM – 630/10
Sn=630 MVA	R k.t =7,6 kVt
Uyu=10 kV	U k = 5,5 %
Up=0,4 kV

Liniya va transformatorlarning qarshiliklarini hisoblashni nisbiy birlikda olib boramiz. Buning uchun bazisli shartlarini qabul qilamiz: S_b= 100 MVA, U_bI= 115 kV, U_bII = 37 kV, U_bIII = 10,5 kV, U_bIV= 6,3 kV, U_bV= 0,4 kV

U holda:
L1 liniya uchun



L2 liniya uchun



L3 liniya uchun



L4 liniya uchun



T1 (T2) transformator uchun





T3 transformator uchun





T4 transformator uchun





T6 transformator uchun





Prinsipial elektr sxemaga mos ravishda ekvivalent almashtirish sxemasini tuzib, taqsimlash qurilmalari shinalarida qabul qilingan va xisoblanishi shart bo‘lgan K1 – K9 nuqtalarda qisqa tutashish toklarini belgilaymiz. (3-rasm)
Elektr ta’minoti sistemasining maksimal va minimal ish rejimda qisqa tutashish toklarining qiymatini aniqlash.
T1 (T2) transformatorning yuqori kuchlanish tomoniga o‘chirgich tanlaymiz. Buning uchun transformatorning nominal tokini aniqlash talab etiladi:
A
Jadvaldan foydalanib MKP-110B-630-20U1 turidagi moyli o‘chirgichni tanlaymiz va o‘chirgichning o‘chirish tokini I_o‘chir= 20 kA. Demak, o‘chirgichdan S_max= ·I_o‘chir·U_n= ·20·110=3811 MVA maksimal quvvat o‘tadi. Minimal rejimda esa S_min=0,6·S_max=0,6·3811=2286 MVA.
a) sistemaning maksimal ish rejimi
Sistemaning qarshiligini quyidagicha hisoblaymiz:




3-rasm. Almashtirish sxemasi

Manbadan K-1 qisqa tutashish nuqtasigacha bo‘lgan qarshiliklar yig‘indisi quyidagiga teng:

Qisqa tutashish nuqtasida bazis kuchlanishdagi tok quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
kA
K-2 nuqta


kA
K-3 nuqta


kA
K-3' nuqta


kA
K-4 nuqta


kA
K'-4 nuqta


kA
K-5 nuqta


kA
K-6 (K-7) nuqta


kA
K-8 nuqta


kA
K-9 nuqta


kA
b) sistemaning minimal ish rejimi
Sistemaning qarshiligini quyidagicha hisoblaymiz:


Manbadan K-1 qisqa tutashish nuqtasigacha bo‘lgan qarshiliklar yig‘indisi quyidagiga teng:
Qisqa tutashish nuqtasida bazis kuchlanishdagi tok quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
kA
K-2 nuqta


kA
K-3 nuqta


kA
K-3’ nuqta


kA
K-4 nuqta


kA
K’-4 nuqta


kA
K-5 nuqta


kA
K-5’ nuqta


kA
K-6’ (K-7’) nuqta


kA
K-6 (K-7) nuqta


kA
K-8 nuqta


kA
K-9 nuqta


kA
Uch fazali QT tokidan foydalangan holda, ikki fazali QT tokini qiymatini aniqlash mumkin:


Hisoblash natijalari tok qaysi hisobiy sxemalar va kuchlanishlarga keltirilgan bo‘lsa uni ko‘rsatgan holda jadvalga kiritiladi.

1-jadval

Hisobiy sxemaning nomeri	QT ning hisobiy nuqtasi QT toki		K1	K2	K3	K'3	K4	K'4	K5	K6(7)	K8	K9
00		maks	19,13	1,45	0,957	0,75	0,887	0,797	3,272	1,52	1,337	11,317
		min	11,478	1,427	0,947	0,744	0,878	0,791	2,815 3,253	1,446	1,263 1,513	11,142
		maks	16,567	1,256	0,829	0,649	0,768	0,69	2,834	1,317	1,158	9,801
		min	9,94	1,236	0,82	0,644	0,761	0,685	2,438 2,817	1,253	1,094 1,31	9,649

Mustaqil echish uchun masalalar
1. Quyida berilgan elektr ta’minoti sistemasining almashtirish sxemasini tuzing va QT parametrlarini hisoblang.

2. Quyida berilgan elektr ta’minoti sistemasining almashtirish sxemasini tuzing va QT parametrlarini hisoblang.