Allohyor Teacher

 
25
Allohyor Teacher 
 
 
32−dars. Present and past tenses 
O'tgan darslarda kelgan shu mavzudagi qoidalarni takrorlab, bir biridan ajratib olishimiz 
kerak bo'ladi. 
Present continius − davomli hozirgi zamon. 
Past continius − davomli o'tgan zamon. 
Ikkalasida ham harakat so'zlariga "ing" qo'shiladi. Egadan so'ng present continiusda 
am/is/are, past continiusda was/were, ya'ni "To be" qo'yiladi. 
Bir ish sodir bo'lgan, lekin uni kim qilgani noma'lum. Yoki gapda unga ishora qilinmagan. 
Bu holat passiv deb atalib, u ikkiga bo'linadi: 
1. Present passive − hozirda ham davom etayotgan ish. 
The room is cleaned every day − Bu xona har kuni tozalanadi. 
Kim tozalashi noma'lum, lekin hozirda ham tozalanadi. 
2. Past passive − o'tgan zamonda qolib ketgan ish. 
The room was cleaned yesterday − Bu xona kecha tozalangan. 
Ikkala passive'ga ham "To be" qo'yiladi, doimgidek presentga am/is/are, pastga was/were. 
Ikkalasida ham to'g'ri fe'llarga "ed" qo'shiladi, noto'g'ri fe'llar 3−formatda yoziladi. 
Agar ish bajaruvchiga ishora bor bo'lsa, "passive" emas, "active" bo'ladi, "To be" 
qo'yilmaydi. 
Somebody cleaned the room yesterday − Bu xonani kecha kimdir tozaladi. [active] 
Have/has + past participle = present perfect. 
Present perfect − ish o'tgan zamonda sodir bo'lganini biz hozir ko'rib turgan holat. Buni 
have/has bilan ifoda qilamiz. 
I have cleaned my room − Men xonamni tozaladim. 
Biz tozalayotganini ko'rmadik, lekin tozalangan xonani ko'rib turibmiz. Mana shu holat 
"present perfect" bo'ladi. Bunda "To be" qo'yilmaydi, to'g'ri fe'lga "ed" qo'yiladi, noto'g'ri fe'l 
3−formatda yoziladi. 
Present simple − oddiy hozirgi zamon. Savol berishda do/does, inkor qilishda don't/doesn't 
ishlatiladi. 
Past simple − oddiy o'tgan zamon. Savol berishda did, inkor qilishda didn't ishlatiladi. 
To'g'ri fe'lga "ed" qo'yiladi, no'to'g'ri fe'l 2−formatda yoziladi. Did/didn't ishlatilganda "ed" 
qo'yilmaydi, noto'g'ri fe'l 1−formatda yoziladi. 

---