Allergiya va allergik kasalliklar

SARATON SABABLARI

Rak kasalligini keltirib chiqaruvchi sabablar nima ekanligini hozirgacha hech kim aniq isbotlanmagan. Hozirda bir necha o’nlab ilmiy nuqtai nazarlar mavjud. Agar ularning barchasi bir umumiy tasvirga birlashtirilsa, yomon sifatli o’smalarning rivojlanishiga yordam beradigan uchta asosiy omil ajratiladi:

• 
  Fizik omillar — ular radiatsiya, ultrabinafsha nurlari;
  
• 
  Kimyoviy omillar — kantserogenlar;
  
• 
  Biologik omillar — ayrim xavfli viruslar.
  

Ularning barchasi dastlab DNK tuzilishi patologiyasiga olib keladi, natijada, onkogen faollashadi va hujayralar abadiy hayotga erishadi. Buning oqibatida hujayralar nobud bo’lmasdan, juda katta miqdorda ko’payishni boshlaydi va o’smani hosil qiladi.
Bu omillar saraton rivojlanishining tashqi sabablari hisoblanadi. Biroq, tashqi omillardan tashqari ichki sabablar ham mavjud — bu irsiy moyillikdir. Bu holda organzimning DNKni qayta tiklash qobiliyati yoki onkologiyaga immunitet darajasi kamaygan bo’ladi. Ko’pincha saraton kasalligining ichki va tashqi sabablari shunchalik xiraki, ularning ta’siri ustunligi haqida gapirish qiyin.
Ilmiy dunyoda saratonning mutatsion nazariyasi umumiy qabul qilingan. Ushbu nazariyaga ko’ra, saraton hujayrasi — tashqi yoki ichki omillar ta’siri ostida tananing yetilmagan hujayralarining aniq genetik nuqsonlari natijasidir. Kantserogenezning boshqa nazariyalari ham muhokama qilinadi.
Ammo, hech qay biri kasallikning mohiyatini aks ettirmaydi, chunki:

• 
  Saratonni davolashning zamonaviy tamoyillari — rivojlanib bo’lgan kasallikning oqibatlarini bartaraf etishga asoslangan: jarrohlik aralashuvi, kimyoterapiya va radioterapiya usullari orqali o’simta hujayralari o’sishini bostirish;
  
• 
  Hujayra mutatsiyasini boshqarish usullarini tushunish uchun hech qanday tamoyillar mavjud emas.
  

Kantserogenezning universal mexanizmi kashf qilinganidan so’ng, shubhasiz, kasallik ustidan o’rnatilgan haqiqiy g’alaba degan ma’noni anglatuvchi yomon sifatli shishlarning rivojlanishini istisno qilish usuli aniqlanadi.
Shuning uchun, ushbu maqolada turli nazariyalar ta’rifiga chuqur to’xtalib o’tish amaliy mazmunga ega emas. Barcha olimlar tomonidan e’tirof etilgan, shubhalanmagan, o’quvchilarga amaliy foydasi bo’lgan sodda va tushunarli lahzalariga to’xtalib o’tamiz.