Allayarov A. I. O’rmonov H. B. O‘zbekistondagi ziyoratgoh obidalar

Chor Minor majmuasi

dan iborat. Sinchli peshayvon tipidagi masjid hovlining janubiy-g‘arbiy burchagida joylashgan (nomi ham shundan). Minoralarning tepa qismi gumbaz shaklida yakunlangan bo‘lib, ular sirkori koshinlar bilan bezatilgan. Ikki qavatli xonaning birinchi qavati miyonsaroy ko‘rinishida bo‘lib, izoralari toshlar bilan qoplangan, tomi gumbazli, ikkinchi qavati kutubxona, kutubxonaning shifti pastak gumbazli bo‘lib, sodda muqarnaslar halqasi bilan to‘ldirilgan. Ikkinchi qavatga minoralarning biridagi zina orqali chiqiladi.

U o‘z davrida masjid, madrasa, darveshlar va musofirlar tunab qolishi mumkin bo‘lgan xonaqoh vazifasini bajargan. Chor Minor majmuasi Sharq me’morchilik an’analarini o‘zida mujassamlashtirgan, an’anaviy “Chor” uslubda bunyod etilgan. Me’moriy obida bugungi kunda ham o‘z davridagi vazifasini saqlab qolgan. U Buxoro shahridagi boshqa me’moriy obidalar qatorida YUNESKO tashkilotining “Butun Jahon madaniy yodgorliklari” ro‘yxatiga kiritildi. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi tomonidan qabul qilingan 2000-yil 30-avgustda “Madaniy meros obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish” hamda 2008-yil 12-sentabr “Muzeylar to‘g‘risida”gi qonunlari madaniy meros obyektlarining huquqiy kafolatidir. Yuqoridagi qonunlar ijrosi sifatida me’moriy obidaning ta’mirtalab qismlari qayta tiklandi, yon-atroflari ko‘kalamzor-lashtirildi.¹¹⁰

Sayid Amir Kulol maqbarasi. Mazkur maqbara Suxar qishlog‘ida (Buxorodan shimolga 25 km.) joylashgan. U so‘fichlik maktabi nufuzli ruhoniysi, mashhur tasavvuf ilmining olimi Xo‘jagan Amir Kulolning (1281-1370) qabri o‘rnida qayd etilgan (Shaxrisabzga dafn etilgan uning zamondoshi Shayx Shamsiddin Kulol bilan adashtirilmasin) bo‘lib, eski an’analarga ko‘ra Amir Temurning diniy homiy bo‘lgan.