Alkinlar Alkinlar



Download 0,57 Mb.
Sana30.04.2022
Hajmi0,57 Mb.
#596891
Bog'liq
Alkinlar


Alkinlar
Alkinlar — molekulasida uchlamchi bog’ bo’lgan atsetilen qatori to’yinmagan uglevodorodlari, umumiy formulasi CnH2n-2. Ularning birinchi vakili atsetilen CH≡CH dir. Atsetilendagi vodorodmetil radikallar bilan almashtirilsa, molekulasida uchlamchi bog’ bo’lgan gomologik qator hosil bo’ladi. Uning birinchi gomologi  metilatsetilen CH3-C≡CH; ikkinchisi etilatsetilen CH3-CH2-C≡CHva hokazo. Xalqaro nomenklatura bo’yicha atsetilen qatori uglevodorodlarni nomlashda ularga muvofiq keladigan alkanning -an qo’shimchasi o’rniga -in qo’shimchasi qo’yiladi. Alkinlar tabiatda uchramaydi, ular asosan alkanlar va kalsiy karbiddan olinadi. Alkinlar uchun birikish, polimerlanish, o’rin olish va oksidlanish reaksiyalari xosdir. Alkinlarning oldingi uchta a’zosigazlar, C5H8 dan boshlab suyuq moddalar, yuqori alkinlar (C16H30) esa qattiq moddalar. Alkinlar alkenlar kabi suvdan yengil, suvda kam eriydi, organik eritmalarda yaxshi eriydi.
Alkinlar va ularning hosilalaridan kundalik hayotda, texnikada keng qo’llaniladigan: sirka aldegidi, sirka kislotasi, benzol, polivinilxlorid, poliakrilonitril, vinilatsetilen, sintetik kauchuk va boshqa moddalar olinadi.
Alkinlarning nomlanishi alkenlarga o’xshash. Xalqaro nomenklatura bo’yicha alkinlarni nomlashda [[alkanlarning -an suffiksi -in suffiksiga almashtiriladi. Uch bog' asosiy zanjirga kirishi kerak.Uglerodlar karrali bog’ yaqin joylashgan chekkadan boshlab raqamlanadi.
Alkinlarning radikallari boshqa uglevodorodlarning radikallariga o’xshab nomlanadi: CH≡C- "etinil". Alkinlarning gomologik qatori:

  • Etin (atsetilen): C2H2

  • Propin: C3H4

  • Butin-1: C4H6

  • Pentin-1: C5H8

  • Geksin-1: C6H10

  • Geptin-1: C7H12

  • Oktin-1: C8H14

  • Nonin-1: C9H16

  • Detsin-1: C10H18




Download 0,57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish