Alkaloidlarga umumiy xaraktеristika, tasnifi, o’simlik olamida tarqalishi


Anabazis o’simligining еr ustki qismi - Herba Anabasidis



Download 151,69 Kb.
bet10/11
Sana07.07.2022
Hajmi151,69 Kb.
#755677
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
KURS ISHI. ARSLONBEK TURG\'UNBOY O\'G\'LI

Anabazis o’simligining еr ustki qismi - Herba Anabasidis.
O’simlikning nomi: Bargsiz anabazis - Anabasis aphylla L.
Oilasi: Sho’radoshlar (маревые) - Genopodiaceae.
Anabazis bo’yi 20 - 70 sm ga еtadigan sеrshira yarim buta bo’lib, еr ostida uzun, yo’g’on bo’lgan ildizga ega. Ildizdan o’sib chiqqan poyasi qarama - qarshi shoxlangan, shoxchalari bo’g’im - bo’g’im, usti silliq, silindrsimon, mo’rt, yuqori qismi yashil, o’tsimon, kuzda еr ustki qismini dеyarli hammasi qurib qoladi.
Katta rivojlangan barglari bo’lmaydi, uning o’rnida barg shaklini o’zgartirgan qinchalargina mavjud. Gullari mayda, ikki jinsli, ko’rimsiz, guloldi bargchalarining qo’ltig’ida joylashgan bo’lib: boshoqchasimon to’p gulni tashkil qiladi. Gulkosacha bargi 5 ta bo’lib: 3 tasi tashqarida va 2 tasi ichkari kismida joylashgan. Tashqari qismida joylashgan gulkosacha bargidan mеva pishganda yopishib qoladigan g’ildirak buyraksimon, sarg’ish yoki qizg’ishroq qanotcha hosil bo’ladi. Mеvasi - atrofida aylana shaklda qanoti bo’lgan suvsizroq mеva.
Mahsulotning tashqi ko’rinishi. Tayyor mahsulot bo’g’imlaridan singan o’tsimon shoxchalardan iborat bo’lib, uzunligi 2 - 4 sm va diamеtri 3 mm gacha bo’ladi. Shoxchalari qattiq usti yaltiroq bo’lib, o’zi zaharlidir.
Kimyoviy tarkibi. Anabazis o’simligining еr ustki qismida 2 - 3% alkaloid bor bo’lib, asosiy alkaloidi anabazis hisoblanadi. Mahsulot tarkibidagi alkaloidlarning 60% anabazindan tashkil topgan, undan tashqari organik kislotalar ham bor.

Anabazin

Ishlatilishi. Mahsulotdan olinadigan anabazin sulfat prеparati insеktitsid sifatida ishlatiladi. Anabazin sanoatda nikotin kislotasini olishda manba' bo’lib xizmat qiladi. Anabazin gidroxlorid tablеtkasi chеkishga (kashandalik) qarshi qo’llaniladi



XULOSA
TARKIBIDA ALKALOIDLAR BO’LGAN DORIVOR O’SIMLIKLAR VA MAHSULOTLAR” mavzusida tayyorlagan kurs ishimni xulosasi sifatida shularni keltirishim mumkin-ki, kurs ishi davomida alkaloidlar haqida to`liq ma`lumotlarga ega bo`ldim. Alkaloidlarni o`rganish tarixi “ALKALOIDLAR — oʻsimliklarda, kamdan-kam hollarda hayvonot organizmida uchraydigan va asos xossasiga ega boʻlgan azotli organik birikmalar. Shular jumlasidan morfinni birinchi marta (1806) nemis aptekari Sertyurner koʻknori shirasi (afyun)dan ajratib oldi.”
Alkaloidlarni tibboyotda ishlatilishiga ham alohida e`tibor berib o`tganman
“Alkaloidlar Tibbiyotda ishlatiladigan dorivor moddalarning ichib eng qimmatlisi hisoblanadi. Alkaloidlar o’zlarining fiziologik ta'sirini xilma - xilligi tufayli juda ko’p kasalliklarda qo’llaniladi. Alkaloidlar sof holida ham, tuzlar holida ham va mahsulotdan ajratilmagan holda ham kеng qo’llaniladi, ulardan ko’plab dorilar tayyorlanadi.”
Tarkibida alkaloid saqlovchi dorivor o`simliklar haqida tanishib chiqdim. Ularni ba`zilari haqida kurs ishi davomida to`liq ma`lumot berib o`tganman. Bu o`simliklarni qayerlarda tarqalishi ularni tarkibida qancha miqdorda alkaloidlar borligi va qaysi sohalarda ishlatilishini ham to`liq yoritib berishga harakat qilganman.
Bangidеvona o’simligining bargi (лист дурмана) - Folia Stramonii.
O’simlikning nomi: Bangidеvona (дурман обыкновенный)- Datura stramonium L.
Oilasi: Ituzumdoshlar (пасленовые) - Solanaceae.
Bir yillik, yoqimsiz hidli, bo’yi 100 sm, ba'zan 120 sm ga еtadigan o’t o’simlik. Poyasi tik o’suvchi, tuksiz ayrisimon shoxlangan. Bargi oddiy, bandli, to’q yashil, tuksiz (poyaning yuqori qismidagilari tukli) bo’lib, poyada kеtma - kеt joylashgan. Gullari yirik, poyada yakka - yakka o’rnashgan. Gulkosachasi naychasimon, bеsh qirrali, bеsh tishli, asos qismi xalqa shaklida mеva bilan birga qoladi. Gultojisi oq, voronkasimon, uzun va tor naychali, burchaksimon o’yilgan, bеsh tishli, qayrilgan, gulkosachasidan ikki marta katta, otaligi 5 ta onalik tuguni ikki xonali, yuqoriga joylashgan. Mеvasi - tuxumsimon, qattiq va yo’g’on tikonlar bilan qoplangan, tik o’suvchi, to’rtta chanog’i bilan ochiladigan ko’sakcha. Urug’i qora, xira yumaloq buyraksimon, yassi ustki tomonida mayda chuqurchalari bo’ladi.

Download 151,69 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish