Alisher Navoiyning "Mezon ul avzon"
Hozirgi kunda ona tili ta'limida yetakchi usul qaysi?
Download 0,59 Mb.
|
Tayyor 250620233019
- Bu sahifa navigatsiya:
- Kognitivizm” so‘zining lug‘aviy manosi nima
- Og‘zaki nutqiy sanatlar
- Tarixda maqsad sari og‘ishmay boradigan va metin irodali kishi sifatida ham nom qoldirgan, tinimsiz mehnat, astoydil harakat orqali mashhur notiqlik darajasiga erishgan inson …
|
*a) kognitivizm muammoli ta'lim tadqiqiy ta'lim retroskopik ta'lim “Retroskopiya” so‘zining lug‘aviy ma'nosi qaysi? *a) orqadan ergashaman o‘rganaman bilim olaman qayta takrorlayman “Kognitivizm” so‘zining lug‘aviy ma'nosi nima? *a) bilim olish o‘rganaman orqadan ergashaman qayta takrorlayman “Ritorika” asari kimning qalamiga mansub? *a) Aristotel Demosfen Kvintilian Sitseron Og‘zaki nutqiy san'atlar: *a) voizlik, notiqlik, suxandonlik, qissago‘ylik, roviylik. kotiblik, voizlik, notiqlik, munshiylik voizlik, notiqlik, munshiylik suxandonlik, qissago‘ylik, voizlik, notiqlik, munshiylik Tarixda maqsad sari og‘ishmay boradigan va metin irodali kishi sifatida ham nom qoldirgan, tinimsiz mehnat, astoydil harakat orqali mashhur notiqlik darajasiga erishgan inson … *a) Demosfen Sitseron Aristorel Kvintilian Farg’ona viloyati “ONA TILI VA ADABIYOT FANINI O’QITISH METODIKASI” moduli bo’yicha test savollari 1.Davlat ta’lim standartlari umumiy o‘rta, o‘rta maxsus, kasb-hunar va oliy ta’lim mazmuniga hamda sifatiga qo‘yiladigan talablarni belgilaydi. Davlat ta’lim standartlarini bajarish O‘zbekiston Respublikasining barcha ta’lim muassasalari uchun majburiydir. Ushbu jumlalar O‘zbekiston Respublikasining qaysi Qonunida ifodalangan? *A)“Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonunning 7-moddasida; 2. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbek tilining asosiy imlo qoidalarini tasdiqlash haqida”gi qarori qachon qabul qilingan? *A) 1995-yil 24-avgust 339-sonli; 3. “O‘zbekiston Respublikasida yashovchi shaxslarga ta’lim olish tilini erkin tanlash huquqi beriladi” Ushbu jumlalar qaysi Qonunda ifodalangan? *A) “Davlat tili haqida”gi Qonunning 6-moddasida; 4.DTS da 9-sinf bitiruvchilariga diktant yozish talabi qancha hajmda belgilangan? *A)140-160 so‘zdan iborat diktantni yoza oladi. 5.Ona tili fanidan ixtisoslashtirilgan maktablar uchun belgilangan yondosh dastur qanday nomlanadi? *A)Nutq madaniyati o‘quv dasturi 6.Ona tili fani uchun nechta va qanday kompetentsiyalar belgilangan? *A) 2 ta. Nutqiy va lingvistik 7.O‘quvchilarda kompetentsiyalarni shakllantirishga yo‘naltirilgan o‘quv dasturi bo‘yicha 6-sinf Ona tili darsligiga kiritilgan yangi mavzular nomi qaysi qatorda to‘g‘ri belgilangan? *A)“Matn va mavzu”, “Matnning turlari, Hikoya matni”, “Tasviriy matn”. “Muhokama matni”. 8. 5-sinf o‘quv dasturi bo‘yicha tilshunoslikning qaysi bo‘limlari o‘rganiladi? *A)Fonetika, leksikologiya, morfologiya, sintaksis 9. 7-sinf o‘quv dasturi bo‘yicha yil davomida Ona tili necha soat o‘qitiladi? *A) 102 soat 10. Nutqiy kompetentsiya elementlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni toping. *A) Tinglab tushunish, o‘qish, so‘zlash, yozish 11. “Insho rejasiga qo‘yilgan talablar, sodda va murakkab ko‘rinishdagi rejalar” mavzulari qaysi sinf o‘quv dasturiga kiritildi? *A) 8-sinf o‘quv dasturiga 12. Axborotlar bilan ishlash kompetentsiyasi elementlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni belgilang. *A)Mediamanbalar (radio, televizor, internet va boshqalar)dan zarur ma’lumotlarni izlab topa olish, saralash, saqlash, ulardan samarali foydalana olish, ularning xavfsizligini ta’minlash ko‘nikmalarini egallash . 13.Lingvistik kompetentsiya elementlari qaysi qatorda to‘g‘ri belgilangan? *A) Fonetika, grafika, orfoepiya, orfografiya, leksika, grammatika va uslubiyat 14. 9-sinf bitiruvchisiga ijodiy matn tuzish talabi qanda belgilangan? *A) 20 — 25 gapdan iborat ijodiy matn (bayon, insho) yoza oladi, bayonga reja tuza oladi, epigraf tanlay oladi; -matnda badiiy tasvir vositalaridan o‘rinli foydalana oladi; husnixat, tinish belgilari va imlo qoidalariga amal qila oladi. 15. 9-sinf bitiruvchisi qaysi ish qog‘ozlarini yoza olish kerak. *A) Ariza, ma’lumotnoma, xat, tarjimai hol, hisobot, e’lonlarni yoza oladi. 16. Tovushlar talaffuzida orfoepik me’yorlarga amal qila oladi, leksik birliklarning ma’nosini farqlashda lug‘atlardan unumli foydalana oladi talablari qaysi kompetentsiya elementlari ekanligini belgilang. *A) Lingvistik kompetentsiya elementlari 17. Kompetentsiyaviy yondashuvga asoslangan davlat ta’lim standarti bo‘yicha malaka talablari nimalardan tarkib topgan? *A) Bilim, ko‘nikma, malaka, kompetentsiya 18. Ona tili fanini o‘qitishning asosiy maqsadi berilgan qatorni aniqlang. *A) O‘z fikrini og‘zaki va yozma tarzda to‘g‘ri va ravon bayon qiladigan, kitobxonlik madaniyati shakllangan, mustaqil va ijodiy fikrlay oladigan, o‘zgalar fikrini anglaydigan- muloqot va nutq madaniyati rivojlangan shaxsni kamol toptirish 19. Kompetentsiyaviy yondashuvga asoslangan davlat ta’lim standarti asosida A2+ standart darajasi qanday nomlanadi? *A) Fanni o‘rganishning kuchaytirilgan tayanch darajasi 20. Ona tili fanidan ixtisoslashtirilgan maktablar uchun belgilangan yondosh dastur qanday nomlanadi? *A) Nutq madaniyati dasturi 21.Ona tili fani 5-9- sinflarda o‘quv reja bo‘yicha yil davomida necha soat o‘qitiladi? *A) 646 soat hajmda 22. Ona tili fani 5-sinfda haftasiga necha soat o‘qitiladi? *A) 6 soat 23.Ixtisoslashtirilgan maktablarning 5-9-sinflarida Ona tili fani o‘quv rejaga muvofiq bir yilda necha soat o‘qitiladi? *A) 986 soat 24. Adabiy asarning hayotiy va badiiy mantiqi hamda estetik jozibasini anglashga yo‘naltirilgan ilmiy faoliyat bu - *A) Badiiy tahlil 25. Tilshunoslikning so‘z va morfemalarning kelib chiqishi va tarixini o‘rganuvchi bo‘limi – bu: *B) etimologiya 26. Asarning filologik tahlili to‘g‘risidagi qaysi fikr to‘g‘ri? *A) Adabiy asarning badiiy mantig‘i va estetik o‘ziga xosligini anglashga yo‘naltirilgan ilmiy tahlil 27. Badiiy tahlilga qo‘yiladigan talablardan biri - A) Mukammal tugal tahlilning bo‘lishi mumkin emasligi B) Har qanday tahlilning shaxsiy mulohaza xarakterida bo‘lishi C) San’at asarlariga real borliqning nusxasi tarzida munosabatda bo‘lishning mumkin emasligi *D) Barcha javoblar to‘g‘ri 28. Badiiy asarning o‘quv tahlili jaroyonida yetakchi tamoyil qaysi? *A) Pedagogik maqsadga yo‘naltirilganlik 29. Sinfdan tashqari ishlarda adabitot o‘qituvchisi bilan doimo yaqin hamkorlikda bo‘lishi kerak bo‘lgan mutaxassis kim? *A) ARM xodimi 30. Mumtoz adabiyotimizda yaratilgan asarlarga xos vazn va qofiya qoliplariga rioya qilish, ritmika (ohang)ni his etish, qat’iy yo‘sinda shakllangan obrazlar tizimi, ular o‘rtasidagi munosabatlar, bu obrazlar atrofida guruhlangan poetik vositalar hamda til xususiyatlarini anglash, ramzlar va majozlar bilan fikrlash bu - *A) Aruziy tafakkur 31. Turkiy adabiyotda vujudga kelgan lirik janr qaysi? *A) Tuyuq 32. Mumtoz she’riyatda sham, shu’la, shoh, Yusuf obrazlari qaysi bosh obraz atrofida guruhlanadi? *A) Ma’shuqa 33. Adabiyotda idrok qilish murakkab voqeliklar, anglanishi qiyin mavhum tushunchalarning moddiylashtirilgan holda obrazlar orqali berilishi bu – *A) Ramz 34. Mumtoz she’riyatda parvona, bulbul kabi ikkilamchi obrazlari qaysi bosh obraz atrofida guruhlanib uni tavsiflashga yordam beradi? *A) Oshiq 35. Asiri dard ichi-yu toshi oning Ki, to o‘n to‘rt bo‘ldi yoshi oning. Baytda nechta izofa qo‘llangan? *A) Bitta 36. Asiri dard ichi-yu toshi oning Ki, to o‘n to‘rt bo‘ldi yoshi oning. Baytdagi qofiya raviysi va qofiya turini aniqlang. *A) “sh” raviy, mutlaq qofiya. 37. “Farhod va Shirin” dostonida Chin mamlakati qaysi ma’noda qo‘llanadi? *A) Ramziy ma’noda 38. Quyidagi she'riy janr hamda uning muallifini belgilang. Men sening ilkingdin, ey dil, bandamen, Vah, qachon yetkaymen ul dilbanda men. Bevafolarga meni qilding asir, Shen shahsan, ey dil, banda – men. *A) Tuyuq, Lutfiy; 39. Adabiyotshunoslikning asosini … belgilaydi. Nuqtalar o‘rniga mosini qo‘ying. *A) Badiiy adabiyot tarixi, adabiyot nazariyasi va adabiy tanqid. 40. Adabiy jarayonning holati va rivojiga ta`sir ko‘rsatuvchi asosiy omillar bu –*A) Jamiyatning ijtimoiy, iqtisodiy, madaniy taraqqiyot darajasi 41. Adabiy jarayon, asosan, qaysi yo‘nalish bo‘yicha davom etadi? *A) Asosan ikki yo‘nalish: birinchidan, badiiy asarlarning g‘oyaviy-tematik mazmuni o‘zgarib turadi, ikkinchidan, shunga muvofiq, badiiy tasvir usullari ham yangilanadi. 42. Adabiy tanqid janrlari berilgan javobni belgilang. *A) Тaqriz, adabiy sharh, adabiy biografik ocherk, adabiy portret, badia, muammoli maqola B) Roman, qissa, hikoya, novella, masallar 43. Bu men o‘qigan kitoblarning yuzinchisi. Ushbu gapda son qanday vazifada kelgan? *A)kesim; 44. So‘z birikmalar berilgan qatorni toping. *A) qorong‘i kecha, ulkan bino; 45. Dramatik asarlarning xususiyatlaridan biri qaysi javobda berilgan? *A) Dramatik asarda muallifning ishtirok etmasligi 46. Dramatik turdagi asarda nima hal qiluvchi ahamiyat kasb etadi? *A) Qahramon nutqi 47. Kichik guruhlarda ishlashni tashkil etishga qulay bo‘lgan usul - *A) “6x6x6” 48. Darsga berilgan to‘g‘ri ta’rifni toping. *A) Dars – bu sinfda aniq maqsadlarni ko‘zlab, belgilangan vaqt oralig‘ida bir xil yoshdagi o‘quvchi-yoshlar bilan o‘qituvchi rahbarligida olib boriladigan o‘quv-tarbiya jarayonining tashkil etilishidir 49. Mumtoz she’riyatning keng tarqalgan, arabcha kesilgan, parcha ma’nolarini anglatuvchi janri qanday nomlanadi? *A) qit’a 50. Yangi o‘quv ma’lumotlari va axborotlarni ikki mutaxassis yoki ishtirokchi nuqtayi nazaridan taqqoslash orqali yoritib berish qaysi metodga xos? *A) „Binar ma’ruza” metodi 51. Aylana stol atrofida berilgan muammo va savollar yuzasidan ta’lim oluvchilar tomonidan o‘z fikr-mulohazalarini bildirish orqali olib boriladigan o‘qitish metodi bu.. *A) “Davra suhbati” metodi 52. Ta’lim oluvchilarda muammoli vaziyatlarning sabab va oqibatlarini tahlil qilish hamda ularning yechimini topish bo‘yicha ko‘nikmalarni shakllantirishga qaratilgan metod bu... *A) “Muammoli vaziyat” metodi 53. So’z, so’z birikmasi va gaplarning o’zaro aloqasini o’rganuvchi tilshunoslik bo’limi bu.... *A) Sintaksis 54. Adabiy asarning badiiy mantig’i va estetik o’ziga xosligini anglashga yo’naltirilgan tahlil bu... *A) Filologik tahlil B) Psixologik tahlil C) Didaktik tahlil D) Badiiy tahlil 55. Asar yaratilgan davr, undagi estetik yo’nalishlar, yoritilgan tarixiy davr talqini badiiy asar tahlilining qaysi tamyiliga xos? *A) tarixiylik 56. Bayon qilinayotgan fikrga so`zlovchining xulosasini bildiruvchi so`zlar qanday nomlanadi? *A) modal so`z 57. Dostonlarning nasriy qismida badiiy usullardan qaysi biri ko`proq qo`llangan? *A) saj 58.Qaysi qatorda ilmi aruzga to’g’ri ta`rif berilgan? *A) aruz vazni haqidagi ilm 59. “Muhabbatnoma” dostonining eng so’nggi qismi qaysi janrga mansub? *А) fard 60. Sonning qaysi turi gapda kirish so’z bo`la oladi? *A) tartib son 61. Qaysi xalq dostoni qahramoni o’z kanizlari bilan qalpoq bozorida qirq zinali ko’shkning ustida o’tirib qalpoq sotardi? *A) “Ravshan “ – Zulhumor. 62. Qaysi qatorda sifat turkumiga oid so’zlar berilgan? *A) qo’rqoq, yumuq, siniq. 63.So'z birikmasining xususiyatlari to'g'ri berilgan javobni toping. 1) narsa, belgi, harakatni atashga xizmat qiladi 2) narsa, belgi, harakatlari yakka holda emas, ikki va utdan ortiq so'zlarning aloqaga kirishuvi orqali ifodalaydi; 3) so'z birikmasi - grammatik hodisa 4) so 'z birikmasi - leksik hodisa; *A) 1, 2, 3 64. “Muqarrabi shohiy” unvoniga sazovor bo’lgan adibni aniqlang. *A) Navoiy 65. “Kuntug’mish” dostonida Xolbeka bilan Kuntug’mish bir birlarini qanday ko’rib qoladilar? *A) tushlarida 66.Qaysi dostonda ota o’z farzandiga safar oldidan “Musofirchilikda yo zar yarar, yo zo’r yarar kuningga” degan hikmatomuz maslahat beradi. *A) “Ravshan” 67. Xolbeka Kuntug’mish bilan tanishish uchun, sandiqqa nimalarni solib, daryoga oqizib yuboradi? *A) soch, surat, uzuk 68. …larda fantaziyaga keng o’rin beriladi, mubolag’a kabi tasviriy vositalardan foydalaniladi ? *A) Ertaklarda 69. Obrazlilik va estetik ta'sir etish qaysi uslubning muhim belgisidir? *A) badiiy uslub 70. Ilmiy matn haqidagi qaysi fikr noto’g’ri? *A) Ilmiy matnda tasviriy vositalardan foydalaniladi 71. Sanoq, tanlov, bo’yoq, ikkov, uchala, to’rttala so’zlari qanday qoida asosida yozilgan? *A) Fonetik qoida asosida 72. Matn deb nimaga aytiladi? *A) Yozma va og’zaki ravishda bayon qilingan nutq 73. Meni men istagan o'z suhbatig'a arjumand etmas, Meni istar kishining suhbatin ko'nglum pisand etmas. Navoiyning ushbu baytidagi arjumand so'zining ma'nodoshi qaysi javobda berilgan? *A) aziz, loyiq 74. A.Navoiyi o’z asarlarida qaysi shoirni "Shayxul mashoyix" deb ta'riflagan? *A) Ahmad Yassaviy 75.Jahon adabiyoti namunalarini o’qitishda o’quvchilar diqqatini nimalarga tortish muhim? *A) Adabiyotlar o’rtasidagi yaqinlikka, ijodiy aloqalarga, ular taraqqiyotidan umumiylikka, o’zbek xalqining boshqa millatlar ruhiyati bilan yaqinligiga 76.Adabiyotshunoslikka oid "Birinchi mo’jiza", "Zamon qalb poeziyasi", "Iste'dod jilolari" asarlarining muallifi kim? *A) Ozod Sharafiddinov 77. Naql qaysi turga kiruvchi janr hisolanadi? *A) maxsus 78. Rivoyatlarning mavzuga ko'ra turlari qaysi javobda ko'rsatilgan? *A) tarixiy rivoyatlar, toponimik rivoyatlar 79. Gahe eltub ayog'ini o'ziga, Gahe surtub iligini ko'ziga. H.Xorazmiynuig "Gul va Navro'z" dostonidan olingan ushbu bayt qaysi san'at bilan ziynatlangan? *A) tarse' 80. Mumtoz she'riyatimizning asosiy tasvir manbai nima? *A) ko'ngil 81. Nafaqat Sharq, balki G‘arb shoirlari ijodiga ham ulkan ta’sir o‘tkazgan shoir... *A) Sa’diy Sheroziy 82. Bo'lsa, esa so'zlari bog'langan qo'shma gap qismlarini bog'lash bilan birga yana qanday vazifani bajaradi? *A)qo 'shma gap qismlari orasida qiyoslash va zidlash ma 'nolari mavjudiigini ko’rsatadi Ona tili va adabiyot fanida zamonaviy yondashuv va innovatsiyalar 83.“Kompetence” so`zining ma`nosi to`g`ri ko`rsatilgan qatorni aniqlang. *C.”musobaqalashmoq, bellashmoq” 84. Kompetensiyaviy yondashuv xorijiy tajribada necha bosqichda amalga oshirildi. *B. 3 bosqichda 85. Adabiyot faniga doir kompetensiyalar qaysi qtorda to`g`ri ko`rsatilgan. *A.adabiy-nutqiy,badiy asarni tahlil qilish kompetensiyalari 86. Zamonaviy o`qituvchi shaxsiy hayotda qanday bo`lshi kerak. *C. pok, atrofdagilarga o`rnak bo`la olishi 87. Rivojlantiruvchi ta`limning maqsadi- *D.o`quvchilarda mantiqiy, tanqidiy,tahliliy,ijodiy fikrlashni rivojlantirish orqali barkamol shaxsni tarbiyalash 88. Rivollantiruvchi ta`limning asosiy yo`nalishlari aniqlang. *A. muammoli ta`lim, everistik ta`lim, tadqiqotchilik ta`lim, IMEN 89. Milliy urf-odatlarga hurmat, tarixiy shaxslarga ehtirom elementlari qaysi tayanch kompetensiyada aks etgan. *A. milliy va umummadaniy 90. O`qituvchi nutqining kommunikativ sifatlari tartib bilan berilgan javobni belgilang.. *A. nutqning to`g`riligi, aniqligi, mantiqiyligi, tozaligi, ta`sirchanligi 91.Axborotlarni ishlash, mediyamanbaalardan foydalanish elemantlari qaysi tayanch kompetensiyada aks etgan. *C.axborotlar bilan ishash 92. Shaxs sifatida o`zini rivojlantirish, jamiyatda munosib o`rin egallash elemantlari qaysi tayanch kompetensiyada aks etgan. * B.o`z-o`zini rivojlantirish 93.Adabiyot faniga doir kompetensiyani aniqlang. *D) adabiy-nutqiy kompetensiya 94. Biror mavzu bo`yicha ta`lim oluvchilar bilan o`zaro bahs, fikr almashish tarzini anglatgan metodni toping? *C) bahs-munozara 95. Pedagogik texnologiyaning muhim xususiyatlari, belgilarini aniqlang. A.Ta’lim jarayonini oldindan loyihalash va sinfda o`quvchilar bi- lan qayta ishlab chiqish, tizimli yondashuv asosida o`quvchining o`qish-bilish faoliyatini tasvirlaydigan ta’lim jarayoni loyihasini tuzish.
B.Ta’lim maqsadi real, aniq diagnostik bo`lishi va o`quvchining bilim o`zlashtirish sifatini obyektiv baholash. C.Ta’lim jarayonining tuzilishi va mazmuning yaxlitligi, o`zaro bog’liq va o`zaro ta'sirda bo`lishi, ta’lim shakllarini optimal- lashtirish, qulaylashtirish.Ta’lim jarayonida texnik vositalar va inson salohiyatining o`zaro ta'sirini hisobga olish. *D.Hamma javoblar to`g`ri. 96. Didaktik jarayon komponentlarini aniqlang. *C. Motivlar, o`quvchning o`quv-biluv jarayoni, boshqarish. 97. Davra suhbati metodi necha bosqichda amalga oshiriladi? A. 8 bosqichda 98. Pedagogik jarayonning asosiy vazifalarini belgilang. *B.Ta'lim beruvchi, tarbiyaviy, rivojlantiruvchi. 99. Pedagogik jarayonning tarkibiy komponentlarini ko`rsating. *C.Maqsad - qonun-qoidalar - mazmun - metod - vositalar - shakl. D. Darslik - ko`rgazma materiallar - darslik - metodik qo`llanmalar. 100. Pedagogik texnologiyaning ta'lim sohasidagi mexanizmlariga nimalar kiradi? A. Ta'lim muassasalarida ijodiy muhit yaratish, ilmiy pedagogik xodimlar orasida tashabbuskorlik va yangilikka bo`lgan qiziqish ni orttirish. B. Ta'lim sohasidagi ijodkorlikni, yangiliklarni qabul qilish va keng yoyish uchun ijtimoiy sharoitlarni yaratish. C. Izlanuvchanlik faoliyatini rag`batlantirish, uni har tomonlama qo`llab-quwatlash mexanizmini ishga solish. Nisbatan istiqbolli yangiliklarni, samarali loyihalarni amalda ha- rakatdagi ta'lim tizimiga joriy etish, to`plangan yangilik va tajri- balarni doimiy harakatdagi umumta'lim tizimi rejimiga singdi- rish.
*D. Hamma javob to`g`ri 101. Ta'lim tizimida inson faoliyati bilan bog`liq muammolarni hal etish uchun qanday ishni amalga oshirish kerak? *A. Ilmiy-texnik jarayonning o`zgarishi bilan bog`liq holda ta'lim nazariyasini yaratish, ya'ni fanni jamiyatning faol, samarali ishlab chiqarish kuchiga aylantirish lozim. 102.O``quv jarayonining loyihalanishiga texnologik jihatdan yondashilganda u qanday bosqichlarga ega bo`ladi? A. Ta'lim bosqichining umumiy maqsadini belgilab olish. B. Umumiy maqsadni shakllantirishdan uni ixtisoslashtirishga o`tish. C. O`quvchilarning bilim darajasini tashxis qilish. *D. Hammajavoblar to`g`ri. 103. Didaktik o`yin turlarini aniqlang. A. Og`zaki, so`zlar yordamida o`ynaladigan o`yinlar. B. O`yin mashg`ulotlari. C. Harakatli o`yinlar. *D. Hamma javoblar to`g`ri. 104. Bolalarga insonparvar ezgu yondashosh deganda nimalar tushuniladi? A. Pedagogik muhabbat, bola kamchiliklariga bardoshlilik. B. Bolaga kelajakka ishonch bilan qarash hissini shakllantirish. C. Hamkorlik, mahoratli muloqot. Ijobiy omillarning ustuvorligi. *D.Hamma javoblar to`g`ri. 105. “Ishbop o`yin” metodining maqsadini aniqlang? *A. Har xil vaziyatdagi boshqaruvchilik qarorlarini qabul qilish 106. Quyidagilardan interaktiv usullarni aniqlang. *C.Ishbilarmonlik o`yinlari, modellashtirish. 107. «Aqliy hujum» qanday usul? *A. Ko`plab g`oyalarni ishlab chiqadigan usul. 108."Yangi pedagogik texnologiyaning asosiy maqsadi va vazifasi yangi metodik mahoratni o`rganish, umumlashtirish va ommalashtirishga qaratilgan bo`ladi" degan ta’rifni kim bildirgan? *D) H.Abdukarimov 109. Pedagogik innovatsiyaga berilgan qaysi javob to`g`ri? A) Pedagogik tizimning ayrim elementlarini isloh kilish orqali yuqori samara olish B) o`quv-tarbiya jarayoniga innovatsiyalarni kiritib, samaradorlikni oshirish C) Pedagogik tizimni ham tashqi, ham ichki jihatlardan o`zlashtirib, yuqori natijalarga erishish *D) Hamma javoblar to`g`ri 110. Rejalashtirish tamoyillarini belgilang? *D) Ilmiylik, demokratik, insonparvarlik, pedagogik izchillik, maktab istiqbolini xisobga olish, umumpedagogik, umumpsixologik 111. Ta’lim sifatiga nimalar ijobiy ta’sir ko`rsatadi? A) o`qituvchining bilim darajasi B) axborot, axborot texnologiyalari C)o`quv adabiyotlarining sifati *D)barcha javoblar to`g`ri 112. FSMU texnologiyasi necha bosqichda amalga oshiriladi? *A 6 bosqichda 113. “2 qismli kundalik” texnologiyasining maqsadi nimaga qaratilgan. *D) yozma nutqni rivojlantirishga 114.Muayyan muammoni asosli dalillash, himoya qilishni o`rgatishga qaratilgam usul qaysi qatorda ko`rsatilgan. *A “Nuqtai nazaring bo`lsin” 115. Ta`lim beruvchi tomonidan “Monolog” sifatida bayon etiluvchi usulni belgilang. *B) “Ma`ruza” 116. 1978 yilda E.Aronson tomonidan ishlab chiqilgan usul qaysi qatorda keltirilgan. *D) “Arra” 117. Maktab hayotiga tegishli yangiliklarni joriy qilish, o`quvchilarning ijodiy faoliyatlari natijalarini amalda qo`llash bo`yicha takliflar ishlab chiqish va rivojlantirishga xizmat qiladigan dars bu-? *C) Innovatsiyalar darsi Tanlov mavzu moduli 118.Nutq madaniyati fanining tekshirish ob’ektiga nimalar kiradi? *C) Nutqning til qurilishi, adabiy til me’yorlari, nutqning kommunikativ sifatlari 119. Nutq madaniyatining nazariy asoslari qayerda yaratilgan? *B) Qadimgi Gresiya va Rimda 120. Qaysi javobda Mark Fabiy Kvintilianning asari berilgan? *A) «Notiq haqida» 121. Norma deganda nima tushuniladi? * D) Til unsurlarining xalq o’rtasida ko’pchilikka ma’qul bo’lgan variantini qo’llash 122. Nutqning to’g’riligi deganda nima tushuniladi? *A) Nutqning adabiy til me’yorlariga mos kelishi 123. Nutq madaniyati fani qaysi fanlar bilan bog’liq xolda ish olib boradi? *C) Mantiq, ruhshunoslik, estetika, hozirgi o’zbek adabiy tili, badiiy adabiyot 124. Ilmi aruz nima? * C) Aruz vazni haqidagi ilm 125. Ritm hosil qiluvchi va misralar tengligini ta`minlovchi birlik- ? *B) bo`gin 126. Misralarda bo`g`inlarning kichik pauza orqali guruhlanib kelishi nima deb ataladi? *A) turoq 127.Turoqlardan birining boshqasiga nisbatan yuqoriroq ohangda bo`lishi nimani ifodalaydi? *C) bosh turoq 128. Aruz she`r tizimiga kim asos solgan? *B) Xalil ibn Ahmad 129. Arabcha ustun degan ma`noni anglatib, ko`pligi arkon deyiladi.Ta`rif qaysi atamani ifodalayapti? *D)rukn
130. Taslimga to`g`ri ta`rif berilan qatorni aniqlang. *D)vazn talabiga ko`ra biror harfning tushirilishi 131. Taznibga to`g`ri ta`rif berilan qatorni aniqlang. *A) vazn talabiga ko`ra biror harfning orttirilishi 132. Tag`yirga to`g`ri ta`rif berilan qatorni aniqlang. *C) so`zlardagi ayrim tovushlarning vazn talabiga ko`ra o`rin almashishi 133.”Mutolaa insonni bilimdonlik, suhbat, topqirlik sari yetaklaydi”. Ushbu fikrning muallifini toping. *B) Frensis Bekon 134. Prezidentimiz Sh. M. Miromonovichnig “Kitob mahsulotlarini chop etish va tarqatish tizimini rivojlantirish, kitob mutolaasi va madaniyatini oshirish hamda targ`ibot qilish bo`yicha komisiya tuzish to`grisidagi” Farmoyishi qabul qilingan sanani aniqlang. *D) 2017 yil 12 yanvar 135.”O`qilgan kitoblarni takror o`qish savodxonlikning eng ishonchli tarozisidir”. Ushbu fikrning muallifini toping. *C) F.Gebbler 136. Nutqda varvarizmlar qo’llanishi ... buzadi. Tushurib qoldirilgan so’z birikmasini aniqlang. *D Nutqning sofligi 137. “Yoniq so`z” risolasining muallifini aniqlang. *B) Qozoqboy Yo`ldoshev 138. “Adabiyotshunoslik metodologiyasi” risolasi muallifini aniqlang. *C) Bahodir Karim 139. Vatanparvarlik ruhidagi she`rlar muallifi kim? *A) M.Yusuf 140. Tilni aql-idrok va bilim tarjimoni, deb baholagan adibni belgilang. *A. Yusuf Hos Hojib 141. «Hikoya ichida hikoya» usulida yozilgan asar qaysi javobda ko’rsatilgan? *D. «Sab’ai-sayyor» 142. Kim afsonani «Haqiqatdan habar beruvchi yolg’on hikoyalar», deb ta’riflagan? *D. Aristotel 143. Firdavsiyning «Shoxnoma»siga o’xshash Eron podshohlari haqida asar yozgan ijodkor nomi qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan? *B. Xofiz Sheroziy 144. Tasavvufning eng yuqori bosqichi nima deb ataladi? *D. Haqiqat 145. Tasavvufda ma’naviy komillikning ilk bosqichi nima deb nomlanadi? *C. shariat 146. Sirli muallim” asari muallifi kim? *C. Luqmon Bo`rixon 147. Badiiy tafakkur nima? *C. Ijodkorning hayot, jamiyat, inson xususidagi o`ylari 148. Qaysi qatorda Sharq mumtoz adabiyotida maktub, xat tarzida yozilgan badiiy asar ma’nosini ifodalovchi istiloh to‘g‘ri berilgan? *B) noma 149. Taronayi ruboiyning qofiyalanishi to’g’ri ko’rsatilgan javobni toping. *A) a-a-a-a 150. Chun g’araz so’zdin erur ma’ni anga, Noqil o’lsa xoh xotun, xoh er. A.Navoiyning ushbu she’ri qaysi janrda bitilganligini aniqlang. *A) qit’a 151. Unda narsa, belgi va harakat boshqasiga o’xshatish orqali tasvirlanadi? *C) tashbeh 152. Adabiyotshunoslik nazariyasi ilmidagi ko’chimning turlari qaysi qatorda to’g’ri berilgan? A) majoz B) istiora C) ramz *D) barchasi ХОРАЗМ ВИЛОЯТИ Ona tili va adabiyot fani o’qituvchilari kursu uchun test savollari 1. Lingvistik tahlil o‘quvchilarni nimaga o‘rgatadi? *a) Fanni o‘zlashtirishga yordam beradi 2. O‘qituvchi asar tahlili jarayonida o‘quvchilarning qanday xulosa chiqarishlariga intilmasligi lozim? *a) O‘quvchilarning bir xil xulosa chiqarishlariga intilmasligi lozim; 3. Asarni didaktik (o‘quv) tahlil qilishning asosiy belgisi qaysi qatorda to‘g‘ri ko‘rsatilgan? *a) Tahlilning pedagogik maqsadga yo‘naltirilganligi 4. Bolalar dunyoqarashini shakllantirishda nima asosiy o‘rin tutadi? *a) Umuman san’at turlari, bolalar adabiyoti va xalq og‘zaki ijodi; 5. Mumtoz adabiyotimizdagi topishmoq - janrlar qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan? *a) muammo, lug‘z, chiston 6. Boburning “Charxning men ko‘rmagan jabru jafosi qoldimu? Xasta ko‘nglim chekmagan dardu balosi qoldimu?” deb boshlanuvchi g‘azalining g‘oyaviy mazmuni nima? *a) Dunyo chigalliklari, taqdir murakkabliklaridan nolishi 7. Muayyan badiiy asar yoki undagi qahramonlar haqidagi insho qanday nomlanadi? *a) adabiy-ijodiy 8. Epigraf nima? *a) Inshoning mazmuniga mos keluvchi ibora, maqol yoki badiiy asardan parcha 9. Parafraz nima? *a) suhbatdoshning so’zlarini qayta ifoda etish orqali aniqlash 10. Dars ishlanmasi nima? *a) lot. conspectus- obzor, qisqa bayon, biror mazmundagi ma’ruzaning bayoni 11. Fidbek so’zining ma’nosi keltirilgan qatorni toping *a) ingliz. - qayta bog’lanish 12. Fonema nima? *a) Ma’no farqlash uchun xizmat qiladigan eng kichik til birligi fonemadir 13. O‘zbek milliy tilining asosiy lahjalari qaysilar? *a) Qarluq-chigil-uyg‘ur lahjasi, qipchoq lahjasi, o‘g‘iz lahjasi 14.O‘zbek adabiy tili qaysi omillar asosida boyigan? *a) ichki va tashqi omillar asosida 15. Ona tili darslari jarayonida tahlilning asosan qanday turlari o‘rganiladi? *a) Fonetik, leksik, morfemik, grammatik va uslubiy tahlil 16. O’qitishning induktiv metodi bu…. *a) o’quv jarayonida xulosa qilish, yagona fikrga kelish, yakunlovchi xulosa chiqarishga asoslangan o’qitish metodi 17. “ Idrok xaritasi”ni tuzish imkoniyatlarini belgilang *a) g’oyalarni strukturalash; ravshan va rangli obrazlar orqali g’oyani kuchaytirish; rang, shrift razmeri, bo’rttirish bilan konsepsiyalarni ajratish; maxsus belgilar, g’oyalarni baholash va izohlash imkoni 18. Lirik qarhamon kechinmalari qanday asarlarda beriladi? *a) She'riyatda 19. Javobning qaysi birida hajmi nisbatan katta janr ko‘rsatilgan? *a) Muashshar 20. Tahlil metodiga xos xususiyatlarni toping. *a) O‘rganilgan obyektlarni tarkibiy qismlarga ajratish, ular o‘rtasidagi bog‘lanishlarni aniqlash 21. Oybekning psixologik tasvir mahoratini, G‘ofur G‘ulomning yumori, Abdulla Qahhorning ixcham va teran fikrlash fazilatlarini o‘zida mujassamlashtirgan adib kim? *a) Said Ahmad 22. “Qutadg‘u bilig”ni ommabop qilib, she’riy yo‘lda kim tarjima qilgan? *a) Boqijon To‘xliyev 23. Sharqqa she’riyatni o‘rgatib bo‘lmaydi! Bu fikr muallifi kim? *a) A.Oripov 24. G‘azallar uchun an’anaviy baytlar soni *a) 7 bayt 25. “Keys-stadi” so’zining ma’nosi keltirilgan qatorni toping *a) ingliz. - to’plam, aniq vaziyat, stadi- o`rganish 26. Qaysi lirik janr turkiy adabiyotdagina mavjud bo‘lib, arab va fors tillarida uchramaydi? *a) Tuyuq 27. “Mening bolalik yillarim Farg‘ona vodiysining Yaypan, Nursuq, Kudash, Buvayda, Tollik, Olqor, Yulg‘unzor, Oqqurg‘on degan qishloqlarida o‘tgan….” Parcha qaysi yozuvchi tarjimai holidan olingan? *a) Abdulla Qahhor 28. Ilmiy matn haqidagi qaysi fikr noto‘g‘ri? *a) Ilmiy matnda ko‘chma ma’noli so‘zlar va ilmiy matnda tasviriy vositalardan foydalaniladi. 29. Kim turkiy til grammatikasini ishlab chiqqan birinchi tilshunos olim sifatida et’rof etiladi? *a) Mahmud Zamaxshariy 30. Badiiy tahlilga qo‘yiladigan asosiy talablar nechta va ular qaysilar *a) 4 ta: a) tugal tahlilning bo‘lishi mumkin emasligi; b) shaxsiy bo‘lib, mutloq haqiqat da’vosini qilmasligi; v) maxsus estetik hodisa ekanini hisobga olish kerakligi; g) real borliqning nusxasi tarzida munosabatda bo‘lishning mumkin emasligi 31. “Davra suhbati metodi” qo`llanilganda stol-stullar joylashuvi qanday? *a) doira 32. “Loyiha” metodi bosqichlarini belgilang? *a) Ma`lumot yig`ish, reja tuzish, qaror qabul qilish, amalga oshirish, tekshirish, xulosa chiqarish. 33. Ta`lim oluvchilarda muammoli vaziyatlarning sabab va oqibatlarini tahlil qilish hamda ularning yechimini topish bo`yicha ko`nikmalarini shakllantirishga qaratilgan ? *a) “muammoli vaziyat” metodi 34. Ta`lim kompetensiyalari qaysi qatorda to`g`ri ko`rsatilgan *a) bilim, ko`nikma, malaka kompetensiyasi 35. Mavjud bilim, ko`nikma va malakalarni kundalik faoliyatda qo`llay olish qobiliyati nima deyiladi? *a) kompetensiya 36. “Kommunikativ kompetensiya” tushunchasi kim tomonidan kiritilgan? *a) D. Xayms 37. “Aqliy hujum” usulining qanday shakllari bor? *a) yozma va og`izaki 38. Ona tili faniga oid kompetensiyalar qaysilar? *a) Nutqiy kompetensiya, Lingvistik kompetensiya 39. Adabiyot faniga oid kompetensiyalar qaysilar? *a) Adabiy nutqiy kompetensiya, Badiy asarni tahlil qilish kompetensiya 40. O`quvchilarning kompetensiyalarini shakllantirishda ularning qiziqish va ehtiyojini o`rganishda o`qituvchi tomonidan qanday tashxis o`tkaziladi? *a) Pedagogik 41. Rivojlantiruvchi ta`lim texnologiyasining yetakchi tamoyillaridan moslanuvchanlik tamoyilining qulayligi nimada? *a) ta`lim shakli, usuli va usullarining turli ta`lim muassasalarida qo`llanuvchanligida 42. Fikrlarning sabablarini aytib, turli misollar orqali umumlashtiruvchi texnologiyaning nomi nima? *a) “FSMU” 43. Ta`lim oluvchilarda muammoli vaziyatlarning sabab va oqibatlarini tahlil qilish, hamda ularning yechimini topish bo`yicha ko`nikmalarini shakllantirishga qaratilgan usul qaysi? *a) “muammoli vaziyat” usuli 44. Biror muammo bo`yicha ta`lim oluvchilar tomonidan bildirilgan erkin fikr va mulohazalarni to`plab, ular orqali ma`lum bir yechimga kelinadigan usul qanday nomlanadi? *a) “aqliy hujum” usuli 45. “Keys-stadi” 1870-yilda ilk marotaba qaysi universitetda qo`llanilgan? *a) Garvard 46. Dars mavzusini savol-javoblar orqali o`zlashtirish mashqi qanday nomlanadi? *a) Matbuot konferensiyasi darsi 47. O`quvchilarning bir nechta guruhlarga bo`linib vazifalar bajarishini tashkil etish orqali bilimlarni mustahkamlash mashqini ko`rsating. *a) Guruhlarda ishlash darsi 48. A.Navoiy nomidagi O`zbek tili va adabiyoti universiteti O`zbekiston Respublikasi Prezidentining qaysi sanadagi Farmoni asosida tashkil etilgan? *a) 2016-yil 13-may 49. ”Binar”ma`ruza metodida mashg`ulot qay tartibda olib boriladi va necha kishidan iborat bo`ladi? *a) ikki vakil o`rtasidagi interfaol suhbat, baxs-munozara, axborot almashinuvi orqali 50. “Binar” ma`ruzadan ko`zlangan asosiy maqsadni belgilang. *a) yangi o`quv ma`lumotlarni va axborotlarni ikki mutaxassis ishtirokchi nuqtai-nazarini taqqoslash. 51. Pedagogik treningning uchinchi bosqichini belgilang. *a) Faoliyatli bosqich 52. Kichik guruhlarda ishlash metodining maqsadi nima? *a) ta`lim oluvchilarni faollashtirish 53.“Davra suhbati” metodi qo`llanilganda o`quvchida qanday fazilatlar shakllanadi. *a) mustaqil fikrlash, nutq madaniyatining o`sishi 54. O`qituvchi nutq madaniyatiga ega bo`lishi zarur, uning nutqi quyidagi xususiyatlarni o`zida aks ettirishi lozim : *a) Nutqning to`g`riligi, nutqning aniqligi, nutqning ifodaviyligi, nutqning sofligi, nutqning aniqligi 55. Rivojlantiruvchi ta’limning asosiy yo`nalishlari qaysilar? *a) Muammoli ta’lim, evristik ta’lim, tadqiqotchilik ta’lim, IMEN 56. Keys – study ilk marotaba qayerda qo`llanilgan? *a) Garvard Universiteti, 1870 yil 57. Rolli o`yin qanday metod hisoblanadi? *a) Turli xil vaziyatlarni sahnalashtirish 58. Imitatsiya (taqlid, aks ettirish) qaysi metodga xos? *a) Ishbop o`yin 59. “Tarbiyachi-ustoz bo’lish uchun , boshqalarning aql –idrokini o’stirish ma’rifat ziyosidan bahramand qilish , haqiqiy vatanparvar , haqiqiy fuqaro sifatida etishtirish ushun , eng avvalo, tarbiyachining ana shunday yuksak talablarga javob berishi , ana shunday buyuk fazilatlarga ega bo’lishi kerak” ,- degan fikrlar kimga tegishli? *a) I.A.Karimov 60. Mavjud metodik adabiyotlarda dars tahlili necha turga bo’linadi? *a) 4 turga 61. To’ldiruvchilar harakat bilan predmet orasidagi munosabat xarakteriga ko’ra necha turga bo’linadi? *a) 2 62. Unvon , kasb, laqab, qarindoshlik o’xshatish taxallusni bildiradigan gap bo’laklaridan to’g’ri keladiganini aniqlang? *a) Izohlovchi 63. O’zbek metodistlari orasida birinchi bo’lib, “5-sinf Vatan adabiyoti xrestomatiyasi uchun metodik qo’llanma “ asarini yaratdi va o’zbek metodikasi amaliyotida o’qituvchilar uchin qo’llanma yozish tajribasiga birinchi bo’lib nechanchi yilda kim tomonidan asos solindi? *a) 1926-yil S. Dolimov 64. Arra usuli kim tomonidan ishlab chiqilgan? *a) 1978 –yil, E.Aronson tomonidan 65. Zahiriddin Muhammad Boburning aruz vazniga bag’ishlab yozilgan asarining nomi qaysi qatorda to’g’ri berilgan ? *a) “Muxtasar” 66. Ritm hosil qiluvchi va misralar tengligini ta’minlovchi birlik nima deb ataladi? *a) Bo`g`in 67. Juzvlarning o’zaro birikuvidan nima hosil bo’ladi? *a) rukn 68. Tarkibida cho’ziq unlisi bo’lgan yoki qo’sh undosh bilan tugagan hijolar qanday nomlanadi? *a) o’ta cho’ziq hijo 69. Aruz ilmida she’r vaznini aniqlash uchun qanday usul qo’llaniladi? *a) Taqte’ 70. "Davlat tili haqida"gi Qonunning qayta ishlangan varianti qachon qabul qilingan? *a) 1995-yil, 25-dekabr 71. Ona tili ta'limi oldida turgan eng muhim va dolzarb vazifani belgilang *a) ijodkor va mustaqil fikrli shaxsni tarbiyalash 72. To'liq morfologik tahlilda quyida ko'rsatilgan qaysi ishlar amalga oshiriladi? *a) so'z tarkibi va so'z turkumlari bo'yicha tahlil qilinadi 73. O'rganilgan imlo qoidalarining qanchalik o'zlashtirilganligini tekshirish maqsadida o'tkaziladigan diktant turi qaysi qatorda berilgan? *a) nazorat diktant 74. Muloqotga kirishish, muomala madaniyati qaysi kompetensiyaga tegishli? *a) Kommunikativ 75. Sen berahm bo'lsang ham, dushmanlik qilmasman aslo. Ushbu gap qo'shma gapning qaysi turiga mansub? *a) To'siqsiz ergash gapli qo'shma gap 76. "Alpomish" dostonida uchramaydigan joy nomini toping? *a) Shaytontepa 77. Hosil bo'lish o'rniga ko'ra sirg'aluvchilar berilgan qatorni toping? *a) T,D,S,Z,Sh,J,G,N,L,M b) B,J,P,Q,G,G',N,T,Sh,R c) P,G,T,Q,Sh,J,Ch,N,L,M d) V,Z,J,Y,G',F,S,Sh,H,Q 78. "Qissasi Rabg'uziy"da qaysi tildagi she'rlar uchraydi? *a) Arabcha, turkiy 79. Morfologiya bo`limiga tegishli mavzularni aniqlang? *a) so`z turkumlari 80. Tilni o’rganishga doir dastlabki kompetensiyalar nechanchi yilda kiritilgan? *a) 1960-1970 yillar 81. Ayollarni maqtash, ta’riflash” ma’nosini bildiradigan janr qaysi qatorda berilgan ? *a) G`azal 82. A.Avloniy "Hikoya"qasidasi kimga bag'ishlab yozilgan? *a) Husayn Boyqaro 83. Qaysi qatorda sintaktik usul bilan yasalgan so'z berilgan? *a) Mehnatsevar 84. Fitratning “Adabiyot qoidalari” kitobi nechanchi yilda chiqqan? *a) 1926-yil 85. Yosh bolali ayollar, keksalar ham puxta terimiga chiqdilar. Ushbu gapda kengaytirilgan birikma holi ega vazifasida kelgan so’zni toping ? *a) yosh bolali ayol 86. So’z va so’zbirikmasi, gaplarning o’zaro aloqasini, so’z birikmasi va gap tashkil etgan bo’laklarning xususiyatlarini o’rganadigan bo’lim qaysi qatorda to’g’ri berilgan? *a) Sintaksis 87. Turkiy adabiyotda ilk chistonlar kim tomonidan yaratilgan ? *a) A. Navoiy 88. To’rt misradan iborat, ibratli fikrlar, shoirning ichki kechinmalari, o’y –mulohazalari bayon etilgan aruz vaznidagi hazaj bahrining axram va axrab tarmoqlarida yoziladigan she’r shakliga nima deyiladi? *a) Ruboiy 89. 1926-yilda yozilgan “Adabiyot qoidalari “kitobi kimning qalamiga mansub? *a) Fitrat 90. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining “Pedagog kadrlarni tayyorlash , xalq ta’limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to’g’risida”gi qarori qachon qabul qilingan ? *a) 2017-yil, 26 sentabr 91. Turkiy adabiyotda ilk chistonlar qachon yaratilgan? *a) XV asrda 92. Fors-tojik adabiyotida aruz she’r o`lchovi qachon qo`llanila boshlangan? *a) IX asrning boshlarida 93. Aruz ilmining asoschisi Xalil ibn Ahmad bahrlar sonini nechtaga ajratgan? *a) 15 ta 94. Mutolaa insonni bilimdonlik, suhbat topqirlik sari yetaklaydi” degan fikrlar kimga tegishli ? *a) Frensis Bekon 95. ”Kitoblarning soni emas, ularning yaxshisi foyda keltiradi” degan fikrlar kimga tegishli? *a) Seneka 96. Taqte’ arabcha so’zdan olingan bo’lib qandayma’noni bildiradi? *a) Kesish 97. Juzvlar birikishidan nechta rukn hosil qilinadi? *a) 8 ta rukn 98. Bahr so’zi arabcha so’zdan olingan bo’lib qanday ma’noni bildiradi? *a) dengiz 99. Ta’lim deb nimaga aytiladi? *a) bu o’quvchilarni bilim, ko’nikma malakalarni egallash, ijodiy qobiliyatlarini o’stirish, axloqiy-ma’naviy fazilatlarini tarkib toptirish maqsadida o’quv-bilish faoliyatini tashkil etishdan iborat pedagogik jarayon 100. O`rganilgan bilimlarni tanish vaziyatlarda qo`llay olish – bu nima? *a) ko`nikma СУРХОНДАРЁ ВИЛОЯТИ Ona tili va adabiyot o’qitish metodikasi 1.Qaysi adabiy janrning asosini shakldosh so`zlar tashkil etadi? *a) Tuyuq 2.“Kompetensiya”tushunchasini ma’nosini aniqlang. *a) Bilim, ko`nikma, malaka, qadriyat, boshqa shaxsiy sifatlar, ijobiy natijalarning faoliyatdagi ko`rinishi 3. Xususiy kompetensiyaga nimalarkiradi? *a) muloqotchanlik va bag`rikenglik, yetakchilik 4. Umummadaniy kompetensiya nima? *a) Madaniyatli, umuminsoniy qadriyatlarga egalik 5. Didaktika nimani o`rgatadi? *a) Ta`lim qonuniyatlarini, ta`lim tushunchasi va vazifalarini; 6. Kompetensiya turlari to’g’ri berilgan javobni ko’rsating * a. tayanch, xususiy 7. Tayanch kompetensiya turlari nechta? *a).6 ta 8.Adabiy asar tahlilining qaysi turida asosiy e’tibor o`rganilayotgan asarning estetik hodisa ekanligini har jihatdan asoslashga harakat qiladi? *a). Filologik 9. Kommunikativkompetensiya bu- *a) jamiyatda o’zaro muloqotda kirishish uchun ona tili va xorijiy tilni mukammal o’zlashtirish 10. “Keys-stadi” ilk marotaba qachon qo`llanilgan? a) 1870- yil b) 1980-yil c) 1813-yil d) 1990-yil 11.Didaktik materiallarni darsda qo’llash qanday samara beradi? *a) O’quvchilarni ijobiy fikrlashga va fikrini bayon eta olishga o’rgatadi, ta’lim sifati va samaradorligini oshiradi, o’quvchilarda mavzuni esda saqlash va kerakli paytda foydalana olishni shakllantiradi b)Ta’lim sifati va samaradorligini oshiradi c) O’quvchilarda mavzuni esda saqlash va kerakli paytda foydalana olishni shakllantiradi d)Barcha javoblar noto’g’ri. 12.Qaysi javobda gap berilgan? *a) Yo’l olis b)Chang yo’l c)Maktab tomon d)Katta tanaffus 13. ”O’z-o’zingni top” o’yini o’quvchilarda qaysi jihatlarni shakllantiradi? *a) Sezgirlik, zukkolik va topqirlik b)savodxonligini oshiradi c)Ravon so’zlash va chiroyli yozish d). aqllilik, tezkorlik vasavodlilik. 14. ”Tarvuzi qo’ltig’idan tushdi” iborasi bilan ma’nodosh iborani toping? *a) hafsalasi pir bo’ldi b) og’ziqulog’iga yetdi c) Xamirdan qil sug’urganday d) Yog’ tushsa yalaguday 15..Tartibsiz yozilgan so’zlar orasidan bir-biriga bog’liq bo’lgan so’z juftliklarini topibasoslab berish -bu... *a) “Klassik uchlik” yoki “Klassik juftlik” munosabati b) “So’zdan- so’zga” metodi c)”Aqliy hujum” metodi d) “Bumerang” metodi 16. “Kichik guruhlarga bo’lib ishlash” metodida... *a) barcha o’quvchilarni baholash mumkin, jamoa bo’lib ishlash, birlashish , totuvlik jihatlarini shakllantirish, bahs- munozara orqali fikrlar almashish mumkin b)Jamoa bo’lib ishlash, birlashish, totuvlik jihatlarini shakllantirish c) Bahs- munozara orqali fikrlar almashish mumkin d)to’g’ri javob keltirilmagan. 17. Yaxlit pedagogik jarayon - bu.... *a) Tarbiya jarayonida ta’lim va ta’lim jarayonida tarbiya berishning o’zaro singib ketgan jarayoni b) Ijtimoiy tajribalarni o’zlashtirishga va bunyod etishga qaratilgan jarayon. c) Pedagogning dunyoga , pedagogik voqelikka va pedagogik jarayonga bo’lgan munosabati d) barcha javoblar to’g’ri 18. Zamonaviy dars tuzilishini belgilang. *a) Didaktik va mantiqiy- psixologik b)motivlangan va uslubiy c)Bilimni qo’llash va shakllantirish. d)to’g’ri javob yo’q 19. Fonetika tovushlarni tekshirish usuliga ko’ra necha turga bo’linadi? *a) 5 b) 4
c) 6 d) 8
20. Fonetikaning qaysi bo’limi tovush tizimidagi taraqqiyot va o’zgarishlarni o’rganadi? *a)Tarixiy fonetika b)Xususiy fonetika c)Umumiy fonetika d)eksprimental fonetika 21. Hozirgi o’zbek tilida nechta fonema bor? *a) 31 ta b) 23 ta c) 30 ta d) 29 ta 22. Nutq tovushining nechta jihati bor? *a) 3 ta
b) 4 ta c) 2 ta d) 5 ta 23. Urg’u olmaydigan unsurlarniko’rsating? *a). –ku, -u, -yu, mi, chi yuklamalari 24. Nutq jarayonida so’z tarkibidagi tovushlarning o’rin almashtirish hodisasiga nima deyiladi? *a) metateza 25. Semasiologiya, etimologiya va onomosiyalogiya- bu... *a) leksikologiya bo’limlari 26. Aravakash yumshoqqina kulimsiradi. (Cho’lpon ) gapida ko’chishning qaysi usuli qo’llangan? *a) Metafora 27. Sinekdoxa usulida ma’no ko’chgan gapni belgilang. *a).Ikki juft ko’z bir-biriga tikilib qoldi (Sh) 28. Dominanta- bu... *a).Ma’nodosh so’zlar uchun ma’no va stilistik jihatdan betaraf so’z. 29. . ….. tahlilda kuzatuvchi kuzatilgan darsdan o`qituvchi qo`llagan metod va priyomlarning qanchalik samaradorligi masalasi nuqtai nazaridan darsga baho beradi? a). Metodik tahlil 30. Morfologik jihatdan o’zgarmas so’z turkumlarini belgilang. *a) Ravish, bog’lovchi, ko’makchi, yuklama. 31. Sintaktik vazifa bajarmaydigan so’z turkumlari qaysi? *a) Ko’makchi, bog’lovchi, yuklama, undov 32. So’zlarning umumiy garammatik ma’nolari va o’ziga xos xususiyatlariga ko’raguruhlanishiga nima deyiladi? *a)So’z turkumlari 33. . Amaliyotda badiiy tahlil qanday maqsadga yo`naltirilganiga qarab qaysi turlarga bo`linadi? *a). Filologik va didaktik 34. Sintetik shaklda bog’langan so’zlarni belgilang *a) Baxtini izlab, yurtni kuylamoq 35. –lar qo’shimchasi qaysi qatorda ko’plik ma’nosini ifodalamagan? *a) Suvlar 36. Atash ma’noga ega bo’lmagan s’z turkumini belgilang. *a) Olmosh 37. Paradigma nima? *a)So’zning grammatik shakllar tizimi 38. Lug’aviy ma’no ifodalamasada gapda sintaktik vazifa bajaruvchi so’z turkumini belgilang. *a)Modal so’z 39. Mumtoz adabiyotni o`qitish bilan bog`liq qiyinchilik va murakkabliklar qaysi o`rinlarda namoyon bo`ladi? a) Vazn bilan bog`liq murakkabliklar, qofiya bilan bog`liq murakkabliklar, til xususiyatlari yuzaga keltiradigan to`siqlar 40. So’zlarni munosabatga kirutuvchi vositalarni ko’rsating? *a)kelishik, egalik, shaxs- son, ko’makchilar, bog’lovchilar, ohang 42. Qaysi bo’laklar gap tarkibida belgisiz keladi? *a) Aniqlovchi, to;ldiruvchi 43. Bitushuv yo’li bilan birikkan birikmalar berilgan javobihi toping? *a) Yaxshi odam, shirin so’z 44. Iltimos ruchkangizni bering, gapi gapning ifoda maqsadiga ko’ra qaysi turiga kiradi? *a)Buyruq 45.Qaysi shaxsda ega va kesimning moslashmaganligi xato hisoblanmaydi? *a) 3 shaxs 46. Vositali to’ldiruvchilar bilan birikadigan fe’llar berilgan javobini belgilang. *a) kelmoq, ketmoq 47. Bu haqida mahallada duv- duv gap tarqaldi -gapidagi ostiga chizilganso’z qaysi gap bo’lagi vazifasida kelgan? *a) aniqlovchi 48. Noto’g’ri gapirdi shekilli, hamma ungao’qrayib qaradi - gapi qaysi ergash gap turiga kiradi? *a) sabab ergash gap 49. Vazifamiz shuki, kelajak avlodni to’g’ri tarbiyalashimiz kerak - gapi… *a) kesim ergash gap 50. Badiiy asarni necha usulda tahlil qilish mumkin? *a) 2 51. Adabiy asarning badiiy mantiqiy va estetik o’ziga xosligini anglashga yo’naltirilgan tahlil... *a) Filologik tahlil deyiladi 52. Didaktiktahlildan maqsad... *a) Badiiy asarni to’g’ri qabul etish orqali o’quvchilarda shaxslik sifatlarini shakllantirish 53. Badiiy asarning o’quv tahliliy tamoyillarini ko’rsating. *a)Tarixiylik, individuallik, tuzimlilik, estetik asoslarning ustuvorligi, hissiylik 54. Badiiy asarni o’quvchilar tomonidan butunligicha aqliy hamda hissiy idrok etish tamoyili... *a) yaxlitlik tamoyili 55. Badiiy adabiyotning boshqa fanlardan farqi... *a) Inson ruhiyatiga ta’sir etadi 56. Mumtoz adabiyotimizda qaysi tushuncha ishq ma’nosida qo’llanilgan? *a) Sharob, may 57. Dastlabki g’azallar maktab darsliklarida nechanchi sinfdan boshlab o’tiladi? *a)7- sinf 58. Qaysi javobda peyzaj g’azal berilgan? *a)“ Fasli navbahor o’ldi” ( Furqat) 59. Aruz vazninig hazaj bahri axram va axrab tarmoqlarida yozilishi shart bo’lgan mumtoz janr qaysi? *a) Ruboiy 60. Turkiy adabiyotda vujudga kelgan milliy janrqaysi javobda berilgan? *a) Tuyuq 61. Avaz O’tarning “Til”, Furqatning “Bormasmiz” g’azallari qaysi g’azal turiga kiradi ? *a) didaktik 62. Turkiy adabiyotda ilk chistonlar nechanchi asrda yaratilgan? *a)15 asr 63. Kimki bir ko’ngli buzuqning xotirin shod aylagay, ancha borkim , Kaba vayron bo’lsa obod aylagay. (N) misrasida qaysibadiiy san’at turidan foydalanilgan? *a) irsoli masal 64. Mumtoz adabiyotimizda qaysi timsollar mashuqani aks ettiradi? *a) Gul, sham, shula, oy, quyosh, Layli, Shirin 65. Mumtoz adabiyotimizda oshiq timsolini beruvchi obrazlarni ko’rsating. *a) Gul, banda, faqir, bulbul 66.Mumtoz asarlarning qatlami qaysi tillardan iborat? *a) turkiy, forsiy, arabiy 67. Fors tilida o’zlashgan va mumtoz adabiyotimizda qo’llaniladigan so’zlar ishtirok etgan qatorni belgilang. *a) magar, shahd, rishta 68. –simon qo’shimchasining mumtoz adabiyotimzdagiekvivalentini toping. *a) –vash 69. Rabg’uziy asarlarida “tamug’” va “ujmoh” so’zlari qanday ma’noni anglatadi? *a)do’zax va jannat 70. Navoiyning qaysi asari “Mehnatnoma ” ham deb yuritiladi? *a) “Farhod va Shirin” 71. Hasbi hol mavzusida yozilgan she’rlar berilgan qatorni toping. *a)Bobur ruboiylari, Uvaysiy “Sog’indim” 72.Haqiqiy ishqni kuylagan adiblar berilgan javobni toping. *a) Nasimiy, So’fi Olloyor, Mashrab 73.Drammatik asarlarning eng qadimiy turi bu... *a) Tragediya 74. So`z, so`z birikmasi va gaplarning o`zaro aloqasini so`z birikmasi va gaplarni tahlil etgan bo`laklarning xususiyatlarini o`rganadigan tilshunoslik bo`limi nima? A. Sintaksis 75.Qaysi munaqqid tasavvufiy asarlar tahliliga e’tibor qaratgan? *a) I.Haqqulov, N. Komilov 76.”Tanqidchi hech qachon yozuvchi va badiiy ijod saviyasini oshirishga qodir emas, bunday vazifani bajarishga safarbar etlmaydi” fikrlari kimga tegishli. *a) Norboy Xudoyberganov 77. Mutaxassislargina adabiy va badiiy tanqid janrlarni faqrlaydilara ularning o’ziga xosliklari haqida bilimga ega bo’ladilar. Fikri kimga tegishli? *a) A. Rasulov 78. Qaysi adabiy janrning asosini shakldosh so`zlar tashkil etadi? *a) Tuyuq 79. “Fidbek” nima? a)Inglizcha qayta bog’lanish 80. Qaysi tahlilda mavzuning ilmiyligi oddiydan murakkabga tomon yo’nalishi ko’rgazmalilik bilim yangi axborotning hayotiyligi nazarda tutiladi? *a)Didaktik tahlil va uslubiy tahlil 81.“Arra” usuli qachon va kim tomonidan ishlab chiqilgan? a) 1978-yil E. Aronson 82. Xalq ta’limi vazirligining qanday veb saytlari bor? *a)www.uzedu.uz. www. eduportal. uz. 83. Fan metod birlashma rahbarlari haftasiga necha soat dars tahlil qilishlari kerak ? *a) 2soat 84. Aqliy hujum usulini qo`llashdagi asosiy qoidalar qaysilar? a) Bildirilgan fikr- g`oyalar muhokama qilinmaydi, bildirilgan har qanday fikr-g`oyalar ular hatto to`g`rib o`lmasa ham inobatga olinadi, har bir ta’lim oluvchi qatnashishi shart 85. Kompetensiyalarni qo`llay olishda inson ega bo`lishi kerak bo`lgan minimal tajribaga ega bo`lish nima? *a) Kompetentlik 86. PISA dasturiga ko`ra testda necha yoshdagi o`smirlar ishtirok etadi? *a) 15
87. 2015-yilning o`zida nechta davlat PISA dasturi sinovida ishtirok etgan? *a) 70
88. Qaysi ijodkor o`zbek metodikasi amaliyotida o`qituvchilar uchun qo`llanma yozish tajribasiga asos solgan? *a) S.Dolimov 89. 6-sinf adabiyot darsligining muallifi kimlar? *a) Ahmedov, Qo`chqorov, Rizayev 90. 1926-yilda yozilgan “Adabiyot parchalari” xrestomatiyasining muallifi kim? *a) Cho`lpon 91. . Ta’limda zamonaviy yondashuv va kompetensiyalarning asosiy funksiyalari qaysilar? a) Yosh avlodni kundalik hayotga tayyorlash bo`yicha ijtimoiy talabning aks etishi, turli o`quv predmetlari va ta’lim sohalari mazmunining tarkibiy qismi bo`lishi, konkret masalalarni yechishda nazariy bilimlarni amaliyotda foydalanish bilan bog`lash 92. 6-sinf adabiyot darsligida keltirilgan asarni toping. a) “Yulduzli tunlar” 93. Amaldagi davlat ta’lim standartlarining mazmuni nima? *a) Bilim, ko`nikma va malakalar majmui, tayanch o`quv reja, o`quv dasturlari, baholash mezonlari 94. Umumiy o`rta maktablarning 9-sinf bitiruvchilari bilimi qaysi darajada bo`lishi kerak? a) A2
95. 9-sinf o`quvchilari nechta so`zdan iborat bo`lgan diktant yozishi kerak? *a) 140-160 96. O’quvchilarni mustaqil fikrlashga o’rgatishda qaysi metod turlaridan foydalansa bo’ladi? a) Muammoli,suhbat evristik,tadqiqot taqqoslash,induktiv deduktiv 97. Rivojlantiruvchi ta’limning asosiy yo`nalishlari qaysilar? *A. Muammoli ta’lim, evristik ta’lim, tadqiqotchilik ta’limi 98. Qaysi adabiy janr faqat turkiy she’riyatga xos? a) Tuyuq
99. Rivojlantiruvchi ta’limning maqsadi nima? *a) O`quvchilarda mantiqiy, tanqidiy, tahliliy, ijodiy fikrlashni rivojlantirish orqali barkamol shaxsni shakllantirish 100. Sh. Mirziyoyevning 11 yillik umumiy o`rta ta’limni tiklashga qaratilgan tashabbuslari qachon e’lon qilingan? *a) 2017-yil 16-iyun СИРДАРЁ ВИЛОЯТИ Ona tili va adabiyot 1.Ijtimoiy adabiyot deya ta`rif beriladigan so`zni toping? *a) kitob 2.O`quvchilarni fikrlashga, misol keltirishga , o`z fikrlarini bayon etishga undovchi metod? *a) FSMU
3.Sifatlash va sifatlanmish aloqasi natijasida vujudga keladigan she`riy san`at? *a) Sifatlash 4.Ertak atamasi Xorazmda qanday nom bilan ataladi? *a) Cho`pchak 5. Hamid Olimjonning “Oygul bilan Baxtiyor” ertak dostonni nechanchi sinfda o`rganiladi? *a) 5-sinf 6.Ona tili fanini chuqur o`rganishga ixtisoslashgan maktablarning 5-9-sinflarida jami necha soat o`qitiladi? *a) 986 soat 7. Ona tili fanini chuqur o`rganishga ixtisoslashgan maktablarning 5-9-sinflarida haftasiga jami necha soat o`qitiladi? *a) 29 soat 8.Aruz vaznidagi eng kichik ritmik bo`lak? *a) Hijo
9. Ishqiy she`rlarda asosan nechta qahramon ishtirok etadi? *a) 3 ta
10. Rukning ma`nosini toping? *a) Ustun 11. Bahr qaysi tildan olingan va qanday ma`noni anglatadi? *a) Aracha dengiz 12. Aruz vaznida 8 ruknli bayt nima deb ataladi? *a) Musamman 13. Aruz vaznida 5 ruknli bayt nima deb ataladi? *a) Muxamas 14. Aruz vaznida 6 ruknli bayt nima deb ataladi? *a) Musaddas 15. Keys-stadi qanday vaziyatga asoslangan o`qitish metodi? *a) Aniq vaziyatga 16. “Abjad”dan keyin “Haftiyak”o`rgatilgan. “Haftiyak”da 13-14 kichik-kichik suralar jamlangan bo`lib, “Qur`on”ni o`qish va yodlashdagi bir bosqichdir”.Ushbu fikrlar kimga tegishli? *a) M. Dolimov 17. Hozirgi o`zbek adabiy tili ta`limining bosh maqsadi? *a) O`quvchining nutqiy foaliyatini rivojlantiradi.Erkin va ijodiy fikrlashini rivojlantiradi 18. …… so`z, birikmasi va gaplarning o`zaro aloqasini o`rganadigan tilshunoslik bo`limi? *a) Sintaksis 20.So`zlarning lug`aviy va Grammatik jihatdan farqlanishiga ko`ra guruhlarga bo`linishi……? *a) So`z turkumlari 21.So`zlovchining his-tuyg`ularni ifoda etuvchi so`zlar qanday so`zlar tarkibiga kiradi? *a) Undov so`zlar 22. XX asrgacha bo`lgan davrda o`zbek adabiyotida qaysi janr yetakchilik qilgan? *a) She`riyat 23.G`azalning to`la qonli o`quv tahlili qaysi sinflarda o`tkaziladi? *a) 8-9
24.Lirikaning asosiy obrazi kim? *a) Lirik qahramon 25.Tragediya, komediya va drama qanday janrga kiradi? *a) Drammatik janrga 26.G`oyat murakkab, chigal insoniy taqdirlar tasvirlangan asarlarni sanang? *a) “Shoh Edip” , “Qirol Lir”, “Abulfayzxon” 27.Qit`a adabiyot darslarida keying 17 yil ichida qaysi sinf darsliklariga kirgan? *a) 9-10
28. Aruzda bo`g`in qanday birlik hisoblanadi? *a) ritm hosil qiluvchi va misralar tengligini taminlovchi 29. Fors-tojik adabiyotida aruz qachondan boshlab qo`llanilgan? *a) 9 asr 30. Vasl so`zining ma`nosi nima? *a) arabcha “ulanish” 31. Turkiy tilda yaratilgan aruz vaznidagi asarlarni belgilang? *a) ,,Qutadg`u bilig”, ,,Hibbatul haqoyiq” 32.Juzvlarning o`zaro birikuvidan nima kelib chiqadi? *a) Rukn 33.,,Risolayi aruz” asarining muallifi kim? *a) Abdurahmon Jomiy 34. Alisher Navoiyning ,,Mezon ul-avzon” asari… *a) She`r vaznlariga oid 35. Maktablarda xalq og`zaki ijodining qaysi janrlari o`rganiladi? *a) Maqol, topishmoq, qo`shiq, ertak, doston 36. Vazn talabiga ko`ra biror harfning orttirilishiga… *a) Taznib b) Tag`yir 37. Nechanchi sinflarda g`azal vazni- aruz to`g`risida tushuncha berilmaydi? *a) 6-7-sinflarda 38. Lirik turning tahlilida qaysi xususiyatlar asos bo`lib xizmat qiladi? *a) Vaznga solinishi, qofiyalanishi, unda ruhiy holat va kechinmalar qalamga olinishi, doimiy ravishda inversiyaga yo`l berilishi 39. Mumtoz janrlarni o`rganishda o`qituvchining o`zida nima shakllangan bo`lishi kerak? *a) Aruziy tafakkur 40. Mumtoz adabiyotni o`qitish bilan bog`liq qiyinchilik va murakkabliklar nimalarda namoyon bo`ladi? *a) Vazn bilan bog`liq murakkabliklar, qofiya bilan bog`liq murakkabliklar, til xususiyatlari yuzaga keltiradigan to`siqlar, obrazlarning ko`proq ramziy va majoziy xarakterda ekanligi, tasavvufiy(ramziy) ma`noni ilg`ash mushkulligi 41.Nazm darsidagi bayt barak usuli bu… *a) Bahru bayt 42 .Mumtoz adabiyotdagi she`riy jumboq janrini toping? *a) chiston 43. Mashuqaning odatiy harakter belgilari nima? *a) bag`ri tosh, iltifotsiz, mag`rur 44. U yoki bu yozuvchi ijodi o`rganilib bo`lingach badiiy merosining eng muhim masalalariga bag`ishlab o`tkaziladigan dars nima? *a) seminar darsi 45. Nutq tovushlarning to`liq jihatlari berilgan qatorni toping? *a) Fiziologik, akustik, lingvistik 46. Xalqaro baholash dasturida TIMSS qaysi sinflarda qo`llaniladi? *a)4-8-sinflar 47. Pisa testlar necha yoshli o`quvchilarda qo`llaniladi? *a) 15 yoshli 48. 2015-yil Pisa xalqaro dasturi sinovida nechta davlat ishtirok etdi? *a) 70 dan ortiq 49. Boshlang`ich maktab o`quvchilarining matnni o`qish va qabul qilish bo`yicha Tayyorgarligi va yutuqlarga erishishiga sabab bo`luvchi tizim… *a) PIRLS 50. O`quvchilarni ta`lim sohasidagi yutuqlarini baholash bo`yicha xalqaro dastur qaysi? *a) PISA
51. Forscha so`zlar qatorini aniqlang? *a) magar,shahd,gardun,rishta. 52. Metodik adabiyotlarda dars tahlili necha turga bo`linadi? *a) 4
53. A.Navoiy nomidagi davlat adabiyot muzeyi dastlab qachon tashkil etilgan? *a) 1940-yil 54. A.Navoiy muzeyida qancha eksponat ,ashyo va hujjatlar bor? *a) 30 mingdan ortiq 55. A.Navoiy muzeyida qancha qo`lyozmalar saqlanadi? *a) 1000 dan ortiq 56. I.Karimov tomonidan A.Navoiyning qaysi asari muzeyga hadya etildi? *a) “Xazoyin ul- maoniy” 57. “Binar” so`zi qaysi so`zdan olingan va u qanday ma`noni bildiradi? *a) lotinchadan olingan bo`lib, “qo`sh” “ikki” degan ma`noni bildiradi. 58. Ta`lim oluvchilarni faollashtirish maqsadida ularni kichik guruhlarga ajratgan holda o`quv materialini o`rganish yoki berilgan topshiriqni bajarishga qaratilgan metod berilgan javovni ko`rsating? *a) “kichik guruhlarda ishlash” metodi 59. “Kichik guruhlarda ishlash metodi” necha bosqichdan iborat? *a) 7 ta 60. Aylana stol atrofida berilgan muammo yoki savollar yuzasidan ta`lim oluvchilar tomonidan o`z fikr-mulohazalarini bildirish orqali olib boriladigan o`qitish metodini aniqlang? *a) “davra suhbati” metodi 61. “Davra suhbati metodi” qo`llanilganda stol-stullar joylashuvi qanday? *a) doira 62. “Loyiha” metodi bosqichlarini belgilang? *a) Ma`lumot yig`ish, reja tuzish, qaror qabul qilish, amalga oshirish, tekshirish, xulosa chiqarish. 63. Ta`lim oluvchilarning individual yoki guruhlarda belgilangan vaqt davomida, belgilangan mavzu bo`yicha axborot yig`ish, tadqiqot o`tkazish va amalga oshirish ishlarini olib borishga qaratilgan metodni toping? *a) “loyiha” metodi 63. Ta`lim oluvchilarda muammoli vaziyatlarning sabab va oqibatlarini tahlil qilish hamda ularning echimini topish bo`yicha ko`nikmalarini shakllantirishga qaratilgan metodni belgilang? *a) “muammoli vaziyat” metodi 64. “Kompitensiya” so`zi qanday ma`noni bildiradi? *a) “musobaqalashmoq”, “raqobatlashmoq”, “bellashmoq” 65. Ta`lim kompitensiyalari qaysi qatorda to`g`ri ko`rsatilgan? *a) bilim, ko`nikma, malaka kompitentsiyasi 66. Mavjud bilim, ko`nikma va malakalarni kundalik faoliyatda qo`llay olish qobiliyati nima deyiladi? *a) kompitensiya 67. O`rganilgan ma`lumotlarni eslab qolish va qayta tushuntirib berish – bu nima? *a) bilim 68. O`rganilgan bilimlarni tanish vaziyatlarda qo`llay olish – bu nima? *a) ko`nikma 69. O`rganilgan bilim va shakllangan ko`nikmalarni notanish vaziyatlarda qo`llay olish va yangi bilimlar hosil qilish – bu nima? *a) malaka 70. Kompetensiyalar fan va turmushga kirib kelishning qisqacha tarixi necha bosqichda o`rgatiladi? *a) 3 ta 71. Tilni o`rgatishga doir kompitensiyalarning 1 bosqichi nechanchi yildan kiritila boshlangan? *a) 1960-1970 yillar 72. “Kommunikatsiv kompitensiya” tushuncha kim tomonidan kiritilgan *a) D. Xayms 73. Xorij tajribasiga asoslangan “Chet tillarini o`qitishni takomillashtirish to`g`risida”gi PQ-1875-sonli qaror nechanchi yili qabul qilingan? *a) 2012-yil 74. Ona tili va adabiyot faniga oid tayanch kompitensiyalar necha qismdan iborat? *a) 6 qismdan iborat 75. Ona tili faniga oid kompitensiyalar qaysilar? *a) Nutqiy kompitentsiya, Langvistik kompitentsiya 76. Adabiyotga oid kompitensiyalar qaysilar? *a) Adabiy nutqiy kompitentsiya, Badiy asarni taxlil qilish kompitentsiya 77. O`quvchilarning kompitensiyalarini shakllantirishda ularning qiziqish va ehtiyojini o`rganishda o`qituvchi tomonidan qanday tashxis o`tkaziladi? *a) Pedagogik 78. O`zbekiston Respublikasi «Ta`lim to`g`risida»gi Qonunining nechanchi moddasi nechanchi bandiga muvofiq ta`lim muassasalarida sudlangan shaxslarning pedagogik faoliyat bilan shug`ullanishlariga yo`l qo`yilmaydi? *a) 5-modda 3-band 79. O`zbekiston Respublikasi «Ta`lim to`g`risida»gi Qonuniga mufofiq o`qituvchi shaxsiga qo`yilgan talablar necha banddan iborat? *a) 10 banddan 80. Pedagogik mahorat egasi qanday bo`lishi lozim? *a) kam kuch sarf qilib, katta natijalarga erishi kerak 81. “Bumerang” texnalogiyasi qanday mashg`ulotlarda foydalaniladi? *a) barcha holatlarda ishlatilishi mumkin 82. Rivojlantiruvchi ta`lim texnologiyasining etakchi tamoyillaridan moslanuvchanlik tamoilining qulayligi nimada? *a) ta`lim shakli, usuli va usullarining turli ta`lim muassasalarida qo`llanuvchanligida b) muayyan o`quv predmetiga oid o`quv materiali mazmunining shaxsini rivojlantirish shakl, usuli vausullar bilan uyg`unligida 83. “Aqliy xujum” usulining qanday shakllari bor? *a) yozma va og`izaki 84. Fikrlarinini sabablarini aytib, turli misollar orqali umumlashtiruvchi texnologiyaning nomi nima? *a) “FSMU” 85. “Arra” usuli nechanchi yili kim tomonidan ishlab chiqilgan? *a) 1978-yil E. Aronson 86. 1986-yili R.Slavin “Arra” usulini qisman o`zgartirib, “Arra-2” usulini yaratgan olim kim? *a) R. Slavin 87. Kichik guruhlarda ishlash usuli necha bosqichdan iborat? *a) 7 ta 88. Ta`lim oluvchilarda muammoli vaziyatlarning sabab va oqibatlarini tahlil qilish, hamda ularning echimini topish bo`yicha ko`nikmalarini shakllantirishga qaratilgan usul qaysi? *a) “muammoli vaziyat” usuli 89. Biror muammo bo`yicha ta`lim oluvchilar tomonidan bildirilgan erkin fikr va mulohazalarni to`plab, ular orqali ma`lum bir echimga kelinadigan usuldir qanday nomlanadi? *a) “aqliy hujum” usuli 90. “Keys-stadiy” 1870-yilda ilk marotaba qaysi universitetda qo`llanilgan? *a) Garvard 91. Dars mavzusini savol-javoblar orqali o`zlashtirish mashqi qanday nomlanadi? *a) Matbuot konferentsiyasi darsi 92. Qiziqarli savollar va ularga javoblar topish orqali mustaqil fikrlashni o`rgatish mashqi qanday nomlanadi? *a) Quvnoqlar, zukkolar klubi darsi 93. O`quvchilarning bir nechta guruxlarga bo`linib vazifalar bajarishini tashkil etish orqali bilimlarni mustahkamlash mashqini ko`rsating? *a) Guruhlarda ishlash darsi 94. Q`quvchilarning dars mazmuni bo`yicha matnning ayrim abzatslari yoki shunga o`xshash kichik bo`laklarini bir-birlariga tushuntirishlarini tashkil etish orqali mavzuni o`zlashtirish darsini belgilang? *a) O`zaro o`qitish darsi 95. A.Navoiy nomidagi O`zbek tili va adabiyoti universiteti O`zbekiston Respublikasi Prezidentining qaysi sanadagi Farmoni asosida tashkil etilgan? *a) 2016-yil 13-may 96. A.Navoiy nomidagi O`zbek tili va adabiyoti universitetida nechta kafedra faoliyat yuritadi? *a) 15 ta 97. “Keys -stadi” qaysi so`zdan olingan? *a) inglizcha 98. O`zbekiston Respublikasi Prezidentining “Pedagog kadrlarni tayyorlash, xalq ta`limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to`g`risida”gi qarori qaysi sanada qabul qilingan? *a) 2017-yil 26-sentyabr 99. ”Binar”ma`ruza metodida mashg`ulot qay tartibda olib boriladi va necha kishidan iborat bo`ladi? *a) ikki vakil o`rtasidagi interfaol suhbat, baxs-munozara axborot almashinuvi orqali 100. Pedagogik treningning uchinchi bosqichini belgilang *a) Faoliyatli bosqich НАВОИЙ ВИЛОЯТИ ONA TILI VA ADABIYOT FANIDAN TEST SAVOLLARI 1. Alisher Navoiyning “Mezon ul avzon” asari qanday asar? *a) She’r vaznlariga oid asar 2. Ona tili va adabiyot fanlari o‘qituvchilar metodikasi qaysi hujjat asosida tuzilgan? *a) Malaka oshirish kursi dasturi asosida 3. “Bayt” so‘zining ma’nosi? *a) Uy 4. “Tanqid” atamasining ildizi to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang. *a) naqada 5. Ona tili fanining o‘qitilishi zamonaviy ta’lim texnologiyalari necha qismdan iborat? *a) 3 qismdan 6. Nutq tovushlarining to‘g‘ri talaffuzini o‘rganadigan tilshunoslik bo‘limi? *a) Orfoepiya 7. O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim Vazirligi sayti qaysi javobda to‘g‘ri berilgan? *a) www.edu.uz 8. Adabiyotga oid saytni toping. *a) www.e-adabiyot .uz 9. “Binar” so‘zining ma’nosi qaysi so‘zdan olingan va qanday ma’noni bildiradi? *a) Lotincha “qo‘sh” , “ikki” 10. “Kichik guruhlarda ishlash” metodikasida ta’lim oluvchilar necha guruhdan iborat bo‘lishi kerak? *a) 3-6 11. “Davra suhbati” metodi necha bosqichdan iborat? *a) 8 ta 12. DTS nechanchi yili qaysi qaror asosida qabul qilingan? *a) 2017-yil, 187-qaror asosida 13. 5-sinfda morfologiya bo‘limi necha o‘quv soati qisqartirildi? *a) 18 soat 14. O‘zbek tilidagi birinchi alifbe darsligi - “Sovg‘a”, “Ona tili darsligi” va qo‘llanmalar muallifi kim? *a) Shokirjon Rahimiy 15. Mumtoz adabiyotda shakli bir xil yoki bir-biriga yaqin bo‘lgan so‘zlarni baytning turli o‘rinlarida, har bir o‘rinda alohida ma'noni ifodalash san'ati *a) Tajnis 16. So‘z birikmasi tilshunoslikning qaysi bo‘limida o‘rganiladi? *a) Sintaksis 17. “Adabiyot atomdan kuchli, ammo uning kuchini o‘tin yorishga sarflamaslik kerak” fikrlarning muallifi qaysi javobda? *a) A.Qahhor 18. “Raviy” so‘zining ma’nosi? *a) Yukni tuyaga bog‘lovchi arg‘amchi 19. Aruz ilmiga kim asos solgan? *a) Xalil ibn Ahmad 20. Bir so‘zli she’r qaysi ijodkor ijodida uchraydi? *a) Faxriyor 21. 5-sinf o‘quv dasturi bo‘yicha tilshunoslikning qaysi bo‘limlari o‘rganiladi? *a) Fonеtika, lеksikologiya, morfologiya, sintaksis. 22. 7-sinf o‘quv dasturi bo‘yicha yil davomida Ona tili nеcha soat o‘qitiladi? *a) 102 soat 23 Tasavvuf adabiyotida it obrazi... *a) Raqib timsoli 24. Sintaksis bo‘limida nimalar o‘rganadi? *a) so‘z, so‘z birikmalari, gap va ularning o‘zaro aloqasini, so‘z birikmasi va gaplarni tashkil etgan bo‘laklarning xususiyatlarini 25. Tilning ifoda vositalari qaysilar? *a) so‘z, so‘z birikmasi, gap 26. Qaysi birlik grammatik, intonatsion va fikriy jihatdan bir butunlikka nisbiy tugallikka ega bo‘ladi? *a) gap 27. So‘z birikmasi berilgan javobni toping? a) * yoqimli shabada 28. Nutqni fonetik jihatdan shakllantirishga xizmat qiluvchi vositalar qaysilar? *a) melodika, urg‘u, pauza, ohang 29. Mubolag‘a deb nimaga aytiladi? *a) (Giperbola) tasvirlanayotgan shaxs, predmet va voqea-hodisaning muayyan jihatlarini bo‘rttirish 30. Murakkab ot kesim berilgan javobni toping? *a) Sabr tagi - sariq oltin. 31. Mumtoz adabiyotda raqib obrazi haqidagi fikr keltirilgan qatorni toping. *a) ma’shuqaning vasliga da’vogar bo‘lgan boshqa bir oshiq. 32. Izohlovchi aniqlovchi birikmasida umumiy ma‘noni bildiruvchi ot nima deb yuritiladi? *a) Izohlanmish 33. Qaysi qatorda zohlovchi aniqlovchi berilgan? *a) Shifokor yigit 34. Qaysi gapda o‘rin holi ot so‘z turkumidagi so‘z bilan ifodalangan? *a) Dadam Toshkentdan keldi. 35. Qaysi bog‘lovchilardan oldin vergul qo‘yilmaydi? *a) ham, va, hamda, yo, yoki, bilan 36. na..na yordamchi so‘zi bog‘lovchi vazifasida kelgan gap berilgan qatorni aniqlang? *a) Na o‘qidi , na yozadi. 37. Ba’zan..ba’zan teng bog‘lovchisi yakka qo‘llanganda qaysi so‘z turkumiga tegishli bo‘ladi? *a) ravish 38. bir.. bir ayiruv bog`lovchisi yakka qo‘llanilib, gumon ma‘nosini bildirgan qatorni aniqlang? *a) Uyimiz qarshisida bir kishi turar edi 39. Faqat ohang yordamida bog`langan qo‘shma gap berilgan qatorni aniqlang? *a) Suv keldi, atrof- muhit yashnadi. 40. Yuklama vositasida bog`langan qo‘shma gapni aniqlang? *a) Onam keldi-yu, uyimiz nurga to‘ldi. 41. Nisbiy so‘zlar bilan bog‘langan qo‘shma gapni aniqlang? *a) Kim ko‘p o‘qisa, u, albatta, maqsadiga erishadi. 42. Filologik tahlil nima? *a) Adabiy asarning badiiy mantig‘i va o‘ziga xosligini anglashga yo‘naltirilgan ilmiy tahlil 43. Adabiyotshunoslik asosini nima belgilaydi? *a) Adabiyot tarixi, adabiyot nazariyasi, adabiy tanqid 44. Adabiy jarayonning holati va rivojiga ta’sir ko‘rsatuvchi omillar nimalarga bog‘liq? *a) Adabiyotning taraqqiyot darajasi, jamiyatning ijtimoiy, iqtisodiy, madaniy taraqqiyotga ko‘p jihatdan bog‘liq 45. Adabiyot taraqqiyotining muhim qonuni nima? *a) Yangi-yangi asarlar hisobiga to‘xtovsiz boyib boradi 46. Adabiyot o‘qitishni yana bir muhim jihati qaysi javobda ko‘rsatilgan? *a) O‘qituvchining faoliyatini qayta qurish 47. Mumtoz asarlarni o‘qitishda yuzaga keladigan qiyinchiliklar to‘liq keltirilgan qatorni topnig. *a) Vazn bilan bog‘liq; Qofiya bilan bog‘liq; til xususiyatlari yuzaga keltiradigan to‘siqlar; Obrazlarning ko‘proq ramziy va majoziy xarakterda ekanligi; Tasavvufiy (ramziy) ma’noni ilg‘ash mushkulligi. 48. Uyg‘ur yozuvida bitilgan va bizgacha yozma tarzda etib kelgan qadimiy afsonani toping. *a) "O‘g‘uznoma" 49. Ona tili qurilishining eng asosiy birliklari va hodisalari bilan tanishtiruvchi bo‘lim necha qismdan iborat? *a) 2 qismdan 50. “Hellados” hikoyasi muallifi kim? *a) Nodar Dumbadze 51. Ushbu she`riy parchaning janri va muallifini belgilang: Uzik meni qumitti, Sag‘inch manga yumitti, Ko‘nglum angar emitti, Yuzim maning sarg‘ayur. *a) Lirik qo‘shiq, Mahmud Qoshg‘ariy 52. “Bayt” so‘zining ma’nosi? *a) uy 53. “Hellados” hikoyasi muallifi kim? *a) Nodar Dumbadze 54. Lingvistik kompetensiya elementlari qaysi qatorda to‘g‘ri belgilangan? *a) Fonetika, grafika, orfoepiya, orfografiya, leksika, grammatika va uslubiyat 55. na..na yordamchi so‘zi bog‘lovchi vazifasida kelgan gap berilgan qatorni aniqlang? *a) Na o‘qidi , na yozadi. 56. O‘quvchilar bilimini turli xil yondashuvlar asosida baholash hamda o‘z-o‘zini baholashga qaratilgan texnika... *a) Assesment texnikasi 57. An’anaviy ta’lim yondashuvining asosiy xususiyati nimada? *a) gapirib berish, tushuntirish, o‘quvchi esa bu axborotni xotirada saqlaydi 58. Monologik metodni ko‘rsating? *a) leksiya, hikoya, namoyish qilish 59. Quyidagilar qaysi metodni amalga oshirish bosqichlari hisoblanadi? 1. Muammoning qo‘yilishi 2. G‘oyalar generatsiyasi 3. G‘oyalarning guruhlanishi, tartiblanishi va muhimlarining ajratilishi *a) “Aqliy hujum” metodi 60. Ona tili faniga oid kompitentsiyalarqaysilar? *A) Nutqiy kompitentsiya, Langvistik kompitentsiya 61. “Keys-stadiy” 1870-yilda ilk marotaba qaysi universitetda qo‘llanilgan? *A) Garvard 62. “Keys -stadi” qaysi so‘zdan olingan? *A) inglizcha 63. Matnning hajm jihatdan turlari qaysilar? *a) Mikromatn, makromatn 64. “Esxilga qadar bo‘lgan tragediyada bir aktyor maska va kiyimlarini o‘zgartirib, bir necha rollarni ijro etgan. Bu aktyorning bir roldan ikkinchi rolga o‘tguncha vaqt ichida qo‘shiq va musiqali tanaffus bo‘lgan”. Mazkur fikrda qaysi janr haqida so‘z yuritilmoqda? *a) monodrama 65. “Ey farzand, so‘zning yuzin va orqasin bilg`il va ularga rioya qilg`il, har na so‘z desang, yuzi bila degil, to suxango‘yi bo‘lg`aysan. Agar so‘z aytib, so‘zning nechuk ekanin bilmasang, qushga o‘xsharsanki, unga to‘ti derlar, ul doim so‘zlar, ammo so‘zning ma`nosin bilmas” Ushbu fikr muallifi kim? *a) Kaykovus 66. Ohang jihatidan ma’lum bir tartibga solingan, his-tuyg‘u ifodasi sifatida vujudga kelgan, o‘lchovli, ta’sirchan ritmik nutq nima? *a) Kaykovus 67. Tarji’band so‘zining ma’nosi nima? *a) arabcha so‘z, ma’nosi - banddagi takror 68. Lingvistik kompetensiya haqida berilgan fikr qaysi qatorda ko‘rsatilgan? *a) O‘quvchining til bo‘limlari bo‘yicha olgan bilimlari, bu bilimlarni amaliyot bilan bog‘lash ko‘nikmasi va nutq hosil qilish malakasidir 69. Nutqiy kompetensiya haqida berilgan fikr qaysi qatorda ko‘rsatilgan? *a) O‘quvchining notanish matnni ifodali o‘qiy olish, o‘zgalar fikrini va matn mazmunini anglash hamda uni og‘zaki qayta bayon qila olish, fikrni yozma ravishda izchil ifodalay olish darajasi 70. Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi. *a) Jamiyatda bo‘layotgan voqea, hodisa va jarayonlarga daxl-dorlikni his etish va faol ishtirok etish; o‘zining fuqarolik burch va huquqlarini bilishi, unga rioya qilish; kasbiy mavqeining o‘sishiga intilish bilan jamiyat va oilasi manfaatlari uchun xizmat qilish, yordamga muhtojlarga saxovatli bo‘lish. 71. Umummadaniy kompetensiyalar berilgan qatorni aniqlang. *a) Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish, badiiy va san’at asarlarini tushu-nish, ta’sirlana olish; umumbashariy ahamiyatga ega bo‘lgan qadriyatlarni bilish, unga hurmat bilan munosabatda bo‘lish; diniy e’tiqodi, milliy va etnik hususiyatlari, an’ana va marosimlarini hurmat qilish; xalqining tarixiy, ma’naviy va madaniy merosini avaylab asrash, jamiyatda o‘rnatilgan odob-axloq qoidalariga rioya qilish. 72. Ertak janriga xos xususiyatlar *a) og‘zaki hikoyaga asoslangan qiziqarli sujetga ega bo‘lishi, voqealarning ongli tarzda xayoliy uydirmalar orqali aks ettirilishi, estetik vazifaning yetakchilik qilishi, o‘ziga xos badiiy shakily qolipva tiliga ega bo‘lishi. 73. 1921-1923 yillarda “Almaiy” nomli maktabda o‘qigan adib?) *a) Mirtemir 74. “Fitrat bu talabalarning eng iste`dodlisi va eng fozili edi”. Quyidagi so‘zlarni kim aytgan? *a) Sadriddin Ayniy 75. O‘zbek tilining asosiy imlo qoidalari 45-bandiga asosan marosim, afsona kabilarni bildiruvchi qo‘shma otlar qanday yoziladi? a) *tire qo‘yiladi 76. 5-sinfda xalq og‘zaki ijodining qanday namunalari o‘rganiladi? *a) Afsona va asotirlar 77. Maqol janriga xos xususiyat to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni belgilang. *a) fikr aniq, xulosa tugal, ifoda lo‘nda bo‘ladi. 78. Kim birinchi bo‘lib “5-sinf “Vatan adabiyoti” xrestomatiyasi uchun metodik qo‘llanma” (1955) asarini yaratgan? *a) S. Dolimov 79. Optimallashtirish so‘zining lug‘aviy ma’nosi nima? a) *Eng yaxshi eng qulay 80. Didaktik vositalar – bu … *a) Ta’lim jarayonida axborot tashuvchi va pedagog hamda ta’lim oluvchilarning faoliyati instrumenti sifatida belgilangan ta’limiy, tarbiyaviy, rivojlantiruvchi maqsadlarga erishish uchun qo‘llanadigan, inson tomonidan yaratilgan obyektlar, shuningdek tabiiy predmetlar (lot. o‘rgatuvchi va o‘rganuvchi) – pedagogikaning bir tarmog‘i. 81. Sillabik she’r tizimi deb nimaga aytiladi? *a) Bo‘g‘inlar miqdoriga asoslanadi. 82. Metrik she’r tizimi deb nimaga aytiladi? *a) Bo‘g‘inlar miqdoriga asoslanadi. 83. Sillabo-tonik she’r tizimi deb nimaga aytiladi? *a) Urg‘uli, urg‘usiz bo‘g‘inlarning ma’lum tartibda kelishiga asoslanadi. 84. Rukn deb nimaga aytiladi? *a) Bo‘g‘inlardagi undosh va alif miqdoriga, ularning harakatli, ya’ni «zer», «zabar» yoki «pesh»li bo‘lishiga asoslanadi 85. Lirik turga oid janrlar berilgan qatorni toping. *a) G‘azal, ballada, qasida, masnaviy. 86. Drama necha elementdan tashkil topadi? *a) 4 elementdan, syujet, kompozisiya, so‘z va harakat 87. Badiiy tahlil shakliga ko‘ra necha turga bo‘linadi? *a) 2 88 Chinor romani (Asqad Muxtor) qahramonlari to‘g‘ri berilgan javobni toping? *Ochil buva, Azimjon, Akbarali, Bektemir. 89. Ushbu she`riy parchaning janri va muallifini belgilang: Uzik meni qumitti, Sag‘inch manga yumitti, Ko‘nglum angar emitti, Yuzim maning sarg‘ayur. *a) Lirik qo‘shiq, Mahmud Qoshg‘ariy, 90. She’riy parchaning vaznini belgilang: Uzik meni qumitti, Sag‘inch manga yumitti, Ko‘nglum angar emitti, Yuzim maning sarg‘ayur. *a) Barmoq, 4+3=7 91. Sonet nima? *a) (ital sonare –jaranglamoq) 14 misradan iborat bo‘ladi. 92. Sonetning tuzilishi? *a) Uchta to‘rt misralik va bitta ikki misralik banddan, ba’zan esa ikkita to‘rt misralik, ikkita uch misralik banddan tashkil topadi. 93. …………….. birinchi ikki band-dastlabki qism –“katren” (fr. quatrion – to‘rtlik), yakunlovchi qism – “terset”(lat. Tres-uchlik) deb yuritiladi va ular g‘oyaviy-kompozision jihatdan o‘zaro bog‘lanib, yaxlitlikni yuzaga chiqiradi. *a) Sonet 94. Klassik she’riyatda “soqiy” obrazi asosan nimani anglatadi? *a) Shogirdni 95. “Ilk turk mutasavvuflari” asarining muallifi kim? *a) Yevgeniy Bertels 96. Qaysi qatorda metonimiyaga to‘g‘ri ta’rif berilgan? *a) Majoz-kinoya- ikki tushuncha o‘rtasidagi yaqinlikka asoslanadi. 97. Poetik ohang nima? *a) Asar badiiyatiga bog‘liq musiqiy tushuncha 98. Klassik she’riyatda yor kalomining jonbaxshligi qaysi payg‘ambarning mo‘jizasiga qiyoslanadi? *a) Muso payg‘ambarga 99. Turkiy adabiyotda g`azal janrining dastlabki namunalari kimning ijodida uchraydi? *a) Navoiy 100. Adbulla Qodiriy kimni “roman yozishga havaslantirgan” ustoz deb ataydi? *a) Jo‘rji Zaydon QASHQADARYO VILOYATI Она тили ва адабиёт фанидан ТЕСТ 1. Qaysi nisbat qo’shimchasi qo’shilsa, ishla fe’li o’timli fe’lga aylanadi. *a )orttirma nisbat qo’shimchasi 2. Qaysi gapda uchta yasama so’z ishtirok etgan? *a) Ha, bu yurtlar chiroyli, daraxtzor bo’lgani bilan sovuq.) 3. Qaysi maqolda o’zlik nisbatdagi fe’l qo’llangan? a) *Maqtanma, g’oz, hunaring oz! 4. Faqat lablangan unlilar qatnashgan qo’shma yasama so’zni belgilang. a) *xushbo’y 5. Quyidagi qaysi maqolda ochiq bo’g’in eng ko’p ishtirok etgan? a)* Bolali uy –bozor, bolasiz –uy mozor. bo’lur.
6. Qaysi javobda “qildan qiyiq topmoq” iborasining ma’nodoshi berilgan? *B) tirnoq ostidan kir qidirmoq; 7. Achchiq bilan chuchukni totgan bilar, uzoq bilan yaqinni yurgan bilar. Ushbu gapda nechta so’z fonetik o’zgarishga uchragan? a) *2 ta; 8. Singlim deymi, Onam deymi. Hamdard-u hamxonam deymi, Oftobdan ham o’zing mehri, Ilig’imsan vatanim. (M. Yusuf) Ushbu she’riy parchada yasama so’zlar soni nechta? *a)3
9. Qaysi gapda sinekdoxa usulida ma’no ko’chgan? *a) Halima o’tkir pichoq bilan qo’lini kesib oldi. 10. Quyida keltirilgan matndagi fonetik o’zgarishga uchragan so’zlar sonini aniqlang. Do’stning senga qanchalik muhabbati borligini bilmoqchi bo’lsang, uning eng yaxshi ko’rgan narsasini so’ra, shunda hamma narsa ayon bo’ladi. Shu ikkalasidan keyin ham u qovog’ini solmasa, bunday do’stni boshga ko’tarish, shirin jon bilan barobar tutish kerak. *a) 5 11. Qaysi qatorda sintaktik shakl yasovchi qo’shimchalar o’zaro omonimlik (shakldoshlik) hosil qilgan? *a) ishlang-opang; 12. Tuzsiz she’rlarni deb shirindan shirin Bolalarim yurar oyoq uchida. (M. Yusuf) Ushbu satrda ma’no ko’chishining qaysi ko’rinishi bor? *a) metafora 13. Taronai ruboiy qofiyalanishi qaysi javobda to’g’ri berilgan? *a) aa-aa 14. Inshoning shakliga ko’ra turlarini ayting? *a) Og’zaki insho. Yozma insho. 15. Inshoning maqsadiga ko’ra turlarini toping? *a) Ta’limiy. Nazorat. 16. Insholarning mavzusiga ko’ra turlarini belgilang? *a) Adabiy insho. Adabiy-ijodiy insho. Erkin insho. 17. Inshoda uchraydigan xatolarning mohiyatiga ko’ra turlarini toping? a) *Uslub, imlo va tinish xatolari. 18. Maktab adabiyot darsliklari qanday xususiyatga ega bo’lishi kerak? a) *O’quvchilar yoshiga mos, mustaqil fikrlashga yo’naltiradigan, badiiy asar o’qishga qiziqtiradigan bo’lishi. 19. Ona tili bo’yicha davlat ta’lim standarti talablarida A2 darajasiga ega 9-sinf o’quvchilari necha so’zdan iborat diktant yoza olishi kerak. *a) 140-160 so’zdan iborat 20. Ona tili 5-9 sinflarda jami necha soat hajmda, haftasiga necha soatni tashkil etadi? *a) 646 soat hajmda, haftasiga 19 soat 21. Fitratning “Adabiyot qoidalari” kitobi qachon nashr etilgan? *a) 1926 yilda 22. Qaysi javobda keltirilgan so’zlar tarkibida ikkita so’z yasovchi ishtirok etgan? *a) yarqiroq, atama, qiynoq 23.To’plamda eng ko’p rivoyat qilgan sahobalar alohida beshlikni tashkil etadi. Gapdagi nechta ot yasovchi qo’shimcha o’z shakldoshiga ega? *a) 2 ta 24. Javoblardan qaysi birida turkiy tildagi tazkira nomi berilgan? *a) “Majolis un-nafois” 25. Nazariy bilimlarni mustahkamlash xarakterdagi ta’limiy diktantlarga qaysilar kiradi? *a) Topshiriqli diktant, saylanma diktant, test diktant, misol diktant 26. Xalq og’zaki ijodi fanining mazmuniga berilgan ta’rif qisqacha javoblarning qaysi birida to’g’ri ko’rsatilgan? *a) xilma-xil janrlardan tarkib topgan og’zaki so’z san’ati bo’lib, muayyan xalqning dunyoqarashi, badiiy zavqi, ijodiy salohiyati, orzu va intilishlarini aks ettiruvchi fan; 27. Xalq og’zaki badiiy ijodining yozma adabiyotdan farq qiluvchi xususiyatlari ko’rsatilgan javobni aniqlang. *a) ommaviy og’zakilik, anonomik, variantlilik, o’zgaruvchanlik; 28. Badiiy asarda o’z xatti-harakatlari, maqsad, intilishlari, o’y-kechinmalari, dunyoqarashi, fe’l-atvori bilan alohida ajralib turadigan to’laqonli obraz nima deb yuritiladi. *a) xarakter 29. Asar qahramonining yaratilishida asos bo’lgan hayotiy shaxs *a) Prototip 30. Tahlil so’zining ma’nosini ayting. *a) “eritib yuborish”, “butunni qismlarga ajratish”. 31. Nechanchi yilda “Alpomish” dostonining ming yilligini jahon miqyosida nishonlandi? *a) 2001 –yilda 32. Badiiy tahlilning maqsadiga ko’ra turlari *a) Ilmiy (filologik) va o’quv (didaktik) 33. Didaktik tahlilning qanday ko’rinishlari bor? *a) Matnga ergashib; timsolli; muammoli 34. 5-sinf yangi o’quv dasturida “Morfologiya” bo’limi necha soatga qiskartirildi? *a) 40 soatdan 17 soatga 35. Ko’z yoshi sel bo’ldi. Bo’ron o’kirdi. Gapida ma’no ko’chishining qaysi turi qo’llangan. *a) metafora 36. Ona tilidan fanga oid kompetentsiyalar qaysi? *a) Nutqiy va lingvistik kompetentsiya 37. Adabiyotdan fanga oid kompetentsiyalar qaysi? *a) Adabiy-nutqiy kompetentsiyalar va badiiy asarni tahlil (analiz, sintez) qilish kompetentsiyasi. 38. “Kommunikativ kompetentsiya” tushunchasi kim tomonidan kiritildi? *a)D.Xayms 39. Axborot bilan ishlash kompetentsiyasi ning A2 darajasida o’quvchiga qanday talablar qo’yilgan? *a)mavjud axborot manbalaridan (kitob, ommaviy axborot vositalari, internet, kitob, lug’at, ma’lumotnomalar, (audio-video yozuv), telefon, kompyuter, elektron pochta va boshq.) foydalana olish va ulardagi materiallarga ongli munosabat bildirish, xulosa chiqarish, ibrat olish va o’z faoliyatida qo’llay olish 40. “Kattalarga o’qish” (1920), “Alifbe darsligi” (1922), “Kattalar yo’ldoshi” (1924), “Kattalar alifbesi” (1927), “Savod” (1930) kabi darsliklar muallifi kim? *a)Shokirjon Rahimiy 41. Kompetensiya bu… *a) Mavjud bilim, ko`nikma va malakalarni kundalik faoliyatda qo`llay olish qobiliyati 42. Bilim bu – *a)O`rganilgan ma’lumotlarni eslab qolish va qayta tushuntirish berish 43. Turoq ... *a) misralarda bo’g’inlarning kichik pauza orqali guruhlanib kelishi. 44. “Aruz haqida suhbatlar”(1972) asarining muallifi kim? *a) A.Rustamov 45. Maktabda aruz vaznini o’rganish”(1995), “Aruz nazariyasi asoslari”(1982), “O’zbek aruzi lug’ati”(1998)asarlarining muallifini toping? *a)A.Hojiahmedov 46.1955- yilda o’zbek metodistlari orasida birinchi bo’lib “5-sinf “Vatan adabiyoti” xrestomatiyasi uchun metodik qo’llanma” asarini kim yaratdi? *a) S. Dolimov 47. Mumtoz adabiyotda vasl nima? *a)(arabcha - ulanish ) cho’ziq hijo oxiridagi tovushning keyingi hijoning oldiga o’tishi. 48.“Elena” va “Palimed” sarlavhali ikkita yozma nutq muallifi kim? *a)Gorgiy 49. So’z ijrochiligi san’atiga asoslangan voizlik va suxandonlik uning inson hayotida tutgan o’rni haqida yozilgan “Dah majlis”, “Sahifai shohi” asarining muallifi kim? *a)Husayn Voiz Koshifiy 50. “Va’zxon shunday bo’lishi kerakki, uning majlisiga bo’sh kirgan odam to’lib chiqsin, to’la kirgan odam esa yengil tortib holi qaytsin. Voiz olim va halol ish ko’ruvchi bo’lsa, uning nasihatidan chetga chiqqanlar gunohkor bo’ladi. Agar u boshqalarga buyursayu o’zi qilmasa, uning so’zlari hech kimga ta’sir etmaydi va foyda keltirmaydi” –degan fikrning muallifini toping? *a)Alisher Navoiy 51. Илми тажвид нимани ўрганади? *a)Ўрта асрларда адабий талаффуз меъёрларини ўргатувчи фан 52. Нотиқлик илмига бағишланган “Нодир ҳикоятлар” асарининг муаллифи ким? *a) Низомий Арузий Самарқандий 53. Ритм қайси тилдан олинган бўлиб, қандай маънони ифодалайди? *a) юнонча сўз бўлиб, вазндош, оҳангдош 54. O`zbek tilining asosiy imlo qoidalari 45-bandiga asosan marosim, afsona kabilarni bildiruvchi qo`shma otlar qanday yoziladi? *a)qo`shib yoziladi 55. Ona tili darslari jarayonida tahlilning asosan qanday turlari o`rganiladi? *a)Fonetika, leksik, morfemik, grammatik va uslubiy tahlil 56. “Muhabbat jomidin no`sh aylagan ahli zako bo`lmish, Fununiy tibda Majnundir kishining kuysa safrosi” parcha qaysi asardan olingan? *a)“Mehrobdan chayon” 57. “Uzun sochli, oy yuzli, shirin so`zli Oyxon” qaysi asar qahramoni? *a)Hamza “Maysaraning ishi” 58. Birinchi o`zbek roman-epopiyasi… *a) Sadriddin Ayniyning “Qullar” romani 59. Adabiy ertaklar berilgan qatоrni tоping. *a) Hamid Оlimjоn “Оygul bilan Baxtiyor”, Asqad Muxtоr “Adоlat”. 60.Chоymоmо qanday qo`shiqlar sirasiga kiradi? *a) mavsumiy-marоsim qo`shiqlari sirasiga kiradi va shamоl to’xtatish qo`shig`i sanaladi. 61). Ona tili darslari jarayonida tahlilning asosan qanday turlari o`rganiladi? a) *Fonetika, leksik, morfemik, grammatik va uslubiy tahlil 62). Keys-stadi … a) *(inglizcha сase - to’plam aniqvaziyat stadi -ta’lim) keysda bayon qilingan va ta’lim oluvchilarni muammoni ifodalash hamda uningmaqsadga muvofiq tarzdagi yechimivariantlarini izlashga yo’naltiradigan aniq real yoki sun’iy ravishda yaratilgan vaziyatning tahlil etilishiga asoslanadigan ta’lim uslubi 63). Inversiya . . . a) *Gap bo‘laklari tartibining o`zgarishi 64). Erksevar, isyonkor qullar boshlig`i Spartak va umuman, inson ozodligi, erki masalasi Usmon Nosirning qaysi she`rida ifodalangan? a) *“Nil va Rim” 65). Tayanch o’quv rejasi deganda qanday reja tushuniladi? a) *O’quv predmeti bo’yicha beriladigan ta’lim mazmunini o’quvchiga yetkazish uchun ajratilgan o’quv soatlarining minimum hajmidagi miqdorini ifodolovchi reja 66). Tilning rivojlanishi bevosita nimaga bog`liq bo`ladi? a) *Jamiyat hayotidagi o`zgarishlarga 67). Hozirgi kunda ona tili ta’limida yetakchi usul qaysi ? a) * Kognitivizm 68). Nutqiy kompetensiya haqida berilgan fikr qaysi qatorda ko’rsatilgan? a) *O’quvchining notanish matnni ifodali o’qiy olish, o’zgalar fikrini va matn mazmunini anglash hamda uni og’zaki qayta bayon qila olish, fikrni yozma ravishda izchil ifodalay olish darajasi 69). Matnning hajm jihatdan turlari qaysilar? a) *Mikromatn, makromatn 70). Filologik (ilmiy) tahlil deb nimaga aytiladi? a) *Adabiy asarning mantig’i va estetik xosligini anglashga yo’naltirilgan kuchli hissiy-intellektual faoliyatdir. 71). "… – qudrаtli kuch: u ishоntirаdi, undаydi, mаjbur etаdi, оdаmlаrni bоshqаrish uchun esа аyni shulаr kеrаk", - dеgаn edi gʻаrb mutаfаkkiri R.Emirsоn. Nuqtalar o`rnini belgilang a) * so’z 72). Aniq vaziyat, hodisaga asoslangan o’qitish metodini aniqlang a) *Keys-stadi 73). A. Hojiahmedov ma’lumotiga ko’ra, o`zbek she’riyatida faol qo`llangan bahrlar soni nechta? a) * 8 74). Tayanch ta’lim bo’ginida ona tili ta’limi oldida turgan bosh maqsad qaysi? a) * barcha javoblar to’g’ri 75). Badiiy asar tahlilini undan kuzatilgan maqsadiga ko’ra necha turga bo’linadi? a) *filologik (ilmiy), 76). Badiiy asar mazmunini anglatuvchi, o‘zaro bog‘langan va rivojlanib boruvchi voqealar tizimiga nima deyiladi? a) * syujet 77). So`zning –ma, ba- yordamida birlashgan qismlari qanday yoziladi? a) * chiziqcha bilan 78). Turkiy adabiyotda g`azal janrining dastlabki namunalari kimning ijodida uchraydi? a)* Rabg`uziy 79). «Vаʼz» soʻzi qaysi tildan kelib chiqqan va qanday ma’noni anglatadi? a) *“Vаʼz” soʻzi аrаbchа tаrgʻib qilish, pаnd-nаsihаt dеgаn mаʼnоlаrni аnglаtаdi. 80). Umummadaniy kompetensiyalar a) *Vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish; jamiyatda bo‘layotgan voqea, hodisa va jarayonlarga daxl-dorlikni his etish va faol ishtirok etish; o‘zining fuqarolik burch va huquqlarini bilishi, unga rioya qilish 81). Qaysi gap ega va aniqlovchi kesim qolipida bo’lib, tarkibida faqat ot turkumiga mansub so’zlar qatnashgan. a) *Kitoblar aqlning farzandidir 82). Aruzda yozilgan she’r vaznini aniqlash uchun nima asos qilib olinadi? a) *bayt 83). Interfaol usullar qanday shaklarda olib boriladi? a) *Barcha javoblar to’g’ri b) Debatlar; davra suhbati; pozitsiyani egallash; taqdimot c) Juftlikda ishlash; kichik guruhda ishlash; jamoada ishlash; rolli o’yinlar d) Karusel; muammolar va yechimlar daraxti; press-metod; munozara 84). Kichik guruh a’zolarining faolligini ta’minlaydigan omil nima? a)*Hammaga bir xil baho qo’yilishi, jamoa oldidagi mas’uliyat, birgalikda ishlash zavqi, barchaning hissa qo’shishi mumkinligi Boshqa guruhlardan ortda 85). Lirik turga oid janrlar berilgan qatorni toping. a) *G’azal, ballada, qasida, masnaviy 86). «Sovg‘a», «Kattalarga o‘qish», «Alifbe darsligi», «Kattalar yo‘ldoshi», «Kattalar alifbesi», «Savod», «O‘zbek tili. Ish kitobi» singari darslik va o‘quv qo‘llanmalarning muallifi kim? a) *Shokirjon Rahimiy 87). Erkin she’r tizimi deb nimaga aytiladi? a) *Bo`g`inlar miqdori ham, turoqlar(ruknlar) tartibi ham, qofiyalanish va bandlar ham turli tuman bo`ladi, lekin musiqiylik, ohangdorlik doimo barq urib turadi. 88). Qaysi qatordagi gapda paronimlarni qo’llash bilan bog’liq xato mavjud emas? a) *Mashhur bog’bon Darvesh hoji shaftoli olhirot ko’chatlarini o’tqazdi. 89) . Nodira kecha gapini aytibdi! Qaysi zamon shaklida? a). *O’tgan zamon 90). Quyida berilgan fe’llarning qaysilari fonetik tamoyil asosida yozilgan? 1) o’yna; 2) gulla; 3) yasha; 4) sayla; 5) angla. a) *1,3,5 91). Qaysi gapda sinekdoxa usulida ma’no ko’chgan? a) *Halima o’tkir pichoq bilan qo’lini kesib oldi. 92). k undoshiga to’g’ri tavsif berilgan javobni toping. a) *til orqa, portlovchi, jarangsiz undosh tovush 93). Qaysi qatorda sintaktik shakl yasovchi qo’shimchalar o’zaro omonimlik (shakldoshlik) hosil qilgan? a)* ishlang-opang; 94). Ushbu gapdagi birgina tovushdan iborat bo’lgan so’z yasovchi qo’shimchalarning sonini aniqlang. a)* 2 ta 95). Ravishdosh qatnashgan gapni aniqlang. a) *Nur sochib oy chiqadi, yorga boqqani. 96). Bulbul to’qayzor, butazorlarda, suvi ko’p bo’lgan bog’ va o’rmonzorlarda yashaydi. Ushbu gapda necha o’rinda yasama so’z ishtirok etgan? a)* 4;
97). Ibora qatnashgan gapni toping. a) *Hoji xola ko’zi ilinib, endi xurrak ota boshlagan edi. 98 O’tgan zamon shakllaridan qaysi biri so’zlovchining bevosita o’zi ko’rgan harakat va holatni ifodalaydi? a) *–di; b) –gan (-kan, qan); c) – (-a) r; d) – (i) b 99). Ko’z yoshi sel bo’ldi, bo’ron o’kirdi. Birikmalarida ma’no ko’chishining qaysi turi qo’llangan. a) *metafora 100). Doston qaysi tildan olingan va qanday ma’noni bildiradi? a) *forscha so’zdan olingan bo’lib, qissa, hikoya, sarguzasht, ta’rif ma’nolarini bildiradi. ЖИЗЗАХ ВИЛОЯТИ “ONA TILI VA ADABIYOT MUTAXASISLIK” 1. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbek tilining asosiy imlo qoidalarini tasdiqlash haqida”gi qarori qachon qabul qilingan? *a) 1995-yil 24-avgust 339-sonli; 2. DTS da 9-sinf bitiruvchilariga diktant yozish talabi qancha hajmda belgilangan? *a)140-160 so‘zdan iborat diktantni yoza oladi. 3. Ona tili fanidan ixtisoslashtirilgan maktablar uchun belgilangan yondosh dastur qanday nomlanadi? *a)Nutq madaniyati o‘quv dasturi 4. Ona tili fani uchun nechta va qanday kompetentsiyalar belgilangan? *a) 2 ta. Nutqiy va lingvistik 5. Nutqiy kompetentsiya elementlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni toping. *a) Tinglab tushunish, o‘qish, so‘zlash, yozish 6. 9-sinf bitiruvchisi qaysi ish qog‘ozlarini yoza olish kerak. *a) Ariza, ma’lumotnoma, xat, tarjimai hol, ixcham hisobot, e’lonlarni yoza oladi. 7. Tovushlar talaffuzida orfoepik me’yorlarga amal qila oladi, leksik birliklarning ma’nosini farqlashda lug‘atlardan unumli foydalana oladi talablari qaysi kompetentsiya elementlari ekanligini belgilang. *a) Lingvistik kompetentsiya elementla 8. Kompetentsiyaviy yondashuvga asoslangan davlat ta’lim standarti bo‘yicha malaka talablari nimalardan tarkib topgan? *a) Bilim, ko‘nikma, malaka, kompetentsiya 9. Ona tili fanini o‘qitishning asosiy maqsadi berilgan qatorni aniqlang. *a) O‘z fikrini og‘zaki va yozma tarzda to‘g‘ri va ravon bayon qiladigan, kitobxonlik madaniyati shakllangan, mustaqil va ijodiy fikrlay oladigan, o‘zgalar fikrini anglaydigan- muloqot va nutq madaniyati rivojlangan shaxsni kamol toptirish 10. Kompetentsiyaviy yondashuvga asoslangan davlat ta’lim standarti asosida A2+ standart darajasi qanday nomlanadi? *a) Fanni o‘rganishning kuchaytirilgan tayanch darajasi 11. Ona tili fani 5-9- sinflarda o‘quv reja bo‘yicha yil davomida necha soat o‘qitiladi? *a) 646 soat hajmda 12. Ona tili fani 5-sinfda haftasiga necha soat o‘qitiladi? *a) 6 soat 13. Ixtisoslashtirilgan maktablarning 5-9-sinflarida Ona tili fani o‘quv rejaga muvofiq bir yilda necha soat o‘qitiladi? *a) 986 soat 14. Adabiy asarning hayotiy va badiiy mantiqi hamda estetik jozibasini anglashga yo‘naltirilgan ilmiy faoliyat bu - *a) Badiiy tahlil 15. Badiiy tahlilga qo‘yiladigan talablardan biri - *a) Barcha javoblar to‘g‘ri 16. Badiiy asarning o‘quv tahlili jaroyonida yetakchi tamoyil qaysi? *a) Pedagogik maqsadga yo‘naltirilganlik 17. Mumtoz adabiyotimizda yaratilgan asarlarga xos vazn va qofiya qoliplariga rioya qilish, ritmika (ohang)ni his etish, qat’iy yo‘sinda shakllangan obrazlar tizimi, ular o‘rtasidagi munosabatlar, bu obrazlar atrofida guruhlangan poetik vositalar hamda til xususiyatlarini anglash, ramzlar va majozlar bilan fikrlash bu - *a) Aruziy tafakkur 18. Turkiy adabiyotda vujudga kelgan lirik janr qaysi? *a) Tuyuq 19. Mumtoz she’riyatda sham, shu’la, shoh, Yusuf obrazlari qaysi bosh obraz atrofida guruhlanadi? *a) Ma’shuqa 20. Adabiyotda idrok qilish murakkab voqeliklar, anglanishi qiyin mavhum tushunchalarning moddiylashtirilgan holda obrazlar orqali berilishi bu – *a) Ramz 21. Mumtoz she’riyatda parvona, bulbul kabi ikkilamchi obrazlari qaysi bosh obraz atrofida guruhlanib uni tavsiflashga yordam beradi? *a) Oshiq 21. Adabiyotshunoslikning asosini … belgilaydi. Nuqtalar o‘rniga mosini qo‘ying. *a) Badiiy adabiyot tarixi, adabiyot nazariyasi va adabiy tanqid. 22. Adabiy jarayonning holati va rivojiga ta`sir ko‘rsatuvchi asosiy omillar bu – *a) Jamiyatning ijtimoiy, iqtisodiy, madaniy taraqqiyot darajasi 23. Adabiy jarayon, asosan, qaysi yo‘nalish bo‘yicha davom etadi? *a) Asosan ikki yo‘nalish: birinchidan, badiiy asarlarning g‘oyaviy-tematik mazmuni o‘zgarib turadi, ikkinchidan, shunga muvofiq, badiiy tasvir usullari ham yangilanadi. 24. Adabiy tanqid janrlari berilgan javobni belgilang. *a) Тaqriz, adabiy sharh, adabiy biografik ocherk, adabiy portret, badia, muammoli maqola 25. Bu men o‘qigan kitoblarning yuzinchisi bo‘ldi. Ushbu gapda son qanday vazifada kelgan? *a)kesim; 26. So‘z birikmalar berilgan qatorni toping. *a) qorong‘i kecha, ulkan bino; 27 . Dramatik turdagi asarda nima hal qiluvchi ahamiyat kasb etadi? *a) Qahramon nutqi 28. Kichik guruhlarda ishlashni tashkil etishga qulay bo‘lgan usul - *a) “6x6x6” 29. Darsga berilgan to‘g‘ri ta’rifni toping. *a) Dars – bu sinfda aniq maqsadlarni ko‘zlab, belgilangan vaqt oralig‘ida bir xil yoshdagi o‘quvchi-yoshlar bilan o‘qituvchi rahbarligida olib boriladigan o‘quv-tarbiya jarayonining tashkil etilishidir 30. Mumtoz she’riyatning keng tarqalgan, arabcha kesilgan, parcha ma’nolarini anglatuvchi janri qanday nomlanadi? *a) qit’a 31. Yangi o‘quv ma’lumotlari va axborotlarini ikki mutaxassis yoki ishtirokchi nuqtayi nazaridan taqqoslash orqali yoritib berish qaysi metodga xos? *a) „Binar ma’ruza” metodi 32. Aylana stol atrofida berilgan muammo va savollar yuzasidan ta’lim oluvchilar tomonidan o‘z fikr-mulohazalarini bildirish orqali olib boriladigan o‘qitish metodi bu.. *a) “Davra suhbati” metodi 33. Ta’lim oluvchilarda muammoli vaziyatlarning sabab va oqibatlarini tahlil qilish hamda ularning yechimini topish bo‘yicha ko‘nikmalarni shakllantirishga qaratilgan metod bu... *a) “Muammoli vaziyat” metodi 34. So’z, so’z birikmasi va gaplarning o’zaro aloqasini o’rganuvchi tilshunoslik bo’limi bu.... *a) Sintaksis 35. Adabiy asarning badiiy mantig’i va estetik o’ziga xosligini anglashga yo’naltirilgan tahlil bu... *a) Filologik tahlil 36. Asar yaratilgan davr, undagi estetik yo’nalishlar, yoritilgan tarixiy davr talqini badiiy asar tahlilining qaysi tamoyiliga xos? *a) tarixiylik 37. Bayon qilinayotgan fikirga so`zlovchining xulosasini bildiruvchi so`zlar qanday nomlanadi? *a) modal so`z 38. Dostonlarning nasriy qismida badiiy usullardan qaysi biri ko`proq qo`llangan? *a) saj 39. Qaysi qatordagi ergashgan qo`shma gap qismlari ko`makchili qurilma yordamida bog`langan? *a) Olim kishilar har yerda xurmatlidir, shuning uchun ilim olish ilinjida bo`l. 40. Qaysi xalq dostoni qahramoni o’z kanizlari bilan qalpoq bozorida qirq zinali ko’shkning ustida o’tirib qalpoq sotardi? *a) “Ravshan “ – Zulhumor. 41. Qaysi qatorda sifat turkumiga oid so’zlar berilgan? *a) qo’rqoq, yumuq, siniq. 42. So'z birikmasining xususiyatlari to'g'ri bcrilgan javobni toping. 1) narsa, belgi, harakatni atashga xizmat qiladi 2) narsa, belgi, harakatlari yakka holda emas, ikki va utdan ortiq so'zlarning aloqaga kirishuvi orqali ifodalaydi; 3) so'z birikmasi - grammatik hodisa 4) so 'z birikmasi - leksik hodisa; *a) 1, 2, 3 43. Obrazlilik va estetik ta'sir etish qaysi uslubning muhim belgisidir? *a) badiiy uslub 44. Sanoq, tanlov, bo’yoq, ikkov, uchala, to’rttala so’zlari qanday qoida asosida yozilgan? *a) Fonetik qoida asosida 45. Matn deb nimaga aytiladi? *a) Yozma va og’zaki ravishda bayon qilingan nutq 46. Jahon adabiyoti namunalarini o’qitishda o’quvchilar diqqatini nimalarga tortish muhim? *a) Adabiyotlar o’rtasidagi yaqinlikka, ijodiy aloqalarga, ular taraqqiyotidan umumiylikka, o’zbek xalqining boshqa millatlar ruhiyati bilan yaqinligiga 47. Adabiyotshunoslikka oid "Birinchi mo’jiza", "Zamon qalb poeziyasi", "Iste'dod jilolari" asarlarining muallifi kim? *a) Ozod Sharafiddinov 48. Rivoyatlarning mavzuga ko'ra turlari qaysi javobda ko'rsatilgan? *a) tarixiy rivoyatlar, toponimik rivoyatlar 49. Mumtoz she'riyatimizning asosiy tasvir manbai nima? *a) ko'ngil 50. Bo'lsa, esa so'zlari bog'langan qo'shma gap qismlarini bog'lash bilan birga yana qanday vazifani bajaradi? *a)qo 'shma gap qismlari orasida qiyoslash va zidlash ma 'nolari mavjudiigini ko’rsatadi 51. Kompetensiyaviy yondashuv xorijiy tajribada necha bosqichda amalga oshirildi. *a.3 bosqichda 52. Adabiyot faniga doir kompetensiyalar qaysi qtorda to`g`ri ko`rsatilgan. *a.adabiy-nutqiy,badiy asarni tahlil qilish kompetensiyalari 52. Rivollantiruvchi ta`limning asosiy yo`nalishlari aniqlang. *a. muammoli ta`lim, everistik ta`lim, tadqiqotchilik ta`lim, IMEN 53. Milliy urf-odatlarga hurmat, tarixiy shaxslarga ehtirom elementlari qaysi tayanch kompetensiyada aks etgan. *a. milliy va umummadaniy 54. O`qituvchi nutqining kommunikativ sifatlari tartib bilan berilgan javobni belgilang.. *a. nutqning to`g`riligi, aniqligi, mantiqiyligi, tozaligi, ta`sirchanligi 55. Adabiyot faniga doir kompetensiyani aniqlang. *a) adabiy-nutqiy kompetensiya 56. Didaktik jarayon komponentlarini aniqlang. *a.Motivlar, o`quvchning o`quv-biluv jarayoni, boshqarish 57. Davra suhbati metodi necha bosqichda amalga oshiriladi? *a. 8 bosqichda 58. Ta'lim tizimida inson faoliyati bilan bog`liq muammolarni hal etish uchun qanday ishni amalga oshirish kerak? *a. Ilmiy-texnik jarayonning o`zgarishi bilan bog`liq holda ta'lim nazariyasini yaratish, ya'ni fanni jamiyatning faol, samarali ishlab chiqarish kuchiga aylantirish lozim. 59. Didaktik o`yin turlarini aniqlang. *a. Hamma javoblar to`g`ri. 60. “Ishbop o`yin” metodining maqsadini aniqlang? *a. Har xil vaziyatdagi boshqaruvchilik qarorlarini qabul qilish 61. Quyidagilardan interaktiv usullarni aniqlang. *a. Kognitiv usullar. Ishbilarmonlik o`yinlari, modellashtirish 62. «Aqliy hujum» qanday usul? *a. Ko`plab g`oyalarni ishlab chiqadigan usul. 63. FSMU texnologiyasi necha bosqichda amalga oshiriladi? *a) 6 bosqichda 65. Muayyan muammoni asosli dalillash, himoya qilishni o`rgatishga qaratilgam usul qaysi qatorda ko`rsatilgan. *a) “Nuqtai nazaring bo`lsin” 66. Ta`lim beruvchi tomonidan “Monolog” sifatida bayon etiluvchi usulni belgilang. a) “Ma`ruza” 67. Nutq madaniyati fanining tekshirish ob’ektiga nimalar kiradi? *a) Nutqning til qurilishi, adabiy til me’yorlari, nutqning kommunikativ sifatlari 68. Nutq madaniyatining nazariy asoslari qayerda yaratilgan? *a) Qadimgi Gresiya va Rimda 69. Qaysi javobda Mark Fabiy Kvintilianning asari berilgan? *a) «Notiq haqida» 70. Nutqning to’g’riligi deganda nima tushuniladi? *a) Nutqning adabiy til me’yorlariga mos kelishi 71. Nutq madaniyati fani qaysi fanlar bilan bog’liq xolda ish olib boradi? *a) Mantiq, ruhshunoslik, estetika, hozirgi o’zbek adabiy tili, badiiy adabiyot 72. Ritm hosil qiluvchi va misralar tengligini ta`minlovchi birlik- ? *a) bo`g`in 73. Misralarda bo`g`inlarning kichik pauza orqali guruhlanib kelishi nima deb ataladi? *a) turoq 74. Turoqlardan birining boshqasiga nisbatan yuqoriroq ohangda bo`lishi nimani ifodalaydi? *a) bosh turoq 75. Aruz she`r tizimiga kim asos solgan? *a) Xalil ibn Ahmad 76. Arabcha ustun degan ma`noni anglatib, ko`pligi arkon deyiladi.Ta`rif qaysi atamani ifodalayapti? *a) rukn
77. Taslimga to`g`ri ta`rif berilan qatorni aniqlang. *a) vazn talabiga ko`ra biror harfning tushurilishi 78. Taznibga to`g`ri ta`rif berilan qatorni aniqlang. *a) vazn talabiga ko`ra biror harfning orttirilishi 79. Tag`yirga to`g`ri ta`rif berilan qatorni aniqlang. *a) so`zlardagi ayrim tovushlarning vazn talabiga ko`ra o`rin almashishi 80. ”Mutolaa insonni bilimdonlik, suhbat, topqirlik sari yetaklaydi”. Ushbu fikrning muallifini toping. *a) Frensis Bekon 81. Prezidentimiz Sh. M. Miromonovichnig “Kitob mahsulotlarini chop etish va tarqatish tizimini rivojlantirish, kitob mutolaasi va madaniyatini oshirish hamda targ`ibot qilish bo`yicha komisiya tuzish to`grisidagi” Farmoyishi qabul qilingan sanani aniqlang. *a) 2017 yil 12 yanvar 82. Nutqda varvarizmlar qo’llanishi ... buzadi. Tushurib qoldirilgan so’z birikmasini aniqlang. *a) Nutqning sofligini 83. Tasavvufning eng yuqori bosqichi nima deb ataladi? *a. Haqiqat 84. Qaysi qatorda Sharq mumtoz adabiyotida maktub, xat tarzida yozilgan badiiy asar ma’nosini ifodalovchi istiloh to‘g‘ri berilgan? *a) noma 85. Adabiyotshunoslik nazariyasi ilmidagi ko’chimning turlari qaysi qatorda to’g’ri berilgan? *a) barchasi 86. “Binar” so`zining ma`nosi nima? *a)“qo`sh”, “ikki” lotincha 87. “Kompetensiya” tushunchasi kim tomonidan kiritilgan? *a) D.Xeyms 88. O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 140-sonli “Umumiy o`rta ta`lim to`g`risida” gi qarori qachon qabul qilindi? *a) 2017-yil 15-mart 89. U yoki bu yozuvchi ijodi o`rganib bo`lingach, badiiy merosining eng muhim masalalariga bag`ishlab o`tkaziladigan dars … *a) tahlil darslari 90. Adabiy tanqidda qadimdan mavjud bo`lgan 3ta uslubiy yo`nalishni belgilang. *a) falsafiy, ilmiy publitsistik, shoirona 91. Adabiyot faniga oid kompetensiyalarning tasdiqlangan varianti necha banddan iborat? *a) 2ta: Adabiy, nutqiy kompetensiyalar; badiiy asarni tahlil qilish; 92. O`zbekistonda kompetensiyaviy yondashuvga asoslangan DTS va o`quv dasturlarini tajriba-sinov ishlari qaysi o`quv yilidan amaliyotga joriy etildi? *a) 2013-2014- o`quv yili 93. O`zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo`yicha “Harakatlar strategiyasi”ning ta`lim sohasida amalga oshirish zarur bo`lgan dolzarb vazifalar belgilangan javobni aniqlang? *a) Ta`lim bosqichlarining uzluksizligini ta`minlash, ta`limning zamonaviy metodalogiyasini yaratish, DTS ga kopetensiyaviy yondashuv 94. “Pedagogik kadrlarni, xalq ta`limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to`g`risida” gi qarori qachon qabul qilindi? *a) 2017-yil 26-sentabr 95. Ona tili fani o`quv dasturi talabiga ko`ra 1 yil mobaynida 5-9-sinflar kesimida necha soat qilib belgilangan? *a) 646 soat-986 soat 96. Misralardagi bo`g`inlarning kichik pauza orqali guruhlanib kelishi qanday atama bilan ataladi? *a) turoq 97. Aruz she`r o`lchovi turkiy she`riyatga nechanchi asrdan ko`chgan? *a) XIasr 98 . Baytda sakkiz rukn mavjud bo`lsa, u nima deb yuritiladi? *a) musamman 99. O`zbek tilidagi birinchi “Alifbe”- “Sovg`a” darsligining muallifi qaysi qatorda to`g`ri ko`rsatilgan? *a) Shokirjon Rahimiy 100. Adabiyot o`qitishning bosh maqsadi----- *a) komil shaxsni shakllantirish БУХОРО ВИЛОЯТИ Она тили ва адабиёт 1.Ta'lim oluvchilarda muammoli vaziyatlarning sabab va oqibatlarini tahlil qilish hamda ularning yechimini topish bo`yicha ko`nikmalarini shakllantirishga qaratilgan metod *a) “Muammoli vaziyat” metodi 2.Nutqiy kompetensiya elementlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni toping. *a) Tinglab tushunish, o‘qish, so‘zlash, yozish 3.Lingvistik kompetensiya elementlari qaysi qatorda to‘g‘ri belgilangan? *a) Fonetika, grafika, orfoepiya, orfografiya, leksika, grammatika vauslubiyat. 4.Ommaviy axborot vositalaridagi dolzarb mavzularga doir xabar va ma'lumotlarni tushuna olish talabi qaysi kompetensiya elementlari hisoblanadi. *a) Nutqiy kompetensiya elementi b) O‘zini-o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi elementi 5.Kichik modul .... *a) Pedagogik texnologiya tarkibidagi eng kichik birlik 6.Pedagogik texnologiya doimo qanday xarakterga ega bo`lgan? *a) metodik 7.Axborotli (kompyuterli) ta’lim metodi qaysi pedagogik texnologiya turiga kiradi? *a) bilish faoliyatini boshqarish 8.Bilish faoliyatini boshqarish bo`yicha pedagogik texnologiya necha turga bo`linadi? *a) 7 9.Pedagogik texnologiya dastlab qaysi fan tarkibida bo`lgan? *a) pedagogika 10.Mavzuni yuqori darajada o`zlashtirib olgan, administrator huquqiga ega bo`lgan, forumni tayyorlashda maslahat beruvchi, boshqaruvchi, forum qatnashchisini rag`batlantirib turuvchi, forumni yo`naltirib, uning faol o`tishi uchun sharoit yaratib beruvchi – kim? *a) moderator 11.O`quvchilarda maqsadga yo`naltirilgan ijodiy tafakkurni tadqiqotchilik asosida jadal rivojlantirishga yo`naltirilgan ta’lim qanday ta’lim hisoblanadi? *a) kreativ ta’lim 12.O`qituvchi darsning rejalashtirilgan natijasiga erishganligiga ishonch hosil qilishi uchun… *a) baholashning aniq (adekvat) vositasini tanlashi kerak 13.Qaysi baholash mashqi o`quvchilarning darsda rejalashtirilgan o`quv natijasiga erishganligini ko`rsatishi mumkin? *a) Baholash maqsadlariga mos keladigan mashqlar 14.O`quvchilar bilimini turli xil yondashuvlar asosida baholash hamda o`z-o`zini baholashga qaratilgan texnika... *a) Assesment texnikasi 15.Muammoli darsning asosiy ko`rsatkichi qaysi ? *a) Dars tarkibida izlanish faoliyatining borligi. 16.Darsning maqsadi – bu ______. *a) inson faoliyati orqali yutuqlarga erishishga yo`naltirilgan, oldindan his qilingan natijalarning ko`rinishidir; 17.Zamonaviy pedagogik texnologiyani bugungi kundagi ahamiyati qanday? *a) sohadagi nazariy va amaliy izlanishlarni birlashtirish doirasidagi faoliyatni aks ettiradi 18.An`anaviy ta’lim yondashuvining asosiy xususiyati nimada? *a) gapirib berish, tushuntirish, o`quvchi esa bu axborotni xotirada saqlaydi 19.Pedagogik tizim nimalardan iborat? *a) pedagogik jarayonning obektlari va sub`ektlari, shakl - usullari, ular o`rtasidagi munosabatlar, o`zaro ta`sirlar hamda ularni boshqarishdan 20.«Texnologiya» so`zi haqida tushuncha? *a) «texnos» - mahorat, san`at, «logos» - “tushuncha, ta’limot” 21.Ta’lim jarayoni nimalardan iborat? *a) maqsad, nazorat, baholash, natija, ta’lim metodlari 22.Ta’lim texnologiyasi turlarini belgilang. *a) muammoli, shaxsga yo`naltirilgan, masofaviy, modulli; 23.Empirik pedagogik texnologiya qaysi javobda to`g`ri ko`rsatilgan? *a) sezgi a`zolari orqali bilim olish texnologiyasi 24.Blum taksonomiyasida ta’lim maqsadlarining asosiy tushunchalari nechta? *a) 6 ta 25.O`quv-bilish faoliyatini tashkil etish va amalga oshirish metodlarini ko`rsating? *a) ifodali, ko`rgazmali, amaliy 26.Monologik metodni ko`rsating? *a) leksiya, hikoya, namoyish qilish 27.Rivojlangan aqlning eng oliy shakli nima? *a) ijodiy tafakkur 28.O`qituvchining pedagogik faoliyati turlari - bu ... *a) Konstruktivlik, tadqiqotchilik, kommunikativlik, tashkilotchilik 29.Muammoli o`qitish yetarli darajada bo`lishi uchun qanday bo`lishi kerak? *a) yaxlit o`quv-tarbiya jarayonining uzviy qismi bo`lishi kerak 30.Rivojlantiruvchi ta'limning asosiy yo‘nalishlari: 1. Muammoli ta'lim. 2. Evristik ta'lim. 3. Tadqiqotchilik ta'limi. 4. Ixtirochilik masalalarini yechish nazariyasi *a) 1,2,3,4, 31.Quyidagilar qaysi metodni amalga oshirish bosqichlari hisoblanadi? 1. Muammoning qo`yilishi 2. G`oyalar generatsiyasi 3. G`oyalarning guruhlanishi, tartiblanishi va muhimlarining ajratilishi *a) “Aqliy hujum” metodi b) “FSMU” texnologiyasi c) “Muammo” texnologiyasi d) Savol-javob 32.Ona tili ta’limi oldida turgan eng muhim va dolzarb vazifani bеlgilang. *a) Ijodkor va mustaqil fikrlay oladigan shaxsni tarbiyalash. 33.Ta'lim oluvchilar tomonidan hayotiy vaziyatning har xil shart-sharoitlarini saxnalashtirish orqali ko`rsatib beruvchi metod *a) “Rolli uyin” metodi 34.«Kommunikativ kompetensiya»tushunchasi kim tomonidan kiritildi *a) 1960-1970 yillarda D.Xayms tomonidan 35.6-sinf o`quvchisi notanish matnni ovoz chiqarib, qanday so`z tezligida o`qiy olishi kerak? *a) 105-115 ta so`z 36.O‘quvchilarning umumiy o‘rta ta'limning DTSlariga mos holda o‘qitish natijalarini nazorat qilishda qaysi nazorat turlaridan foydalaniladi? *a) joriy, oraliq, bosqichli, yakuniy nazorat 37.Mumtoz asarlarni o`rgatishdagi murakkabliklar sabablari nimadan iborat? *a) tasavvuf ta’limotining mumtoz asarlar poetikasiga ta`siri masalalari 38.Mahmud Qoshg`ariyning “Devonul-lug`otit turk” asarida qasida qanday nomda keltirilgan? *a) qo`nug` 39.Lutfiyning “Ayog`ingg`a tushar har lahza gisu…” misrasi bilan boshlanadigan g`azali qaysi she’riy san’at asosida yaratilgan? *a) irsoli masal 40.Ertak janriga xos xususiyatlar: *a)og’zaki hikoyaga asoslangan qiziqarli sujetga ega bo’lishi, voqealarning ongli tarzda xayoliy uydirmalar orqali aksettirilishi, estetik vazifaning yetakchilik qilishi, o’ziga xos badiiy shakily qolip va tiliga ega bo’lishi. 41.O`quvchilarning ishtirokiga ko`ra didaktik tahlilning qanday turlari mavjud? *a) alohida (individual) tahlil, guruhiy tahlil, yoppasiga tahlil; 42.Tanqidning asosiy vazifasi - ... *a) adabiy asar yoki hodisaga haqqoniy baho berish, undagi yutuq va kamchiliklarni xolislik bilan yoritish 43.O`zbek adabiyotida roman-dilogiya yaratgan yozuvchilar kimlar? *a) P.Qodirov, X.To`xtaboyev, H.G`ulom 44.1921-1923 yillarda “Almaiy” nomli maktabda o`qigan adib? *a) Mirtemir 45.Berilgan gapdagi fe`l maylini aniqlang. Madina, kutubxonaga borib, qiziqarli kitob o`qiylik. *a) buyruq-istak 46.Abdulla Qodiriy qaysi asarini yozayotganda “Bolalik davrimning yodgori bo`lganligi uchun ortiqcha o`zgartirishlar kiritmadim” deb yozgan? *a)m “Uloqda” 47.Ilg`or ish tajribalarni amaliyotga joriy etish bosqichlari to`g`ri ko`rsatilgan javobni aniqlang. *a) 5 ta bosqich:Ilg`or ish tajribani aniqlash, o`rganish, umumlashtirish, ommalashtirish, ilg`or tajribaning targ`ibotini tashkil etish. 48.Ommalashtirish uchun tavsiya etilgan tajribaga qo`yiladigan talablar qaysilar? *a) tajribaning ijtimoi ahamiyati va dolzarbligi, ishning natijaviyligi, tajribaning yangiligi, isbotlanganligi, barqarorligi, optimalligi, yaxlitligi. b) tajribaning dolzarbligi, yangiligi, o`quvchilar bilim, ko`nikma va malakalarni egallashdagi 49.Birinchi qismi chiqish kelishigida, ikkinchi qismi jo`nalish kelishigida bo`lgan birikmalar qanday yoziladi? *a) ajratib yoziladi 50.O`zbek tilining asosiy imlo qoidalari 45-bandiga asosan marosim, afsona kabilarni bildiruvchi qo`shma otlar qanday yoziladi? *a) qo`shib yoziladi 51.So`z o`zagidagi oxirgi unli yoki undoshning tushishi hodisasi nima deyiladi? *a) apakopa 52.Tilning rivojlanishi bevosita nimaga bog`liq bo`ladi? *a) Jamiyat hayotidagi o`zgarishlarga 53.O`zbek adabiy tili qaysi omillar asosida boyiydi? *a) Ichki va tashqi omillar asosida 54.Ona tili darslari jarayonida tahlilning asosan qanday turlari o`rganiladi? *a) Fonetika, leksik, morfemik, grammatik va uslubiy tahlil 55.“Muhabbat jomidin no`sh aylagan ahli zako bo`lmish, Fununiy tibda Majnundir kishining kuysa safrosi” Parcha qaysi asardan olingan? *a) “Mehrobdan chayon” 56.Adabiy ertaklar berilgan qatоrni tоping. *a) Hamid Оlimjоn “Оygul bilan Baxtiyor”, Asqad Muxtоr “Adоlat”. 57.Chоymоmо qanday qo`shiqlar sirasiga kiradi? *a) mavsumiy-marоsim qo`shiqlari sirasiga kiradi va shamоl to’xtatish qo`shig`i sanaladi. 58.Qadimgi turkiy yozuvni o`qishga muvaffaq bo`lgan olimlar qaysi qatorda berilgan? *a) N.Tomsen, V.Radlov 59.Hozirgi o`zbek tili lahjalari qaysi qatorda to`g`ri berilgan? *a) qarluq, o`g`uz, qipchoq 60.Qaysi qatordagi so`zning tarkibiy qismi asos+so`z yasovchi+lug`aviy shakl yasovchi+sintaktik shakl yasovchi tartibiga ega? *a) mehnatkashlarni 61.U yolg’ondan hayron bo’ldi. Gapdagi yolg’ondan so’zi qaysi sintaktik vazifani bajaradi? *a) to’ldiruvchi 62.Ogahiyning "Ta’viz ul-oshiqin" devonida necha xil janrdagi lirik merosi jamlangan? *a) 20 xil 63.Turkiy adabiyotda g`azal janrining dastlabki namunalari kimning ijodida uchraydi? *a) Rabg`uziy 64.Dars tahlili turlari qaysilar? *a) ilmiytahlil, psixologiktahlil, metodiktahlil, didaktiktahlil, umumpedagogiktahlil 65.PORTFOLIO so`zining ma’nosi … *a) muhim hujjatlar jildi 66.Ona tili mashg`ulotlari taxminan qanday bosqichlarni o`z ichiga oladi? *a) Takrorlash, berilgan materiallarning o`quvchilar tomonidan tahlili, berilgan materiallarni o`qituvchi yordamida umumlashtirish va xulosa chiqarish, hosil qilingan umumiylikni amalda qo`llash va sinash. 67.Eng qadimiy tazkiralardan biri ... bo’lib, unda O’rta Osiyo, Afg’oniston va Eronda yashagan mashhur shoirlar haqida maʼlumot berilgan, ular ijodidan namunalar keltirilgan. *a) Davlatshoh Samarqandiyning "Tazkirat ush-shuaro" asari 68.O`lmas Umarbekovning “Qiyomat qarz” hikoyasi asosiy g`oyasi nimadan iborat? *a) millatga xos samimiylik, soddalik, bag’rikenglik va irodalilik 70.Umumta’lim muassasalari nechanchi sinf o`quv dasturida fojia haqida nazariy ma’lumot beriladi? *a) 8-sinf 69.Zamonaviy adabiyotimizda dastlabki marsiyalar kimlar tomonidan yaratilgan? *a) Sadriddin Ayniy va Cho`lpon 71.Metateza nima? *a) og`zaki nutqda ba`zan yonma-yon kelgan undosh tovushlarning o`rni almashishi 72.Adbulla Qodiriy kimni “roman yozishga havaslantirgan” ustoz deb ataydi? *a) Jo`rji Zaydon b) Mahmudxo`ja Behbudiy c) Alisher Navoiy d) Abdulla Avloniy 73.Erksevar, isyonkor qullar boshlig`i Spartak va umuman, inson ozodligi, erki masalasi Usmon Nosirning qaysi she`rida ifodalangan? *a) “Nil va Rim” 74.Cho`lponning “Ko`ngil” she`rida yetakchi g`oyaviy motiv… *a) shaxs erki 75.“Firoqnoma” asarini Nodira qaysi taxallus bilan bitgan? *a) Komila 76.Hozirgi kunda ona tili ta’limida yetakchi usul qaysi ? *a) Kognitivizm 77.“Kognitivizm” so’zining lug’aviy ma’nosi nima? * a) bilim olish 78.Tayanch ta’lim bo’ginida ona tili ta’limi oldida turgan bosh maqsad qaysi? *a) ijodkorlikni shakllantirish va rivojlantirish 79.Yangi (substansial) tilshunoslikning bosh maqsadi qaysi qatorda to’g’ri ko’rsatilgan? *a) Ona tili ichki imkoniyatlarini ochish va ta’lim oluvchiga yetkazish 80.Foilotun ruknining takroridan qaysi bahr yuzaga keladi? *a) ramal 81.Mafoiylun ruknining takroridan qaysi bahr yuzaga keladi? *a) hazaj 82.A.Hojiahmedov ma’lumotiga ko’ra, o`zbek she’riyatida faol qo`llangan bahrlar soni nechta? *a) 9 83.Aruzda yozilgan she’r vaznini aniqlash uchun nima asos qilib olinadi? *a) bayt 84.Mustaf’ilun rukning taqte’si qaysi? *a) - - V - 85.Aruz she’r tizimi fors adabiyotida qachondan buyon qo`llanilib kelingan? *a) IX asr 86.O`zbek tilida birinchi bo`lib aruz haqida kim risola yozgan? *a) Taroziy 87.Ogahiy g`azalidan keltirilgan quyidagi baytda qo`llangan badiiy san`atni ko`rsating. Xoki taning barbod o`lur oxir jahonda necha yil. Sayr et Sulaymondek agar taxting qurub bod ustina *a) talmeh 88.Nodiraning g`azalidan keltirilgan quyidagi bayt aruz tizimining qaysi vaznida yozilgan ? Doda keldim, ey salotin sarvari, dardim eshit, Sen shoh-u men benavo, lutf ayla, faryodim eshit. *a) ramali musammanu mahfuz 89.Agar bayt sakkiz rukndan iborat bo`lsa, aruz vazni quyidagi atamalardan qaysi biri bilan yuritiladi ? *a) musamman 90.Furqatning g`azalidan keltirilgan quyidagi baytning vaznini toping. Surmadim ko`zlar qaro, qo`llar xinodan lolarang, G`ozadin yuzlarda tobu o`smadin qoshlar tarang. *a) ramali musammani mahzuf 91.Adabiyot ilmida saj qanday ataladi? *a) nasrdagi ichki qofiya 92.Nutq tехnikаsi necha xil bo’ladi? *a) 2 93.“Ritоrikа” asari kimning qalamiga mansub? *a) Aristotel 94.Оgʻzаki nutqiy san’atlar: *a) vоizlik, notiqlik, suхаndоnlik, qissagoʻylik, rоviylik. 95.Tarixda mаqsаd sаri оgʻishmаy bоrаdigаn vа mеtin irоdаli kishi sifаtidа hаm nоm qоldirgаn, tinimsiz mеhnаt, аstоydil hаrаkаt оrqаli mashhur notiqlik darajasiga erishgan inson … *a) Demosfen 96.«Vаʼz» soʻzi qaysi tildan kelib chiqqan va qanday ma’noni anglatadi? *a) “Vаʼz” soʻzi аrаbchа tаrgʻib qilish, pаnd-nаsihаt dеgаn mаʼnоlаrni аnglаtаdi. 97."… – qudrаtli kuch: u ishоntirаdi, undаydi, mаjbur etаdi, оdаmlаrni bоshqаrish uchun esа аyni shulаr kеrаk", - dеgаn edi gʻаrb mutаfаkkiri R.Emirsоn. Nuqtalar o`rnini belgilang *a) nutq 98.“Tаriхdа yo yaхshi hаrbiy sаrkаrdа, yo yaхshi nоtiq bo`lish kеrаk”. Kimning fikri? *a) Sitseron 99.Aruz she`riy tizimining asoschisi kim? *a) Xalil ibn Ahmad 100.G`azali husni matla`ning qofiyalanish tartibi qanday? *a) a-a, a-a, b-a, v-a, g-a… 101.Mashhur nemis olimi Fridrix Adolf Distervag qaysi metodni “Suqrot suhbatlari” deb atab, uni “o`qituvchilik san’atining gultoji” deb ta’riflagan? *a) tadqiqot metodi 102.She’r tizimida eng kichik ritmik bo‘lak nima deyiladi? *a) bo‘g‘in (hijo) 103.Doston asosan qaysi vaznda yoziladi? *a) 11 bo’g’inli bo’lib, barmoq vaznida 104.Mashrabning “O’rtar” nomli g’azaliga xos qofiya tuzilishini aniqlang. *a) a-a,b-a,v-a… 105.Mazkur bayt qaysi she’riy san’at asosida yaratilgan? “Zod” edi ta'rix taqi “he”yu dol, Muddati hijratdin o‘tub mohu sol. *a) ta’rix 106.Tarji’band so`zining ma’nosi nima? *a) arabcha so‘z, ma’nosi - banddagi takror 107.Badiiy asarni (muallif yoki boshqa ijodkor tomonidan, yoki hamkorlikda yaratilgan) sahnada qo`yishga moslab qayta ishlash nima deyiladi? *a) insenirovka 108.Faqat turkiy she’riyatga xos bo`lib, ramali musaddasi maqsur yoki ramali musaddasi mahzuf o`lchamida yoziladigan she’r qanday nomlanadi? *a) tuyuq 109.“Yukni tuyaga boglaydigan arqon” ma’nosini bildiradigan she’riy unsur… *a) “raviy” 110.Har bandi 7 misradan iborat she’r qanday nomlanadi? *a) musabba’ 111.Bo`yung sarv-u sanubardek, beling qil, Vafo qilgan kishilarga vafo qil. Ushbu baytda qaysi she’riy san’at qo`llangan? *a) tajnis 112.Badiiy asar mazmunini anglatuvchi, o‘zaro bog‘langan va rivojlanib boruvchi voqealar tizimiga nima deyiladi? *a) syujet 113.Ohang jihatidan ma’lum bir tartibga solingan, his-tuyg‘u ifodasi sifatida vujudga kelgan, o‘lchovli, ta’sirchan ritmik nutq nima? *a) she’r 114.Sonetning birinchi va yakunlovchi qism qanday ataladi? *a) birinchi qism terset, yakunlovchi qism katren 115.Har bandi o`n misradan tashkil topuvchi lirik she`r … deb ataladi? *a) muashshar NAMANGAN VILOYATI Ona tili va adabiyot fani o‘qituvchilari uchun mutaxassislik fanlaridan testlar 1. O‘zbek tilidagi birinchi alifbe darsligining muallifi - .... *a) Shokirjon Rahimiy 2. «Sovg‘a», «Kattalarga o‘qish», «Alifbe darsligi», «Kattalar yo‘ldoshi», «Kattalar alifbesi», «Savod», «O‘zbek tili. Ish kitobi» singari darslik va o‘quv qo‘llanmalarning muallifi kim? *a) Shokirjon Rahimiy 3. XX asr boshlarida A. Avloniy qanday darslik va o‘quv qo‘llanmalar yaratgan? *a)«Birinchi muallim», «Ikkinchi muallim», «Maktab gulistoni», «Adabiyot yoxud milliy she'rlar» 4. Hamzaning qalamiga mansub darslik va o‘quv qo‘llanmalarni belgilang. *a)«engil adabiyot», «Qiroat kitobi» 5. Kim birinchi bo‘lib “5-sinf “Vatan adabiyoti” xrestomatiyasi uchun metodik qo‘llanma” (1955) asarini yaratgan? *a)S. Dolimov 6. O‘zbek metodikasi amaliyotida o‘qituvchilar uchun qo‘llanma yozish tajribasiga kim asos solgan? *a)S. Dolimov 7. Oliy maktab talabalari uchun “Adabiyot o‘qitish metodikasi” hamda dastlabki ona tili darsligi kimlar tomonidan qachon yaratilgan? *a) 1967 yilda S. Dolimov, Q.Ahmedov va H.Ubaydullaevlar tomonidan 8. Birinchi marta chinakam milliy asoslardagi maktab adabiyot dasturi qachon tuzilgan? *a) 1991 yilda 9. Milliy asoslardagi maktab dasturiga mos darsliklar qachon yaratilib, maktab amaliyotiga joriy etildi? *a) 1993 yilda 10. O‘zbek tiliga davlat tili maqomining berilishi va uning qo‘llanishiga oid asosiy talablar O‘zbekiston Respublikasi asosiy Qonunining qaysi moddasida o‘z ifodasini topgan? *a) 75-moddasida 11. Tayanch o‘quv rejasi deganda qanday reja tushuniladi? *a)o‘quv predmeti bo‘yicha beriladigan ta'lim mazmunini o‘quvchiga yetkazish uchun ajratilgan o‘quv soatlarining minimum hajmidagi miqdorini ifodolovchi reja 12. Kompetensiya – bu *a)bilim ko‘nikma va malakalardan kundalik hayotda duch keladigan amaliy va nazariy masalalarni yechishda foydalanish va qo‘llay olish qobiliyatidir 13. Optimallashtirish so‘zining lug‘aviy ma'nosi nima? *a) eng yaxshi eng qulay 14. Lingvistik kompetensiya haqida berilgan fikr qaysi qatorda ko‘rsatilgan? *a) o‘quvchining til bo‘limlari bo‘yicha olgan bilimlari, bu bilimlarni amaliyot bilan bog‘lash ko‘nikmasi va nutq hosil qilish malakasidir. 15. Nutqiy kompetensiya haqida berilgan fikr qaysi qatorda ko‘rsatilgan? *a) o‘quvchining notanish matnni ifodali o‘qiy olish, o‘zgalar fikrini va matn mazmunini anglash hamda uni og‘zaki qayta bayon qila olish, fikrni yozma ravishda izchil ifodalay olish darajasi 16. Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi: *a) jamiyatda bo‘layotgan voqyea, hodisa va jarayonlarga daxldorlikni his etish va faol ishtirok etish; o‘zining fuqarolik burch va huquqlarini bilishi, unga rioya qilish; kasbiy mavqyeining o‘sishiga intilish bilan jamiyat va oilasi manfaatlari uchun xizmat qilish, yordamga muhtojlarga saxovatli bo‘lish. 17. Umummadaniy kompetensiyalar– *a) vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e'tiqodli bo‘lish; badiiy va san'at asarlarini tushu-nish, ta'sirlana olish; umumbashariy ahamiyatga ega bo‘lgan qadriyatlarni bilish, unga hurmat bilan munosabatda bo‘lish; diniy e'tiqodi, milliy va etnik hususiyatlari, an'ana va marosimlarini hurmat qilish; xalqining tarixiy, ma'naviy va madaniy merosini avaylab asrash, jamiyatda o‘rnatilgan odob-axloq qoidalariga rioya qilish 18. Tayanch kompetensiyalar to‘liq berilgan qatorni toping? *a) kommunikativ, axborot bilan ishlash, shaxs sifatida o‘z-o‘zini rivojlantirish, ijtimoiy faol fuqarolik, umummadaniy, matematik savodxonlik, fan va texnika yangiliklaridan xabardor bo‘lish va foydalanish 19. Didaktik vositalar – bu … *a) Ta'lim jarayonida axborot tashuvchi va pedagog hamda ta'lim oluvchilarning faoliyati instrumenti sifatida belgilangan ta'limiy, tarbiyaviy, rivojlantiruvchi maqsadlarga erishish uchun qo‘llanadigan, inson tomonidan yaratilgan obe'ktlar, shuningdek tabiiy predmetlar. 20. Qaysi gap ega va aniqlovchi kesim qolipida bo‘lib, tarkibida faqat ot turkumiga mansub so‘zlar qatnashgan. *a) kitoblar aqlning farzandidir. 21. Bir umumiy grammatik ma'no ostida birlashuvchi shu asosda bir-birini taqozo va bu umumiy ma'noning parchalanishi asosida inkor qiluvchi shakllar tizimi nima deb ataladi? *a) grammatik shakl 22. Didaktik tahlil deb nimaga aytiladi? *a) badiiy matnning sirini kashf etishga, muallifning niyatini anglashga, asar jozibasini ta'minlaydigan jihatlarni aniqlashga qaratilgan faoliyatdir. 23. Sillabik she'r tizimi deb nimaga aytiladi? *a) bo‘g‘inlar miqdoriga asoslanadi. 24. Metrik she'r tizimi deb nimaga aytiladi? *a)bo‘g‘inlarning uzun-qisqiligiga, unlilar holatiga asoslanadi. 25. Sillabo-tonik she'r tizimi deb nimaga aytiladi? *a)urg‘uli, urg‘usiz bo‘g‘inlarning ma'lum tartibda kelishiga asoslanadi. 26. Tonik she'r tizimi deb nimaga aytiladi? *a)misralarda urg‘usiz bo‘g‘in qancha bo‘lishidan qati nazar, ritm hosil bo‘lishi, urg‘ularning bir maromda kelishiga asoslanadi. 27. Rukn deb nimaga aytiladi? a) bo‘g‘inlardagi undosh va alif miqdoriga, ularning harakatli, ya'ni «zer», «zabar» yoki «pesh»li bo‘lishiga asoslanadi 28. Lirik turga oid janrlar berilgan qatorni toping. *a)g‘azal, ballada, qasida, masnaviy. 29. Inversiya– *a) gap bo‘laklari tartibining o‘zgarishi 30. Drama necha elementdan tashkil topadi? *a) 4 elementdan, syujet, kompozitsiya, so‘z va harakat 31. Badiiy tahlil shakliga ko‘ra necha turga bo‘linadi? *a) 2 32. Badiiy tahlil shakliga ko‘ra turi keltirilgan qatorni toping *a) og‘zaki, yozma 33. Badiiy asar tahlilini undan kuzatilgan maqsadiga ko‘ra necha turga bo‘linadi? *a) filologik, didaktik 34. Filologik (ilmiy) tahlil deb nimaga aytiladi? *a) adabiy asarning mantig‘i va estetik xosligini anglashga yo‘naltirilgan kuchli hissiy-intellektual faoliyatdir. 35. Adabiy asarni didaktik tahlil etish jarayonida o‘qituvchi va o‘quvchi faoliyatini qanday yo‘nalishda uyushtirilishi mumkin? *a) muallifga yoki matnga ergashib yoxud yalpi tahlil; asardagi obrazlarga tayanib tahlil qilish; o‘quv tahlilini muammoli tarzda amalga oshirish. 36. Adabiy asarni didaktik tahlil etish jarayonida o‘qituvchi va o‘quvchi faoliyatini necha yo‘nalishda uyushtirilishi mumkin? *a) 3 37. Didaktik tahlil deb nimaga aytiladi? *a) badiiy matnning sirini kashf etishga, muallifning niyatini anglashga, asar jozibasini ta'minlaydigan jihatlarni aniqlashga qaratilgan faoliyatdir. 38. Individual tahlil deb nimaga aytiladi? *a) o‘qituvchining darsga tayyorlanish jarayoni bo‘lib, ertasiga sinfda o‘rganiladigan asarni o‘zicha tahlil etadi. 39. Chinor romani (Asqad Muxtor) qahramonlari to‘g‘ri berilgan javobni toping? *a) Ochil buva, Azimjon, Akbarali, Bektemir. 40. Ommaviy tahlil deb nimaga aytiladi? *a) O‘quvchilar tahlil jarayonida o‘qituvchi fikrlari tizginini yo‘qotib qo‘ymaslik va chalg‘ib qolmaslik uchun muallim qarashlarini e'tibor bilan tinglaydilar. 41. Guruhlash tahlili deb nimaga aytiladi? *a) bir necha kishilik guruh o‘quvchilarni birlashtiradi, fikrlar olishuviga o‘rgatadi, birisining hissiyoti o‘zgasida tuyg‘u uyg‘otadi. shu zaylda badiiy matn yaxshiroq idrok etiladi. 42. Erkin she'r tizimi deb nimaga aytiladi? *a) bo‘g‘inlar miqdori ham, turoqlar(ruknlar) tartibi ham, qofiyalanish va bandlar ham turli tuman boladi, lekin musiqiylik, ohangdorlik doimo barq urib turadi. 43. She'riy parchaning vaznini belgilang: Uzik meni qumitti, Sag‘inch manga yumitti, Ko‘nglum angar emitti, Yuzim maning sarg‘ayur. *a) barmoq, 4+3=7 44. She'rning qofiyalanish tartibi va qofiyalarini belgilang: Uzik meni qumitti, Sag‘inch manga yumitti, Ko‘nglum angar emitti, Yuzim maning sarg‘ayur. *a) a.a.a.b - qumitti, yumitti, emitti 45. Uyg‘ur yozuvida bitilgan va bizgacha yozma tarzda etib kelgan qadimiy afsonani toping: *a) "O‘g‘uznoma" 46. Adabiy janr nima? *a) (fr. genre –tur, jins) – adabiyot rivoji jarayonida yuzaga kelgan asarlarning tasvirlash yo‘llari, kompozitsion qurilishi, bayon usullari, badiiy vositalar, hayotiy hodisalarni qamrash ko‘lami va miqyosiga ko‘ra ko‘rinishlaridir. 47. Sonet ......? *a) (ital sonare –jaranglamoq) 14 misradan iborat bo‘ladi: 48. Sonetning tuzilishi? *a) uchta to‘rt misralik va bitta ikki misralik banddan, ba'zan esa ikkita to‘rt misralik, ikkita uch misralik banddan tashkil topadi. 49. …………….. birinchi ikki band-dastlabki qism –“katren” (fr. quatrion – to‘rtlik), yakunlovchi qism – “terset”(lat. tres-uchlik) deb yuritiladi va ular g‘oyaviy-kompozitsion jihatdan o‘zaro bog‘lanib, yaxlitlikni yuzaga chiqiradi. *a) sonet 50. Tarji'band …… *a) (arabcha so‘z, ma'nosi: banddagi takror) “asosan bir baytning har band oxirida aynan takrorlanib (tarji') kelishi bilan xarakterlanuvchi she'r bo‘lganligi uchun shu takrorlanuvchi bayt “vosita bayt”, “bosh bayt”, “vosila bayt” deb yuritiladi va masnaviy shaklida (aa,bb,vv) qofiyalanadi. 51. ............. (arabcha so‘z, ma'nosi: bandni biriktirish) qofiyalanishi va kompozitsion tuzilishi jihatidan tarji'bandga o‘xshaydi. Faqatgina tarkibbandda aynan takrorlanuvchi bayt bo‘lmaydi, balki har bir band oxirida yangi va mustaqil qofiyaga ega bo‘lgan vosila bayt ishlatiladi, u go‘yo har bandga xulosa yasaydi. *a) tarkibband. 52. Aruziy tafakkur deb nimaga aytiladi? *a) mumtoz adabiyotimizda yaratilgan asarlarga xos vazn va qofiya qoliplariga rioya qilish, ritmika (ohang)ni his etish, qat'iy yo‘sinda shakllangan obrazlar tizimi, ular o‘rtasidagi munosabatlar, bu obrazlar atrofida guruhlangan poetik vositalar hamda til xususiyatlarini anglash, ramzlar va majozlar bilan fikrlash demakdir. 53. Mumtoz adabiyotda ma'shuqa obrazi haqidagi fikr keltirilgan qatorni toping. *a) ishqqa sabab bo‘lib, oshiq ko‘nglini rom qilgan, aqlini lol etgan suyukli yor. 54. Mumtoz adabiyotda oshiq obrazi haqidagi fikr keltirilgan qatorni toping. *a) ishqqa mubtalo bo‘lgan va o‘zini unutgan kishi. G‘azalda fikr, tuyg‘u va kechinmalar oshiq tilidan ifodalanadi. b) ishqqa sabab bo‘lib, oshiq ko‘nglini rom qilgan, aqlini lol etgan suyukli yor. c) ishqqa mubtalo bo‘lmagan va o‘zini unutmagan kishi. d) ma'shuqaning vasliga da'vogar bo‘lgan boshqa bir oshiq. 55. Mumtoz adabiyotda raqib obrazi haqidagi fikr keltirilgan qatorni toping. *a) ma'shuqaning vasliga da'vogar bo‘lgan boshqa bir oshiq. 56. Mumtoz asarlarni o‘qitishda yuzaga keladigan qiyinchiliklar to‘liq keltirilgan qatorni topnig. *a) vazn bilan bog‘liq; qofiya bilan bog‘liq; til xususiyatlari yuzaga keltiradigan to‘siqlar; obrazlarning ko‘proq ramziy va majoziy xarakterda ekanligi; tasavvufiy (ramziy) ma'noni ilg‘ash mushkulligi. 57. Mubolag‘a deb nimaga aytiladi? *a) (giperbola) tasvirlanayotgan shaxs, predmet va voqyea-hodisaning muayyan jihatlarini bo‘rttirish 58. Jonlantirish – *a) odamlarga xos bo‘lgan xislatlarni jonsiz predmetlar, tabiat hodisalari, hayvonot, parranda, qush kabilarga ko‘chrish. 59. Apostrofa – *a) jonlantirishning bir ko‘rinishi bo‘lib, jonsiz narsa yoxud hodisalarga xuddi jonli narsa-hodisalardek murojaat qilish. 60. Tasavvufning to‘rt bosqichini tartibi bilan keltiring. *a) shariat, tariqat, ma'rifat, haqiqat 61. Klassik she'riyatda “soqiy” obrazi asosan nimani anglatadi? *a) may uzatuvchini 62. “Tasavvuf va komil inson axloqi” kitobining muallifi kim? *a) Sayfiddin Ra'fiddin 63. “Ilk turk mutasavvuflari” asarining muallifi kim? *a) yevgeniy Bertels 64. «Kurash, o‘zi bilan o‘zining kurashi. Solik hamma vaqt Yaratganga yuzlanib, Undan madad so‘rab, Unga sari qalban intilmog‘i darkor». Tasavvufdagi qaysi atama shunday izohlanadi? *a) uzlat 65. Sifatlash – *a) badiiy adabiyot tilida voqyea-hodisa, tushuncha va kishilarning belgi xususiyatlarini aniqlash-izohlash, tavsiflash. 66. Majozi mursal - *a) agar nomidan foydalanilgan narsa bilan nomi almashtirilgan narsa o‘rtasida o‘xshashlikdan boshqa sababiyat yoki zaruriyatli bog‘lanishlar ko‘rinishi. 67. Metonimiya – *a) majoz-kinoya- ikki tushuncha o‘rtasidagi yaqinlikka asoslanadi. 68. Poetik ohang nima? *a) asar badiiyatiga bog‘liq musiqiy tushuncha 69. Tasavvuf ta'limoti asosini nima tashkil etadi? *a) komil inson 70. Klassik she'riyatda “may” obrazi nimaga nisbatan tashbeh qilinadi? *a) chog‘irga 71. Klassik she'riyatda yor kalomining jonbaxshligi qaysi payg‘ambarning mo‘jizasiga qiyoslanadi? *a) Muso payg‘ambarga 72. Tasavvuf adabiyotida it obrazi... *a) raqib timsoli 73. Alisher Navoiyning “Mezon ul avzon” asari... *a) she'r vaznlariga oid 74. Mumtoz adabiyotda shakli bir xil yoki bir-biriga yaqin bo‘lgan so‘zlarni baytning turli o‘rinlarida, har bir o‘rinda alohida ma'noni ifodalash san'ati *a) tajnis 75. Ona tili mashg‘ulotlari taxminan qanday bosqichlarni o‘z ichiga oladi? *a) takrorlash, berilgan materiallarning o‘quvchilar tomonidan tahlili, berilgan materiallarni o‘qituvchi yordamida umumlashtirish va xulosa chiqarish, hosil qilingan umumiylikni amalda qollash va sinash. 76. Eng qadimiy tazkiralardan biri ... bo‘lib, unda O‘rta Osiyo, Afg‘oniston va Eronda yashagan mashhur shoirlar haqida maʼlumot berilgan, ular ijodidan namunalar keltirilgan. *a) Davlatshoh Samarqandiyning "Tazkirat ush-shuaro" asari 77. O‘lmas Umarbekovning “Qiyomat qarz” hikoyasi asosiy g‘oyasi nimadan iborat? *a) millatga xos samimiylik, soddalik, bag‘rikenglik va irodalilik 78. Umumta'lim muassasalari nechanchi sinf o‘quv dasturida fojia haqida nazariy ma'lumot beriladi? *a) 8-sinf 79. Zamonaviy adabiyotimizda dastlabki marsiyalar kimlar tomonidan yaratilgan? *a) Sadriddin Ayniy va Cho‘lpon 80. XV asrda fors-tojik adabiyotida paydo bolgan janr nomi … *a) muammo 81. Ilmiy adabiyotga daxldor to‘g‘ri tavsif qaysi qatorda berilgan? *a) voqyelikni aniq va mavjud dalillar fikrlar asosida yoritilishi. 82. Metateza nima? *a) og‘zaki nutqda ba'zan yonma-yon kelgan undosh tovushlarning o‘rin almashishi 83. Adbulla Qodiriy kimni “roman yozishga havaslantirgan” ustoz deb ataydi? *a) Jo‘rji Zaydon 84. Erksevar, isyonkor qullar boshlig‘i Spartak va umuman, inson ozodligi, erki masalasi Usmon Nosirning qaysi she'rida ifodalangan? *a) “Nil va Rim” 85. Cho‘lponning “Ko‘ngil” she'rida yetakchi g‘oyaviy motiv… *a) shaxs erki 86. Xalq shevalari adabiy tildan qaysi jihatlari bilan farq qilishi mumkin? *a) fonetik, leksik va grammatik jihatdan 87. “Firoqnoma” asarini Nodira qaysi taxallus bilan bitgan? *a) Komila 88. Prototipi bor qahramon nomi ko‘rsatilgan javobni toping. *a) Sodiq (“Oltin zanglamas”) 89. Hozirgi kunda ona tili ta'limida yetakchi usul qaysi? *a) kognitivizm 90. “Retroskopiya” so‘zining lug‘aviy ma'nosi qaysi? *a) orqadan ergashaman 91. “Kognitivizm” so‘zining lug‘aviy ma'nosi nima? *a) bilim olish 92. Tayanch ta'lim bo‘g‘inida ona tili ta'limi oldida turgan bosh maqsad qaysi? *a) ijodkorlikni shakllantirish va rivojlantirish 93. Yangi (substansial) tilshunoslikning bosh maqsadi qaysi qatorda to‘g‘ri ko‘rsatilgan? *a) ona tili ichki imkoniyatlarini ochish va ta'lim oluvchiga yetkazish 94. O‘zbek tilida birinchi bo‘lib aruz haqida kim risola yozgan? *a) Taroziy 95. Ogahiy g‘azalidan keltirilgan quyidagi baytda qo‘llangan badiiy san'atni ko‘rsating. Xoki taning barbod o‘lur oxir jahonda necha yil. Sayr et Sulaymondek agar taxting qurub bod ustina *a) talmeh 96. Agar bayt sakkiz rukndan iborat bolsa, aruz vazni quyidagi atamalardan qaysi biri bilan yuritiladi ? *a) musamman 97. Adabiyot ilmida sa'j qanday ataladi? *a) nasrdagi ichki qofiya 98. “Ritorika” asari kimning qalamiga mansub? *a) Aristotel 99. Og‘zaki nutqiy san'atlar: *a) voizlik, notiqlik, suxandonlik, qissago‘ylik, roviylik. 100. Tarixda maqsad sari og‘ishmay boradigan va metin irodali kishi sifatida ham nom qoldirgan, tinimsiz mehnat, astoydil harakat orqali mashhur notiqlik darajasiga erishgan inson … *a) Demosfen ANDIJON VILOYATI Ona tili va adabiyot TEST 1. Aruz vazni haqidagi ilm nima deyiladi? A. Ilmi aruz# 2. She’riy san’atlar haqidagi ilm nima deyiladi? A. Ilmi sanoe# 3. Badiiy tasvir vositalari haqidagi ilm qanday nomlanadi? A. Ilmi bade# 4. Qofiya haqidagi ilm qanday nomlanadi? A. Ilmi qofiya # 5. Bo’g’in nima? A. Ritm hosil qiluvchi va misralar tengligini ta’minlovchi birlik# 6. Turoq nima? A. Misralarda bo’g’inlarning kichik pauza orqali guruhlanishi# 7. Bosh turoq deb nimaga aytiladi? A. Turoqlardan birining boshqasiga nisbatan kuchliroq ohangda aytilishi# 8. Aruz she’r tizimi dastlab qayerda paydo bo’lgan? A. Arab adabiyotida# 9. Aruz ilmiga kim asos solgan? A. Halil ibn Ahmad# 10. Aruz ilmi nechanchi asrdan adabiyotga kirib kelgan? A. VIII asrda # 11. Navoiyning aruz ilmiga bag’ishlangan asari berilgan javobni ko’rsating A. “Mezon ul-avzon”# 12. Aruz she’r o’lchovi nechanchi asrdan fors-tojik adabiyotida qo’llanila boshlangan? A. IX asrda# 13. Turkiy adabiyotda aruz vazni nechanchi asrdan boshlab qo’llanila boshlagan? A. XI asrda # 14. Turkiy tilda aruz vaznida yozilgan asar ilk asar? A. “Qutadg’u bilig”# 15. Nechanchi asr turkiy adabiyoti tarixida aruz rivojlangan alohida bosqichni tashkil etadi? A. XV asrda # 16. Fors-tojik adabiyotida aruzni rivojlanishiga hissa qo’shgan olimlarni ko’rsating? 1.Yusuf Nishoburiy 2. Zahiriddin Muhammad Bobur 3. Rashididdin Votvot 4. Shams Qays 5. Alisher Navoiy 6. Nasriddin Tusiy 7. Yusuf Xos Hojib 8. Salmon Savajiy 9. Jomiy 10. Mahmud Qoshg’ariy A. 1,2,4,6,10 B. 1,3,4,5,6,10 C. 1,3,4,6,8,9,# D. 1,3,4,6,8,9,10 17. Turkiy tildagi aruzning nazariy asoslariga bag’ishlab yozilgan turkiy tildagi ilk asar? A. Alisher Navoiy “Mezon ul-avzon”# 18. Boburning aruz ilmiga bag’ishlab yozgan asarini belgilang. A. “Mufassal”# 19. Aruzning nazariy masalalarini yoritishga bag’ishlangan “Risolayi aruz” kimning asari? A. Furqat# 20. “Maktabda aruz vaznini o’rganish” (1995) asarining muallifi kim? A. A.Hojiahmedov# 21. “Aruz nazariyasi asoslari”(1982) kitobining muallifi kim? A. A.Hojiahmedov# 22. “O’zbek aruzi lug’ati”(1998) asarini kim yozgan? A. A.Hojiahmedov# 23. “Aruz” (2002) asarining muallifi kim? A. A.A’zamov# 24. Ruknlarning baytda turlicha takrorlanishidan hosil bo’lgan aruz o’lchov birligi qanday nomlanadi? A. Bahr# 25. Juzv so’zi qanday ma’noda qo’llaniladi? A. Qism, bo’lak# 26. Aruz vaznida dastlab nechta rukn hosil qilingan? A. 8 ta# 27. Aruz vaznida dastlab hosil qilingan 8 ta rukn yana qanday nomlanadi? A. Asllar# 28. Aruz ilmida “Vasl” hodisasi deb nimaga aytiladi? A. Cho'ziq hijo oxiridagi tovushning keying hijoning oldiga o’tishi# 29. Aruz ilmida “Taslim” nima? A. Vazn talabiga ko’ra biror harfni tushirilishi hodisasi# 30. Aruz ilmida “Taznib” nima? A. Vazn talabiga ko’ra biror harfni orttirilish hodisasi# 31. Aruz ilmida “Tag’yir” nima? A. Vazn talabiga ko’ra so’zlardagi ayrim tovushlarning o’rin almashtirilishi hodisasi# 32. Aruz ilmida cho'ziq hijo oxiridagi tovushning keyingi hijoning oldiga o’tish hodisasi qanday nomlanadi? A. Vasl# 33. Vazn talabiga ko’ra so’zlardagi ayrim tovushlarning o’rin almashtirilishi hodisasi aruz ilmida qanday nomlanadi? A. Tag’yir# 34. Vazn talabiga ko’ra biror harfni orttirilish hodisasi aruz ilmida qanday nomlanadi? A. Taznib# 35. Vazn talabiga ko’ra biror harfni tushirilishi hodisasi aruz ilmida qanday nomlanadi? A. Taslim# 36. Suh-bat-ay-lay-lik// Suh-ba-tay-lay-lik Berilgan misolda bo’g’in va hijoga ajratilish bir xil emas. Bunga qanday hodisa sabab bo’lgan? A. Vasl#
37. Sakkiz-sakiz, suv-su, yuvdi-yudi kabi so’z juftligi tarkibidagi uzgarishlar aruz ilmida qanday nomlanadi. A. Taslim# 38. Mehr(i), qadr(i), charx(i) kabi so’zlarda vazn talabi bilan qanday o’zgarish kuzatilgan? A. Taznib# 39. Diliston-dilsiton, guliston-gulsiton kabi so’zlarda vazn talabi bilan qanday o’zgarish kuzatilgan? A. Tag’yir# 40. Aruz vaznida eng kichik ritmik bo’lak nima? A. Hijo#
41. Hijolar necha xil bo’ladi? A. 3 xil# 42. Qisqa hijo qanday belgi bilan belgilanadi? A. V#
43. Cho’ziq hijo qanday belgi bilan ifodalanadi? A. – #
44. O’ta cho’ziq hijo qanday belgi orqali ifodalanadi? A. –V#
45. Rukn so’zi qanday ma’noni anglatadi? A. Ustun
46. Aruzda hijodan keyingi ritmik yirik bo’lak nima? A. Rukn # 47. Bahr so’zi qanday ma’noni bildiradi? A. Dengiz# 48. Aruz atamasi sifatida rukndan keying yirik birlik nima? A. Bahr#
49. Aruz ilmining asoschisi Xalil ibn Ahmad bahrlar sonini nechta deb ko’rsatgan? A. 15 ta# 50. Forsiy aruzshunoslar qaysi bahrlarni aruz ilmiga qo’shib boyitishga hizmat qilganlar? A. Ramal, Jadid, Mushokil B. Mutadorik, Jadid, Qarib C. Hazaj, Ramal, Rajaz, Mutaqorib D. Mutadorik, Jadid, Qarib, Mushokil 51. Forsiy aruzshunoslar qo’shgan bahrlar bilan aruz ilmida bahrlar soni nechtaga yetgan? A. 19 ta # 52. Aruz ilmida nechta bahr mavjud bo’lgan? A. 21 ta# 53. Anvar Hojiahmedovning ta’kidlashicha, Turkiy adabiyot vakillari 21 ta bahrdan nechtasidan ummuman foydalanishmagan? A. 9 ta# 54. Turkiy she’riyatimizda mavjud bahrlarning nechtasi faol qo’llanadi? A. 9 ta# 55. Aruzshunoslikda baytdagi ruknlar soni 4 ta bo’lsa qanday nomlanadi? A. Murabba# 56. Aruzshunoslikda baytdagi ruknlar soni 6 ta bo’lsa qanday nomlanadi? A. Musaddas# 57. Aruzshunoslikda baytdagi ruknlar soni 8 ta bo’lsa qanday nomlanadi? A. Musamman # 58. Aruz vaznida “mutatavval” so’zi qanday tushuncha uchun qo’llanadi. A. Ko’p ruknli# 59. “Mustahzod” deb nimaga aytiladi? A. 32 ruknli bayt B. 18 ruknli bayt C. 16 ruknli bayt D. 12 ruknli bayt 60. Aruz vaznida ruknlar soni miqdoriy jihatdan qancha miqdorgacha bo’lishi mumkin? A. 32 ruknli bayt# B. 18 ruknli bayt C. 16 ruknli bayt D. 12 ruknli bayt Ona tili fanidan test to’plami 61.Fan bo’yicha o’quvchiga zarur bilim ko’nikma, malaka va kompetentsiyalarni egallashga yordam beruvchi asosiy manba * v) darsliklar 62. Hamma uchun majburiy bo’lgan ilk ona tili va adabiyot dasturi qachon ishlab chiqilgan? * g) 1918 yil 63. Dastlabki ta’limga yo’naltiruvchi darsliklar qaysi yilalarda yaratilgan? * v) 1920 yillarda 64. Qanchadan har bitta adabiyot darsligi o’z metodik qo’llanmasi bilan birgalikda yaratila boshladi? * v) 2004 yildan 65.Adabiyot o’qitishning bosh maqsadi: * v) komil shaxsni shakllantirish 66. Matn bilan ishlashning uch bosqichi qanday badiiy tahlil turiga xos? * b) ilmiy tahlil 67. Badiiy asarning o’quv tahlili tamoyillari a) ilmiylik, falsafiylik, psixologik b) yaxlitlik, tizimlilik tari * v)
68 Ta’lim jaraenida kimlar ishtirok etadi? a) *Ta’lim beruvchi va ta’lim oluvchi. 69.A1 malaka darajasiga ega boshlang’ich sinf o’quvchisi nechta so’zdan ibrat diktant yoza oladi? *b). 65-70* 70. A1 malak darajasiga ega bo’lgan boshlang’ich ta’lim o’quvchisi habar. Tasvir asosida nechta gapdan iborat matn tuza oladi. *b). 5-6
71. A2 darajasiga ega 9-sinf o’quvchisi nechta so’zdan iborat diktant yoza oladi? *s). 140-160 72. Hamma uchun majburiy bo’lgan ona tili va adabiyot dasturi qachon qabul qilingan? *a) 1918-yil 73. “Amaliy ham nazariy dars asoslari” darsligi muallifi kim? *a). Sa’diy (1926)* 74. “ 5-sinf “Vatan adabiyoti” xrestomatiyasi uchun qo’llanma” asarini o’zbek metodistlari orasida birinchi bo’lib kim yaratgan? *a). 1955-y S Dolimov* 75. Nechamchi yilda 7-sinf “O’zbek adabiyoti” darsligidan foydalanish bo’yicha “O’qituvchi kitobi”chop etildi? *b). 1997-yil* 76. Ona tili o’qitishdan maqsad……. a). Ta’lim oluvchilarda mustaqil ijodiy fikrlash qobiliyatini rivojlantirish b). Ijodiy fikr maxsulini nutq vaziyatiga mos ravishda to’g’ri va ravon bayon qilish s). Millat tafakkurini shakllantirish *d). A va B javoblar* 77. Bog’lovchisiz qo’shma gap deb nimaga aytiladi? *b). Ohang vositasida bog’langan qo’shma gaplar* 78 Fitratning ilk she’rlar to’plami qaysi nom ostida, nechanchi yil bosilib chiqqan? *a)“Sayha” 1912 yil 79.,,Mehrobdan chayon” romanida Xudoyorxonning rafiqasini ismi? *a)Roziya Oyim 80. 1865-yilda yozilgan “Qasidai nasihat” asari kimga bag’ishlangan? a)* Muhammad Rahimxon Soniyga 81. “Badasl”, “Beadab”, “Dahriy” deb ayblangan va o’limga hukm qilingan shoir kim? a)*So’fizoda 82. “Takabburlik bilan ham mehr-muhabbat qozonish mumkin”. Ushbu fikrlar qaysi asarning epigrafi? a)* “Oshkora qotillik qissasi” 83“Maktabda aruz vaznini o’rganish” (1995) asarining muallifi kim? B. A.Hojiahmedov# 84 “Aruz nazariyasi asoslari”(1982) kitobining muallifi kim? B. A.Hojiahmedov# 85 “O’zbek aruzi lug’ati”(1998) asarini kim yozgan? B. A.Hojiahmedov# 86 “Aruz” (2002) asarining muallifi kim? B. A.A’zamov# 87 Ruknlarning baytda turlicha takrorlanishidan hosil bo’lgan aruz o’lchov birligi qanday nomlanadi? B. Bahr# 88 Juzv so’zi qanday ma’noda qo’llaniladi? B. Qism, bo’lak# 89 Aruz vaznida dastlab nechta rukn hosil qilingan? B. 8 ta# 90 Aruz vaznida dastlab hosil qilingan 8 ta rukn yana qanday nomlanadi? B. Asllar# 91 Aruz ilmida “Vasl” hodisasi deb nimaga aytiladi? B. Cho'ziq hijo oxiridagi tovushning keying hijoning oldiga o’tishi# 92 Aruz ilmida “Taslim” nima? B. Vazn talabiga ko’ra biror harfni tushirilishi hodisasi# 93 Aruz ilmida “Taznib” nima? B. Vazn talabiga ko’ra biror harfni orttirilish hodisasi# 94 Aruz ilmida “Tag’yir” nima? B. Vazn talabiga ko’ra so’zlardagi ayrim tovushlarning o’rin almashtirilishi hodisasi# 95 Aruz ilmida cho'ziq hijo oxiridagi tovushning keyingi hijoning oldiga o’tish hodisasi qanday nomlanadi? B. Vasl# 96 Vazn talabiga ko’ra so’zlardagi ayrim tovushlarning o’rin almashtirilishi hodisasi aruz ilmida qanday nomlanadi? B. Tag’yir# 97 Vazn talabiga ko’ra biror harfni orttirilish hodisasi aruz ilmida qanday nomlanadi? B. Taznib# 98 Vazn talabiga ko’ra biror harfni tushirilishi hodisasi aruz ilmida qanday nomlanadi? B. Taslim# 99 Suh-bat-ay-lay-lik// Suh-ba-tay-lay-lik Berilgan misolda bo’g’in va hijoga ajratilish bir xil emas. Bunga qanday hodisa sabab bo’lgan? B. Vasl#
100 Sakkiz-sakiz, suv-su, yuvdi-yudi kabi so’z juftligi tarkibidagi uzgarishlar aruz ilmida qanday nomlanadi. B. Taslim# Download 0,59 Mb. Do'stlaringiz bilan baham:
|
Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish