Alisher Navoiyning "Mezon ul avzon"

Sonetning tuzilishi?

*a) uchta to‘rt misralik va bitta ikki misralik banddan, ba'zan esa ikkita to‘rt misralik, ikkita uch misralik banddan tashkil topadi.

2. 
   uchta uch misralik va bitta ikki misralik banddan, ba'zan esa ikkita to‘rt misralik, ikkita uch misralik banddan tashkil topadi.
   
3. 
   uchta ikki misralik va bitta ikki misralik banddan, ba'zan esa ikkita to‘rt misralik, ikkita uch misralik banddan tashkil topadi.
   
4. 
   uchta besh misralik va bitta ikki misralik banddan, ba'zan esa ikkita to‘rt misralik, ikkita uch misralik banddan tashkil topadi.
   

610. 
     …………….. birinchi ikki band-dastlabki qism –“katren” (fr. quatrion – to‘rtlik), yakunlovchi qism – “terset”(lat. tres-uchlik) deb yuritiladi va ular g‘oyaviy-kompozitsion jihatdan o‘zaro bog‘lanib, yaxlitlikni yuzaga chiqiradi.
     

*a) sonet

2. 
   marsiya
   
3. 
   she'r
   
4. 
   tarji'band
   

610. 
     Tarji'band ……
     

*a) (arabcha so‘z, ma'nosi: banddagi takror) “asosan bir baytning har band oxirida aynan takrorlanib (tarji') kelishi bilan xarakterlanuvchi she'r bo‘lganligi uchun shu takrorlanuvchi bayt “vosita bayt”, “bosh bayt”, “vosila bayt” deb yuritiladi va masnaviy shaklida (aa,bb,vv) qofiyalanadi.

2. 
   (arabcha so‘z, ma'nosi: bandni biriktirish) qofiyalanishi va kompozitsion tuzilishi jihatidan tarji'bandga o‘xshaydi. faqatgina tarkibbandda aynan takrorlanuvchi bayt bo‘lmaydi, balki har bir band oxirida yangi va mustaqil qofiyaga ega bo‘lgan vosila bayt ishlatiladi, u go‘yo har bandga xulosa yasaydi.
   
3. 
   hajmi, vazni, mavzui, g‘oyaviy mundarijasi qat'iy chegaralanmagan she'r. hajm jihatidan kichik bo‘ladi.
   
4. 
   to‘rt misradan iborat bo‘lgan she'r. hajaz bahrining axram va axrab vaznlarida yoziladi.
   

610. 
     ............. (arabcha so‘z, ma'nosi: bandni biriktirish) qofiyalanishi va kompozitsion tuzilishi jihatidan tarji'bandga o‘xshaydi. Faqatgina tarkibbandda aynan takrorlanuvchi bayt bo‘lmaydi, balki har bir band oxirida yangi va mustaqil qofiyaga ega bo‘lgan vosila bayt ishlatiladi, u go‘yo har bandga xulosa yasaydi.
     

*a) tarkibband.

2. 
   tarji'band.
   
3. 
   ruboiy.
   
4. 
   g‘azal
   

610. 
     Apostrofa –
     

*a) jonlantirishning bir ko‘rinishi bo‘lib, jonsiz narsa yoxud hodisalarga xuddi jonli narsa-hodisalardek murojaat qilish.

2. 
   odamlarga xos bo‘lgan xislatlarni jonsiz predmetlar, tabiat hodisalari, hayvonot, parranda, qush kabilarga ko‘chrish.
   
3. 
   badiiy adabiyot tilida voqyea-hodisa, tushuncha va kishilarning belgi xususiyatlarini aniqlash-izohlash, tavsiflash.
   
4. 
   nutqning ifodaviyligini oshirish maqsadida predmet, odam, voqyea-hodisalar nomini, ularning xususiyatlarini ifodalaydi.
   

610.