Alisher Navoiy turkiy shoir, yozuvchi va davlat arbobi

Xilʼatin to

aylamish…

Xilʼatin to aylamish

jonon qizil, sorigʻ,

yashil, 

Shuʼlayi ohim chiqar

har yon qizil, sorigʻ,

yashil. 

 

Gulshan ettim ishq

toju xilʼatekim, men tomosha qilg‘ali,

Uzbakim boshida qalpoq, egnida

shirdog‘i bas".

[4]

Jongʻa

chun

derman

…

Jongʻa

chun

dermen:

„Ne erdi

oʻlmakim

kayfiyati?“ 

Sheʼrlari

---

sahrosin samumi

ohdin 

Kim, esar ul dasht aro

har yon qizil, sorigʻ,

yashil. 

 

Shishadek

koʻnglumdadur gulzori

husnung yodidin, 

Tobdonning aksidek

alvon qizil, sorigʻ,

yashil. 

 

Orazu xoling bila

xatting xayolidin erur 

Koʻzlarimning ollida

davron qizil, sorigʻ,

yashil. 

Derki:

„Bois

boʻldi jism

ichra

marazning

shiddati“. 

 

Jismdin

soʻrsamki:

„Bu

zaʼfinggʻa

ne erdi

sabab?“ 

Der: „Anga

boʻldi

sabab

oʻtluq

bagʻirning

---

 

Laʼlgun may tutqil

oltun jom birla

sabzada 

Kim, bulardin yaxshi

yoʻq imkon qizil, sorigʻ,

yashil. 

 

Faqr aro berangliq

dushvor erur behad,

valek 

Xirqada tikmak erur

oson qizil, sorigʻ,

yashil. 

 

Ey Navoiy, oltinu

shingarfu zangor

istama, 

hirqati“. 

 

Chun

bagʻirdin

soʻrdum,

aytur:

„Andin oʻt

tushti

manga 

Kim,

koʻngulga

shuʼla

soldi ishq

barqi

ofati“. 

 

Koʻngluma

qilsam

---

Boʻldi naming rangidin

devon qizil, sorigʻ,

yashil.

gʻazab,

ayturki:

„Koʻzdindu

r gunah, 

Koʻrmayin

ul tushmadi bizga bu

ishning tuhmati“. 

 

Koʻzga chun dermenki:

„Ey, tardomani yuzi

qaro, 

Sendin oʻlmish telba

koʻnglumning baloyu

vahshati“. 

 

Yigʻlab aytur koʻzki:

„Yoʻq erdi manga ham

ixtiyor 

---

Koʻrgali

husnungni zoru…

Ki, koʻrundi nogahon ul

shoʻxi mahvash

talʼati“. 

 

Ey Navoiy, barcha oʻz

uzrin dedi, oʻlguncha

kuy 

Kim, sanga ishq oʻti-

oʻq ermish azalning

qismati.

Kelmadi

---

Koʻrgali husnungni

zoru mubtalo boʻldim

sanga, 

Ne baloligʻ kun edikim,

oshno boʻldum sanga. 

 

Har necha dedimki,

kun-kundin uzay

sendin koʻngil, 

Vahki, kun-kundin

batarrak mubtalo

boʻldum sanga. 

 

Men qachon dedim:

vafo qilgʻil manga —

zulm aylading, 

Sen qachon deding:

fido boʻlgʻil manga —

Kecha

kelgumdur

debon ul

sarvi gulroʻ

kelmadi, 

Koʻzlarimg

a kecha

tong

otguncha

uyqu

kelmadii. 

 

Lahza-

lahza

chiqdimu,

chekdim

yoʻlida

intizor, 

---

boʻldum sanga. 

 

Ey koʻngil, tarki

nasihat ayladim

avvora boʻl, 

Yuz balo yetmaski,

men ham bir balo

boʻldum sanga. 

 

Jomi Jam birla Xizr

suyi nasibimdur

mudom, 

Soqiyo, to tarki joh

aylab gado boʻldum

sanga. 

 

Gʻussa changidin

navoe topmadim

Keldi jon

ogʻzimgʻav

u ul shoʻxi

badhoʻ

kelmadi. 

 

Ul parivash

hajridinkim

yigʻladim

devanavor, 

Kimsa

bormukim

anga

koʻrgannd

a kulgu

kelmadi. 

 

Tolibi

---

ushshoq aro, 

To Navoiydek asiru

benavo boʻldum

sanga.

sodiq

topilmas

yoʻqsakim

qoʻydi

qadam 

Yoʻlgʻakim

avval qadam

maʼshuqqa oʻtru

kelmadi. 

 

Ey Navoiy, boda birla

hurram et koʻngul uyin, 

Ne uchunkim boda

kelgan uyga qaygʻu

kelmadi.

---

* * * 

Gʻurbatda gʻarib

shodmon boʻlmas

emish, 

El anga shafiqu

mehribon boʻlmas

emish. 

Oltun qafas ichra gar

qizil gul butsa, 

Bulbulgʻa tikondek

oshyon boʻlmas

Ruboiylar

* * *

* * * 

Jondin

seni koʻp

sevarmen,

ey umri

aziz, 

Sondin

seni koʻp

sevarmen,

ey umri

aziz. 

Har neniki

---

emish. 

 

* * * 

Zohid, senga — hur,

manga — jonona

kerak, 

Jannat — sanga

boʻlsun, manga —

mayxona kerak. 

Mayxona aro soqiyu

paymona kerak, 

Paymona necha

boʻlsa toʻla, yona

kerak. 

sevmak

ondin

ortuq

boʻlmas, 

Ondin seni

koʻp

sevarmen,

ey umri

aziz. 

 

* * * 

Kim koʻrdi

ekin

jahonda

oyo

xushluq, 

To bir kishi aylagay

tamanno xushluq. 

---

Yuz yilda agar bir oʻlsa

paydo xushluq, 

Omodadur yonida yuz

noxushluq.

Alisher Navoiy. Asarlar. 1-4 jildlar, -T.:

1963–1968;

Alisher Navoiy. Xazoyinul-maoniy. -T.:

1959-60;

Alisher Navoiy. Mukammal asarlar

toʻplami (20 jildlik), 1-6 jildlar. -T.:

1987–1992;

Alisher Navoiy. Asarlar. 6-10 jildlar, -T.:

1963–1968.

Nashr qilingan asarlari

---

Alisher Navoiy. Mukammal asarlar

toʻplami (20 jildlik), 7-12 jildlar,

Toshkent, 1991–1996;

Alisher Navoiy. Xamsa (Nashrga

tayyorl. R.Shamsiev). -T.: 1960;

Alisher Navoiy. Farhod va Shirin

(nashrga tayyorl., nasriy bayon muallifi

Gʻafur Gʻulom). – T.: 1956;

Alisher Navoiy. Hayratul-abror. Ilmiy-

tanqidiy tekst (nashr. P.Shamsiev). -T.:

1970;

Alisher Navoiy. Lisonut-tayr (nasriy

bayon muallifi: Sh.Sharirov). – T.: 1984;

Alisher Navoiy. Lisonut-tayr. – T.: 1991;

Alisher Navoiy. Nasoyimul-muhabbat.

MAT. 17-jild. -T.: Fan, 2001;

---

Alisher Navoiy. Munojot (nashrga

tayyorl. S.Gʻanieva). – T.: Sharq, 1991;

Alisher Navoiy. Mahbubul-qulub.

Asarlar. Oʻn besh tomlik. T.13. –

T.;1967;

Alisher Navoiy. Xamsatul-mutahayyirin.

Asarlar. Oʻn besh tomlik. T.14. –

T.;1967;

Alisher Navoiy. Holoti Sayyid Hasan

Ardasher. Asarlar. Oʻn besh tomlik.

T.14. – T.;1967;

Alisher Navoiy. Holoti Pahlavon

Muhammad. Asarlar. Oʻn besh tomlik.

T.14. – T.;1967;

Alisher Navoiy. Munshaot. Asarlar. Oʻn

besh tomlik. T.13. – T.:1967

---

Alisher Navoiy. Majolisun-nafois.

Asarlar. Oʻn besh tomlik. T.12. -T.:

1966;

Alisher Navoiy. Muhokamatul-

lugʻatayn. Asarlar. Oʻn besh tomlik.

T.14. – T.:1967;

Alisher Navoiy. Mezonul-avzon.

Asarlar. Oʻn besh tomlik T.14. –

T.:1967;

Alisher Navoiy. Tarixi muluki Ajam.

Asarlar. Oʻn besh tomlik. T.14. –

T.:1967;

Alisher Navoiy. Tarixi anbiyo va

hukamo. Asarlar. Oʻn besh tomlik.

T.15. – T.:1968;

---

Alisher Navoiy. Vaqfiya. Asarlar. Oʻn

besh tomlik. T.13. -T.: 1967;

Alisher Navoiy. Devoni Foniy. Asarlar.

Oʻn besh tomlik. T.5. 1-2 kitob. –

T.:1966;

Alisher Navoiy. Mufradot. Asarlar. Oʻn

besh tomlik. T.15.- T.:1968;

O.Sharafiddinov. Alisher Navoiy.

Kitobda: Tanlangan asarlar.–T.:

Fan,1978:

Ya. Gʻulomov. Alisher Navoiyning

davrini oʻrganish haqida. Kitobda:

„Ulugʻ oʻzbek shoiri“

. –T.:1948;

Adabiyot

---

Bertels E.E. Navoiy. Opit tvorcheskoy

biografii. –M,L.: 1948;

Oybek. Navoiyning tarjimayi holi.

Kitobda: 

„Navoiy gulshani“

. –T.:1967;

S.Gʻanieva. Alisher Navoiy. –T.:1968;

V.Abdullaev. Navoiy Samarqandda. –

T.: 1968;

Izzat Sulton. Navoiyning qalb daftari. –

T.: Gʻ. Gʻulom nomidagi badiiy adabiyot

nashriyoti, 1969;

V. Zohidov. Ulugʻ shoir ijodining qalbi. –

T.: Oʻzbekiston, 1970;

A.Qayumov. Alisher Navoiy (ajoyib

kishilar hayoti). –T.:1976;

S.Ayniy. Tanlangan ilmiy asarlar. – T.:

Fan, 1978;

---

Fitrat. Navoyining forsiy shoirligʻi va

fors tilidagi asarlari toʻgʻrisida.

Tanlangan asarlar. 2–jild. –T.: 2000;

M.Shayxzoda. Gʻazal mulkining sultoni.

Asarlar. Olti tomlik. T.4. –T.:1972;

Hamid Sulaymon. Alisher Navoiyning

fors tilidagi poetik merosi

tadqiqotidan. „Oʻzbek tili va adabiyoti“

jurn. 1965, № 5;

A.Rustamov. Navoiyning badiiy

mahorati. –T.: 1979;

A.Hayitmetov. Navoiy lirikasi. –T.:

1961;

Yo.Ishoqov. Navoiy poetikasi. –

T.:1984;

---

M.Hakimov. Navoiy asarlari

qoʻlyozmalarining tavsifi. – T.: 1983).

B. Akrom. Fasohat mulkining

sohibqironi. –T.:1991;

Z.Hamidov. Navoiy badiiy sanʼatlari. –

T.: Universitet, 2001;

N.Bozorova. Alisher Navoiy

gʻazallarida koʻngil obrazi. –T.: 2002;

]]"Insoniyat haqida Navoiyning fikri. –

T.: 1919;

Fitrat. 

„Farhodu Shirin“

 dostoni

toʻgʻrisida. Tanlangan asarlar. 2–jild. –

T.: 2000;

T.Jalolov. „Xamsa“ talqinlari. –T.: 1962;

S.Erkinov. Alisher Navoiyning 

„Farhodu

Shirin“i

 va uning qiyosiy tahlili. – T.: Fan,

---

1971;

A.Qayumov. 

„Xayratul–abror“

talqinlari. – T.: 1972;

A.Abdugʻafurov. Navoiy ijodida satira.

–T.: Fan, 1972;

A.Qayumov. „Saddi Iskandariy“ haqida

–T.: 1975;

A. Qayumov. „Farhod va Shirin“

sirlari. – T.: 1979;

„[[Nazrullaeva S. Tema “

Leyli i

Medjnun“

 v literaturax narodov

sovetskogo Vostoka. –T.: 1983);

A.Abdugʻafurov. Buyuk beshlik sirlari. –

T.: 1993;

Alisher Navoiy „Xamsa“sining

qoʻlyozmalari katalogi. (tuz. Q.Munirov,

---

M.Hakimov. –T.: 1986).

S.Hasanov. „Sabʼai sayyor“.

A.Erkinov. Alisher Navoiy „Xamsa“si

talqinining 15–20 asr manbalari. Dokt.

diss. –T.: 1998;

E.E.Bertels. Sufizm i sufiyskaya

literatura. –M.:1965;

Z.Hamidov. Alisher Navoiy 

„Lisonut–

tayr“

 asari tilining leksik–stilistik

xususiyatlari. Nomz. diss. –T.: 1982;

I.Haqqulov. Tasavvuf va sheʼriyat. – T.:

1991;

H.Karomatov. Qurʼon va oʻzbek

adabiyoti. –T.: Fan, 1993;

N.Komilov. Tasavvuf. –T.: 1996;

---

I.Haqqulov. Oʻzbek tasavvuf

sheʼriyatining shakllanishi va

taraqqiyoti. DDA.– T.:1995.

Sultonmurod Olim. Naqshband va

Navoiy. – T.: Oʻqituvchi, 1996;

R.Vohidov. Navoiy va ilohiyot. – T.:

1997; 9. A.Aʼzamov. Munojotnoma. –

Namangan: 1997, –T.: 2001;

Yo.Ishoqov. Naqshbandiya taʼlimoti va

oʻzbek adabiyoti. –T.: 2002;

A.Rustamov. Alisher Navoiyning

„Maxbubul–qulub“

 asari grammatik

xususiyatlari. Nomz. diss. –T.: 1959;

Bertels E.E. Navoiy i Djami. –M.:

Nauka, 1965;

---

Navoiy va adabiy taʼsir masalalari. – T.:

Fan, 1968;

A.Hayitmetov. Adabiyotimiz tarixining

oʻz izohlari. „Sharq yulduzi“ jurn. −1971,

№ 12;

M.Qodirov. Alisher Navoiy nasrida

kelishik shakllari. Nomz. diss. – T.:

1977;

Jomiy va Navoiy. Toʻplam. –T.: 1981;

Fitrat. Aruz haqida. –T.: 1936;

A.Saʼdiy. Adabiyot olimi va tanqidchi

sifatida Mir Alisher Navoiy.

„Oʻzbekiston adabiyoti va sanʼati“ jurn.

1938. № 11–12;

Oybek. Navoiyning 

„Majolisun–nafois“

asari haqida. Kitobda: Asarlar. T.9. –T.:

---

1974;

A. Hayitmetov. Alisher Navoiyning

adabiy–tanqidiy qarashlari.–T.:1959;

A.K.Borovkov. Alisher Navoiy, kak

osnovopolojnik uzbekskogo

literaturnogo yazika. V kn. Alisher

Navoiy. –M.: 1946;

A.Usmanov. 

„Muxokamat al–lugatayn“

Alishera Navoiy. –T.: 1948;

I.Sulton. 

„Mezonul–avzon“

 va uning

kritik teksti. T.: 1940;

H.Qudratullaev. Navoiyning adabiy–

estetik olami. – T.: 1991;

L.Xalilov. Alisher Navoiy 

„Tarixi muluki

ajam“

 asarining tekstologik tadqiqi.

Nomz. diss. –T.:1975;

---

V.Zohidov. Vaqfiya. „Sharq yulduzi“

jurn. 1974, № ;

M.Hakimov. Navoiy asarlari

qoʻlyozmalarining tavsifi. –T.:1983;

M.Hakimov. Navoiy asarlarini

koʻchirgan xattotlar. –T.: 1991;

Fitrat. Navoyining forsiy shoirligʻi va

fors tilidagi asarlari toʻgʻrisida.

Tanlangan asarlar. 2–jild. –T.: 2000;

M.Shayxzoda. Gʻazal mulkining sultoni.

Asarlar. Olti tomlik. T.4. –T.:1972;

Hamid Sulaymon. Alisher Navoiyning

fors tilidagi poetik merosi

tadqiqotidan. „Oʻzbek tili va adabiyoti“

jurn. 1965, № 5;

---

Hamil Sulaymon. Alisher Navoiyning

yangi topilgan 

„Sittai zaruriya“

 asari va

uning qoʻlyozma manbalari haqida.

„Adabiy meros“

, –T.: 1968; № 1;

Mirzoev. Foniy va Hofiz. – Dushanbe:

Irfon, 1968;

Boltaeva. Alisher Navoiyning 

„Fusuli

arbaa“

 asarining tahlili. –Samarqand:

2000; Xondamir. Makorimul–axloq

(M.Faxriddinov, P.Shamsiev tarj.) –T.:

1967;

Zaynuddin Mahmud Vosifiy. Badoʻeul–

vaqoe (N.Norqulov tarj.) – T:1979;

Davlatshoh Samarqandiy. Tazkiratush–

shuaro. OʻRFAShI, inv.2119;

---

Husayn Boyqaro. Devon, risola. –T.:

1968;

Bobir. Bobirnoma. – T.:1960.

Zohidov L. Navoiy asarlarida muammo

janri.

http://nafosat.freenet.uz/nazm/navoiy/n

avoiy.shtml  dan:

Alisher Navoiy

(1441 yil,9–fevral – 1501 yil, 3–yanvar)

Boshqa sahifalardan

---

Alisher Navoiy 1441–yil 9–fevralda Amir

Temurning oʻgli Shohruh Mirzo shohligi

davrida Hirotda tugʻildi. Zamondoshlari

uning haqida koʻpincha «Nizomiddin Mir

Alisher» deb yozadilar. 'Nizomiddin"–

din––diyonat nizomi degani boʻlib,

donishmand mansab egalariga

beriladigan sifat, «mir» – amir demakdir.

Uning otasi Gʻiyosiddin Muhammad (uni

Gʻiyosiddin Kichkina ham der edilar)

temuriylar saroyining amaldorlaridan,

xonadonning ishonchli kishilaridan edi.

Onasi amirzoda Shayh Abusaid

Changning qizi boʻlgan, ismi maʼlum

emas. Alisherning bobosi Temurning oʻgʻli

Umarshayx bilan emikdosh (koʻkaldosh)

boʻlgan ekan.

---

Buyuk shoir oʻz asarlarida bu qutlugʻ

dargohga yaqinligidan iftixor etishini

bayon qiladi. Shuningdek, uning tarjimai

holiga oid ayrim lavhalar asarlarida

uchraydi. Bu tabarruk zot toʻgʻrisidagi

baʼzi maʼlumotlarni esa uning

zamondoshlari oʻz kitoblarida beradilar.

Alisher saroy muhitida yashaganligi

uchun alohida tarbiya va nazoratda oʻsdi.

Kichiklik chogʻidan sheʼr va musiqaga

ishqi tushdi. Olimu fozillar davrasida

boʻldi. Uch–toʻrt yoshlarida davrining

mashhur shoiri Qosim Anvorning bir

sheʼrini yod aytib, mehmonlarni hayratga

soldi. Bir yildan soʻng uni maktabga

berdilar. U boʻlajak sulton Husayn

---

Bayqaro bilan birga oʻqidi. Uning zehni va

iqtidori haqidagi gaplar esa el orasida

tarqalib bordi.

1447–yilda Shohruh Mirzo vafot etib,

temuriy shahzodalar oʻrtasida taxt uchun

kurash boshlanadi. Hirot notinch boʻlib

qoladi. Alisherlar oilasi Iroqqa yoʻl oladi.

Yoʻlda, Taft shahrida Alisher

zamonasining mashhur tarixchisi,

«Zafarnoma»ning muallifi Sharafiddin Ali

Yazdiy bilan uchrashdi.

Alisher xonadoni 1541–yilda Hirotga

qaytadi. Tarixchi Xondamir bu bilan

bogʻliq shunday bir hikoyani keltiradi:

Karvon Yazd choʻli bilan Hirotga borarkan,

tungi yurishlardan birida ot–ulov ustida

---

hammani uyqu bosadi. Alisher mingan ot,

ittifoqo, yoʻldan chiqib, boʻlajak shoir

egardan tushib qoladi, uyqu zoʻrlik qilib,

uygʻonmaydi. Horigan ot ham egasi

yonidan ketmay, toʻxtab qoladi.

Alisher tong otib, quyosh qiziganda

uygʻonadi. Qarasa, poyonsiz sahro,

atrofida hech kim yoʻq. Yolgʻiz otigina

yovshan ildizlarini chimtib turibdi. Oʻn

yoshli bola oʻzini qoʻlga oladi. Otini minib,

zehn bilan yoʻlni topib ilgari yuradi. Kun

qizib, chanqoqlik boshlanadi. Shu payt

uzoqdan bir narsa qorayib koʻrinadi. U

suv toʻla mesh ekan, Ollohga

shukuronalar aytib, Alisher yoʻlini davom

ettiradi. Uning ota–onasi manzilga

---

yetgach, oʻgʻilllarini yoʻqligini biladilar va

mulozimni shoshilinch orqaga

qaytaradilar. Mulozim koʻp yurmay,

Alisherga duch keladi. Alisherni, goʻyo u

qayta tugʻilganday, quvonch bilan kutib

oladilar.

1452–yilda Abulqosim Bobur Mirzo

Xuroson taxtiga oʻtiradi, notinchliklar

bosiladi. Gʻiyosiddin Muhammad

Sabzavorga hokim qilib tayinlanadi.

Alisher esa oʻqishini davom ettiradi.

Maktab yosh Alisherni sheʼriyat, adabiyot

olamiga olib kirdi. Boʻlajag shoir Saʼdiy

Sheroziyning «Guliston». «Boʻston»,

asarlarini, Farididdin Attorning «Mantiq

ut–tayr»(«Qush mantigʻi»)ni soʻngsiz

---

ishtiyoq bilan oʻqidi. Ayniqsa, qushlar

tilidan keltirilgan hikoyatlar va ularning

chuqur mazmuni Alisherning oʻy–xayolini

tamom egallab oldi: Bir kuni qushlar jam

boʻlibdi. Har xil: toʻti, qumri, tovus, bulbul

va hokazo. Oʻrtaga hudhud

(sassiqpopishak) chiqibdi. Boshidagi

tojini selkillatib, oʻzini taʼrifu tavsif etibdi.

Soʻng u hammani olam podshosi

Semrugʻni izlashga undabdi. Qushlar uni

surishtira boshlabdilar. «Zotini, sifatini,

sifatini ayt, bizga nishon ber!» –

deyishibdi ular. Hudhud hikoya boshlabdi:

Smurgʻ bir kecha dunyoni aylanib, uchib

yurar edi. Nogoh yoʻli Chin shahri ustidan

tushdi. Bir silkingan edi, mamlakat nurga

gʻaeq boʻldi. Patidan biri tushib qolgan

---

ekan. Ogoh boʻlganlar aqlu shuurini

yoʻqotdilar. Chin mulki esa

hashamat(ulugʻvorlikka) chulgʻandi.

Qushlar zavqu shavq bilan yoʻlga

tushadilar. Buroq bu zavq–shavq uzoq

davom etmaydi. Qushlar eʼtiroz bildirib,

uzr aytib, oʻzlarini chetga ola boshlaydi.

Hudhud har biriga javob aytadi.

Semrugʻga yetishish baxti oldida bu

dunyoning tashvishlari hechligini isbot

etuvchi biror hikoya keltiradi. Hudhudning

gaplari, hikoyalari qushlarga yangi bir

kuch bagʻishlaydi. Ular hudhudni boshliq

qilib, yoʻlga tushadilar. Hudhud buy

oʻlning ishq yoʻli ekanligi, unga kirgan

odam Shayx Sanʼon singari oʻzligidan

kechishi lozimligini aytadi. Yana bir–

---

biridan jozibali hikoyalar: Nihoyat, qushlar

yeti vodiyni bosib oʻtadilar va oʻzlarining

Semurgʻ ekanligini anglab yetadilar.

«Mantiq ut–tayr» xayoli Alisherga bir umr

hamroh boʻldi. Umrining soʻngida esa

«Lison ut–tayr»(«Qush tili») nomi bilan

kitob yozdi. Boʻlajag shoir yana Nizomiy

Ganjaviy va Xusrav Dehlaviy asarlarini

sevib oʻqir edi.

1453–yilda Alisherning otasi Gʻiyosiddin

Mauhammad vafot etadi. Alisher

Abulqosim Bobur hizmatiga kirdi. Avval

Sabzavorda, soʻng Mashhadda yashadi.

Ikki maktabdosh doʻst – Husayn va

Alisher yana birga boʻldilar. Bir

munosabat bilan u 50 ming bayt, 100

---

ming misra sheʼr yod olganini aytdi. Sheʼr

shunchaki nutq oʻstirish emas, maʼrifat,

taffakur mashqi ham edi. Navoiy 15

yoshlarida oʻz sheʼrlari bilan

zamonasining mashhur shoirlari diqqatini

tordi. Xondamirning yozishicha, sheʼrlari

bilan endigina tanilib kela boshlagan

Alisher oʻz davrining dongdor shoiri

Mavlono Lutfiy xizmatiga boradi.

Mavlono undan sheʼr oʻqishni iltimos

qiladi. Alisher oʻzining: Orazin yopgʻoch,

koʻzimdin sochilur har lahza yosh,

Boʻylakim, paydo boʻlur yulduz nihon

boʻlgʻoch quyosh. matlaʼi bilan

boshlanadigan gʻazalini oʻqiydi. Sheʼrdan

hayratga tushgan keksa shoir bunday

deydi: «Valloh, agar muyassar boʻlsa edi,

---

oʻzumning forsiy va turkey tillarda aytgan

oʻn–oʻn ikki ming baytimni shu gʻazalga

almashtirardim va buni oʻzimning katta

yutugʻim deb hisoblar edim». Bu turkiy

(oʻzbek) sheʼriyatiga juda katta isteʼdod

kirib kelayotganidan nishona edi.