Alisher Navoiy tavalludiga tadbirlar ssenariysi

2-boshlovchi: Alisher saroy muhitida yashaganligi uchun alohida tarbiya va nazo-

ratda o’sdi.Kichiklik chog’idan she’r va musiqaga ishqi tushgan. Olimu fozillar davrasida bo’ldi. Uch-to’rt yoshlarida davrining mashhur shoiri Qosim Anvorning she’rini yoddan aytib mehmonlarni hayrtga soldi. Besh yoshida maktabga berdilar.U bo’lajak sulton

Husayin Boyqaro bilan birga o’qidi.7-8 yoshidan she’r yozgani ma’lum. 12 yoshida zamonasining mashhur tarixchisi Mirshohiy bilan xat yozishgan.15 yoshida keksa shoir Lutfiyning lutfiga sazovor bo’lgan.Shoirlar sultoni 1469-yilgacha Hirot,Mashhad va Samarqandda tahsil oldi.

 

3-boshlovchi: 1469-1472 yillarda muhrdor, 1472-1476 yillarda vazir bo’lib ishladi,

1487-1488 yillarda Astobodda hokimlik qildi.Tabiatdan ijod kishisi bo’lgan Alisher Navoiy turk tili va adabiyotining ravnaqi uchun Bobur tabiri aytganda unga qadar bu tilda bunchalik “ko’b va xob” yozmagan edi.1465-1466 yillarda muxlislari 25 yoshgacha yozgan she’rlarini to’plab “Ilk devon” nomi bilan mashhur bo’lgan “Devon” ni tuzadilar. 1472-1476 yillarda “Badoe ul-bidoya”,1476-1483 yillarda “Navodir un-nihoya”, 1481-1482 yillarda “Vaqfiya”,1483-1485 yillarda “Xamsa”,1488 yilda “Tarixi mulki ajam”,1490 yilda “Holoti Sayyid Hasan Ardasher”, “Xamsat ul-mutahayirin”, “Holoti

Pahlavon Muhammad” asarlarini yozgan. 1490-yilda “Hazoyin ul-maoniy” 4 devondan iborat asarni yozadi, 1491-yilda “Risolayi muammo”, “Arbain”, “Nazm ul-javohir” asarlarini 1495-1496 yillarda “Nasoim ul-muhabbat” asarini,1498-yilda “Majolis un-nafois” asarini 1499-yilda “Lison ut-tayr”,1500-yilda “Mahbub ul-qulub”  asarini

va yana ko’plab asarlar yaratgan.

1-boshlovchi: Muso Toshmuhammad Oybek tabiri bilan aytganda “Alisher Navoiy

asarlarini o’rganishga inson umri yetmaydi”.

Olimu odam fidong o’lsunki, borsen sen habib,

Sen g’araz insondin, ar olamdin insondin g’araz.

Azizlar,“Qizlar gulshani” guruhi ishtirokida Alisher Navoiy ruboiy va

gazallaridan tinglang.

Ko’nglungni arit barcha yomon xislatdin

Kim,yaxshi qilig’ dadil erur raxmatdin,

Badxo’ylik ul vahshat erur shiddatdin

Kim, elga xalosliq yo’q ul vaqshatdin.

Boshni fido ayla ato qoshig’a,

Jismni qil sadha ano boshig’a…

Tun –kunung’a  aylagali nur fosh,

Birisin  oy angla, birisin quyosh.

***

Har kimki, haloyi hra dono ko’rinur,

Oyini xirad aro tavono ko’rinur,

Faxr asl bila ajab tammano ko’rinur,

Faxr aylasa fazl birla avlo ko’rinur

Ista ato yo’lida jon fido qilmoq.                     Har kimki, falak zulmu inodig’a yetar,

Qulluq onoga ham ulcha imkon qilmoq,        Sabr aylagan oxir e’tiqodig’a yetar,

Zuxri abad istasang farovon qilmoq,              Chun bo’ldi sabir, Tengri dodig’a yetar,

Bil oni ato-onog’a ehson qilmoq.                   Sobir kishi oqibat murodig’a yetar.

Chun sinsa ko’ngul zaxmi zabon og’rig’idin  Uch qism ila imong’a bino fahm ayla,

Kim, ermas anning og’rig’i jon og’rig’idin,    Avvalg’isini anning hayo fahm ayla,

Har neki sanga yetar lison og’rig’idin,            Ikkinchisini dag’I vafo fahm ayla,

Bilgilki, qatiqdurur sinon og’rigidin.               Uchunchini bilmasang, saxo fahm

ayla.

 

Ruboiylar aytilgach, buyuk shoirning qiyida nomlari keltirilgan g’azallari aytiladi.

“Kelmadi” radifli g’azali

“O’n sakkiz ming…” g’azali

“Sanga” radifli g’azali

“Yo’q” radifli g’azali

“Kimga qildim bir vafokim…”g’azali