Alisher navoiy nomidagi toshkent davlat

«Saddi Iskandariy» (Navoiy) va «Iskandarnoma» 

(Nizomiy) debochalari

3

Mavzu va faslda qo‘yilgan ilmiy muammo nuqtayi nazari

­

dan ikki doston debochalarini to‘la qiyoslash mumkin. Biroq 

badiiy  mahorat  va  ijodiy  individuallik  hodisalarini  aniqroq 

tasavvur etish uchun qiyoslanayotgan obyektlarda adekvatlik 

va  tipologik  jihatlarning  bo‘lishi  ko‘proq  maqsadga  muvofiq 

hisoblanadi. Har ikki dostonning dastlabki to‘rt bobi bu jihat

­

dan  to‘la  talabga  javob  beradi,  shu  bois  biz  asosiy  e’tiborni 

mazkur boblarga qaratamiz.

Nizomiy  «Iskandarnoma»si  debochasida  kirish  va  asosiy 

bob yoki tasvir va bosh mavzu o‘rtasidagi uyg‘unlik Navoiyda 

bo‘l gani kabi kuchli emas. Nizomiy sarlavhalari qisqa va asosiy 

mazmunni ifodalashga qaratilgan, ularda qofiya, ritm va obraz-

lilik yo‘q. Navoiy esa katta mehnat va mahorat bilan kichik bir 

sarlavhani o‘sha bob mazmuniga ham, butun asardan ko‘zlan

­

gan maqsad va mavzuga ham muvofiqlashtirishga intiladi.

Adabiy  komparativistikaning  muhim  tarkibiy  qismlaridan 

biri  bo‘lgan