Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti



Download 7,21 Mb.
Pdf ko'rish
bet55/398
Sana26.02.2022
Hajmi7,21 Mb.
#467559
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   398
Bog'liq
Тайёр Миллий корпус тўплам 17.05

Kalit so‘zlar: 
uzbekcorpora.uz,
 
o‘zbek tili, korpus, tokenayzer, lemmatayzer, razmetkalash, qidiruv 
tizimi, lingvistika, teg. 
Annotation: 
This article describes the use of tokenizer, lemmatizer and marking software of 
uzbekcorpora.uz system for Uzbek language corpus. uzbekcorpora.uz software is a free online platform. 
This allows the learner to work anywhere, on any computer, while studying a language. 
The software consists of components such as concording words, phrases, markup, wording, tokens, 
and frequency dictionaries. 
Learners will need to use a corpus management manager and a corpus search engine to find the 
information they need when researching a language. It allows you to fully understand the features of the 
language and work on them 
Keywords: 
uzbekcorpora.uz, uzbek language, corpus, tokenizer, lemmatizer, marking, search 
engine, linguistics, tag.
 
So‘ngi vaqtlarda tillarni o‘qitish, til ustida turli xil statistik tahlillar olish va tadqiq qilishda 
ma’lumotlarni avtomatlashitirish, katta hajmdagi ma’lumotlar bilan ishlashga doir dasturiy ta’minotlar 
yaratilmoqda. Shunday vaziyatda til korpuslarini yaratish juda muhim hisoblanadi. Chapelle 
ta’riflaganidek, “korpus inqilobi” yuzaga keldi. Korpuslar ko‘plab sohalarda, shu jumladan, 
tarjimashunoslik, stilistika, grammatika va lug‘at yaratish kabi sohalarda keng qo‘llanila boshladi 
[C.A.Chapelle: 2001]. Jon tilni o‘rganishda maqsadli kontekstlarda til qanday ishlatilishini o‘quvchi 
mustaqil ravishda tadqiq etishi uchun korpuslardan foydalanishni, ya’ni tilni o‘rganishga “ma’lumotlar 
boshqaruvi” deb ataluvchi yondashuvni taklif qildi [T.Johns, 1997: 100]. O‘rganuvchilar tilni tadqiq 
qilishda o‘zlariga kerakli bo‘lgan ma’lumotlarni olishi uchun korpus boshqaruv menejeri va korpus 
bo‘ylab qidiruv tizimidan foydalanishi zarur bo‘ladi. Bunda til xususiyatlarini to‘liq bilishi va ular ustida 
amallar bajarish imkonini beradi. Tilga oid xarakteristikalari turlicha sohalarga tegishli bo‘lgani uchun 
yuqorida aytilgan taklif texnik yozuv mashg‘ulotlarida juda samarali bo‘lishi mumkin [Laurence 
Anthony, 2005: 729].
Ma’lumotlarni qayta ishlash va natijalarni tushunarli tarzda taqdim etishga xizmat qiluvchi dasturiy 
vositalarsiz til korpusining biron bir foydasi yo‘q.
Dasturiy ta’minot so‘z va iboralarni korpus bo‘ylab qidirish (konkordans), razmetkasini aniqlash 
(so‘z harakteristikasi), lemmalash, tokenlash va chastotali lug‘atlarni yaratish kabi tarkibiy qismlardan 
iborat.
*
fizika-matematika fanlari nomzodi, professor, Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot 
texnologiyalari universiteti Samarqand filiali 
**
filologiya fanlari doktori, professor, Samarqand davlat universiteti 
***
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti Samarqand filiali 



Download 7,21 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   398




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish