Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti

odam, baliq, ot, o‘zbek, rus, kitob, qalam 
deb bo‘lmasdi [Потебня, 1968: 25-б.]. 
Xalq
so‘zini yakka bir odamga nisbatan, 
poda
so‘zini yakka bir hayvonga nisbatan ishlatib 
bo‘lmaydi, ya’ni jamlik so‘zlar nutqda yakkalik ma’nosida qo‘llanilmaydi. Jamlik ma’nosi to‘daning 
ajralmasligini ifodalaganligi uchun ular aniq sonni bildiruvchi 
bir, ikki, uch, to‘rt
singari so‘zlar bilan 
chiqisha olmaydi, shuning uchun ham jamlik otlari, odatda, son turkumidagi so‘zlar bilan sintaktik 
munosabatga kirishmaydi. Bu ayniqsa, jamlik hajmi keng bo‘lgan 
insoniyat,
hayvonot, hasharot
tipidagi jamlik otlariga xosdir. Bunday otlar ko‘plikni ifodalovchi 
-lar
affiksi bilan ham ishlatimaydi.
Lingvistik adabiyotlarda, xususan, lug‘atchilikka doir tadqiqotlarda, so‘zning izohida jamlik 
ma’nosining berilishi maxsus tekshirilmagan. Shuning uchun bo‘lsa kerak, mavjud tarjima va izohli 
lug‘atlarda jamlik so‘zlarining izoh-sharhida, ish orasida to‘liq uyg‘unlik, izchillik yo‘q. Ingliz tilidagi 
jamlik kategoriyasini maxsus tekshirgan Z.I.Kotova jamlik to‘dani, yaxlitlikni ifalashi bilan birga, to‘da 
sostaviga kiruvchi miqdor, bizningcha, noaniq qolaversa, bir turdagi narsalar bo‘lishi, so‘z esa birlik son 
formasida turishi zarur deb hisoblaydi [Котова, 1954: 226].
O‘zbek tilida faktlar Z.I.Kotovaning jamlik bo‘lishi uchun, birinchidan, narsalar bir turda 
miqdorning esa noaniq bo‘lishi zarur, ikkinchidan, so‘z birlik formada turishi kerak, degan fikrni 
tasdiqlamaydi. Biz L.P.Vinogradovaning
“Jamlik birlik va ko‘p son ifodalaydi” tarfi to‘g‘ri o‘rinli deb hisoblaymiz. So‘ngra o‘zbek tilida, 
umuman turkey tillarda bir turdagi narsalardan tashqari, har xil turdagi, ammo leksik doirasi bir xil 
bo‘lgan narsalar ham tasavvurda jamlanaveradi. Bunday jamlik turkey tillarda populyatsiya (juftlash) 
orqali ifodalanadi: