Adaboyotlar
1. Седов Л.И. Механика сплошной среды. - М.: Наука, 1973 г. В 2-х томах.
2. «Механика сплошной среды в примерах и задачах». Учебное пособие. У.Г.У. Свердловск,
1979 г.
3. Мейз. Дж. Теория и задачи механики сплошной среды.- М.: Мир, 1974 г.
4. Ильюшин А.А. Механика сплошной среды. - М.: Изд-во Моск. ун-та, 1990. - 310 с.
5. Механика сплошных сред в задачах. В двух томах. М.: «Московский лицей», 1996. Под ред.
М.Э. Эглит.
2,3- SEMINAR
MASHG”ULOTI
Qattiq jism uchun ko’chish vektori komponentalari berilganda
kuchlanish tenzori komponentalarini aniqlash
Qattiq jism uchun ko’chish vektori komponentalari berilganda kuchlanish tenzori
komponentalarini aniqlash mavzusining texnologik modeli
Vaqt: 4 soat
Talabalar soni: 25 ta
O’quv mashg’ulot shakli
Seminar
O’quv mashg’ulot rejasi
1. Ideal gaz holat tenglamasiga doir masalalar.
O’quv mashg’ulot maqsadi: Mavzu bo’yicha talabalar bilimini sinash, ko’chish va deformasiya,
deformasiya va kuchlanish tenzori komponentalari orasidagi munosabatlarni topish davomida
ortogonal egri chiziqli koordinatalarda ishlash ko’nikmalarini hosil qilish, ularning bilimini
mustahkamlash
Pedagogik vazifalar:
-Kuchlanish
tenzori
va
vektori
to’g’risida
ma’lumotlarni
mustahkamlash
O’quv faoliyat natijalari:
- Individual masalalar yechib kuchlanish tenzori va
vektori to’g’risida ma’lumotlarni mustahkamlaydi
Ta’lim usullari
Muammoli usul, suhbat, munozara, aqliy hujum
Ta’limni tashkil etish shakli
Guruhli, individual.
Ta’lim vositalari
Doska, masalalar to’plami, ma’ruza matni, tarqatma
materiallar, o’quv materiallar.
Ta’lim berish sharoiti
Guruhlarda ishlashga mo’ljallangan xona.
Monitoring va baholash
Yozma nazorat: muhokama qilish, masalalar yechish,
test
Og’zaki nazorat: tezkor-so’rov
“Berilgan nuqtada kuchlanish tenzori orqali kuchlanish vektori, normal va urinma kuchlanishlarni
aniqlash” ga oid namunaviy masalalar yechish mavzusining texnologik xaritasi
Ish
bosqichlari
va vaqti
Faoliyat mazmuni
ta’lim beruvchi
ta’lim oluvchilar
1-bosqich.
O’quv
mashg’uloti
ga kirish (15
daq.)
1.1.Mavzuning nomi, maqsad va kutilayotgan natijalarni
yetkazadi.
1.2.Talabalar bilimini suhbat shaklida faollashtiradi (№2
ilova).
Muammolarni
yechish
uchun
talabalarning
egallagan bilimlarini yetarliligini aniqlaydi
Tinglaydilar, yozib
oladilar
2-bosqich.
Asosiy
(55 daq.)
2.1. Topshiriqni o’qib beradi va berilganlarni doskaga
yozadi (№ 4ilova).
2.2. Muammoni yechish yo’llarini izlashni tashkil etadi:
birinchi kichik muammoni ifodalaydi. Muammolarni
yechish yo’llarini izlashni tashkillashtiradi.
2.3. Muammoni yechish vaqtida to’g’ri yechimlarga e’tibor
beradi, xatolarni ko’rsatadi. Talabalar bilan birgalikda
javoblar to’liqligini baholaydi, savollarga javob beradi.
Savollarga
javob
beradi.
Muammoni yechish
bo’yicha o’z fikrlari-
ni beradi
Munozara qila-dilar,
tahlil qiladilar, xulo-
sa chiqaradilar.
3 - bosqich.
Yakuniy
(10 daq.)
3.1.Mavzu bo’yicha yakun qiladi, qilingan ishlarni
kelgusida kasbiy faoliyatlarida ahamiyatga ega ekanligi
muhimligiga talabalar e’tiborini qaratadi.
3.2. Uyda bajarish uchun topshiriq (№ ilova) beradi
Tinglaydilar.
Topshiriqni
yozadilar
Berilgan nuqtada kuchlanish tenzori orqali kuchlanish vektori , normal va urinma
kuchlanishlarni aniqlash
Adabiyotlar: 1-5.
Tayanch iboralar:
Bosim, hajm, temperatura, molyar massa.
Belgilar:
Ms
- Muammoli savol
Mv
- Muammoli vaziyat
Mt
- Muammoli topshiriq
Mm
- Muammoli masala
1-ilova
Baholash mezoni:
Har bir savol javobiga - 2 ball
Har bir qo’shimcha fikrga - 2 ball
Har bir javobni to’ldirishiga - 1 ball
2-ilova
.
3-ilova
Insert texnikasi bo’yicha jadvalni to’ldiring.
№
Asosiy tushunchalar
Belgi
1.
Kuchlanish
2.
Ko’chish
3.
Deformatsiya
4.
Koshi munosabatlari
5.
Ortogonal egri chiziqli koordinatalar
Insert jadvali qoidasi
4-ilova
Мавзу:
Tutash muhitlar mexanikasi ma’ruzalaridan ma’lumki, deformasiyalar kichik bo’lganda
chiziqlimas hadlarni hisoblamaslik mumkin. Tutash muhit ko’chish vektori komponentalari va
Mavzuni jonlashtirish uchun blits so’rov savollari
5. Dekart koordinatalari?
6. Ortogonal egri chiziqli koordinatalar?
7. Guk qonuni?
8. Koshi munosabatlari?
V- avval olgan bilimiga to’g’ri keladi.
+ - yangi ma’lumot
? – tushunarsiz (aniqlanishi zarur bo’lgan ma’lumotlar)
deformasiya tenzori komponentalari orasida quyidagi geometrik munosabatlar (Koshi munosabatlari)
o’rinli:
Dekart koordinatalarida
y
U
z
U
,
x
U
z
U
,
x
U
y
U
,
z
U
,
y
U
,
x
U
z
y
zy
yz
z
x
zx
xz
y
x
yx
xy
z
zz
y
yy
x
xx
2
1
2
1
2
1
; (1)
Silindrik koordinatalarda
z
U
r
U
,
U
r
z
U
,
r
U
r
r
U
r
,
z
U
,
r
U
U
r
,
r
U
r
z
rz
z
z
r
r
z
zz
r
r
rr
2
1
2
1
2
1
(2)
Sferik koordinatalarda
.
r
ctg
U
U
r
U
sin
r
,
r
U
U
in
s
r
r
U
,
r
U
r
U
U
r
,
r
ctg
U
r
U
U
sin
r
,
r
U
U
r
,
r
U
r
r
r
r
r
r
r
rr
1
1
2
1
2
1
2
1
1
(3)
Deformasiya va kuchlanish tenzori komponentalari orasida quyidagi fizik munosabatlar (Guk
qonuni o’rinli):
j
i
,
I
ij
ij
ij
ii
2
2
1
(4)
bunda dekart koordinatalarida
zz
yy
xx
I
1
, silindrik koordinatalarda
zz
rr
I
1
,
sferik koordinatalarda
rr
I
1
,
,
- Lame koeffisiyentlari.
Masala Tutash muhit ko’chish vektori komponentalari
i
U Dekart, silindrik va sferik
koordinatalar sistemasida berilgan. Deformasiya va kuchlanish tenzori komponentalarini toping.
Dekart koordinatalarida
x
z
U
,
z
y
U
,
y
x
U
z
y
x
2
2
2
;
Silindrik koordinatalarda
cos
z
r
U
,
cos
r
z
U
,
sin
r
U
z
r
2
2
;
Sferik koordinatalarda
sin
r
U
,
sin
cos
r
U
,
cos
sin
r
U
r
.
Yechish Masalani yechishda dekart koordinatalari uchun
xyz
U
,
yz
U
,
y
x
U
z
y
x
2
(1) ga ko’ra deformasiya tenzori komponentalarini topamiz
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
x
z
,
z
y
,
y
x
,
x
z
,
z
y
,
y
x
xz
yz
xy
zz
yy
xx
(4) formulalardan foydalanib kuchlanish tenzori komponentalarini topamiz
2
2
2
2
2
2
2
2
2
4
2
2
2
4
2
2
2
4
2
2
2
x
z
,
z
y
,
y
x
,
x
z
x
z
z
y
y
x
,
z
y
x
z
z
y
y
x
,
y
x
x
z
z
y
y
x
xz
yz
xy
zz
yy
xx
Silindrik koordinatalarda
cos
z
r
U
,
cos
r
z
U
,
sin
r
U
z
r
2
2
(2) ga ko’ra deformasiya tenzori komponentalarini topamiz
cos
z
r
,
sin
z
r
cos
r
z
,
cos
r
z
,
cos
z
r
,
sin
r
z
,
sin
zr
z
r
zz
rr
2
2
1
2
1
2
1
2
2
2
2
2
2
(4) formulalardan foydalanib kuchlanish tenzori komponentalarini topamiz
.
cos
z
r
,
sin
z
r
cos
z
r
sin
r
z
sin
,
sin
z
r
cos
r
z
,
sin
r
z
cos
z
r
sin
r
z
sin
,
cos
r
z
,
sin
cos
z
r
sin
r
z
sin
zr
zz
z
r
rr
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
1
2
Sferik koordinatalarda
sin
r
U
,
sin
cos
r
U
,
cos
sin
r
U
r
(2) ga ko’ra deformasiya tenzori komponentalarini topamiz
ctg
sin
cos
ctg
,
cos
ctg
sin
,
cos
cos
sin
sin
cos
cos
sin
sin
cos
,
,
cos
sin
r
r
rr
2
1
2
1
2
1
0
2
(4) formulalardan foydalanib kuchlanish tenzori komponentalarini topamiz
ctg
sin
cos
ctg
,
cos
ctg
sin
,
cos
cos
,
sin
sin
cos
cos
sin
sin
cos
sin
sin
cos
sin
cos
cos
sin
,
sin
sin
cos
sin
cos
cos
sin
,
cos
sin
sin
sin
cos
sin
cos
cos
sin
r
r
rr
2
2
2
2
2
2
2
2
2
4-6- SEMINAR
MASHG”ULOTI
TUTASH MUHITLAR MEXANIKASI ASOSIY TENGLAMALARI
Tutash muhitlar mexanikasi asosiy tenglamalari mavzusining texnologik modeli
Vaqt: 4 soat
Talabalar soni: 25 ta
O’quv mashg’ulot shakli
Seminar
O’quv mashg’ulot rejasi
1. Tezliklar maydoni;
2. Uzviylik tenglamasi;
3. Tezliklar maydoni uyurmasi;
4. Tezlanishlar maydoni;
5. Navye-Stoks qonuni;.
O’quv mashg’ulot maqsadi: Mavzu bo’yicha talabalar bilimini sinash, tezlik va deformasiya
tezliklari, deformasiya tezliklari va kuchlanish tenzori komponentalari orasidagi munosabatlarni
topish davomida ortogonal egri chiziqli koordinatalarda ishlash ko’nikmalarini hosil qilish,
ularning bilimini mustahkamlash
Pedagogik vazifalar:
-Kuchlanish
tenzori
va
vektori
to’g’risida
ma’lumotlarni
mustahkamlash
O’quv faoliyat natijalari:
- Individual masalalar yechib kuchlanish tenzori va
vektori to’g’risida ma’lumotlarni mustahkamlaydi
Ta’lim usullari
Muammoli usul, suhbat, munozara, aqliy hujum
Ta’limni tashkil etish shakli
Guruhli, individual.
Ta’lim vositalari
Doska, masalalar to’plami, ma’ruza matni, tarqatma
materiallar, o’quv materiallar.
Ta’lim berish sharoiti
Guruhlarda ishlashga mo’ljallangan xona.
Monitoring va baholash
Yozma nazorat: muhokama qilish, masalalar yechish,
test
Og’zaki nazorat: tezkor-so’rov
Do'stlaringiz bilan baham: |