Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat



Download 1,5 Mb.
Pdf ko'rish
bet22/25
Sana08.11.2019
Hajmi1,5 Mb.
#25349
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   25
Bog'liq
Tutash muhit mexanikas


 
 
Adaboyotlar 
1.  Седов Л.И. Механика сплошной среды. -  М.: Наука, 1973 г. В 2-х томах. 
2.  «Механика сплошной среды в примерах и задачах». Учебное пособие. У.Г.У. Свердловск, 
1979 г. 
3.  Мейз. Дж. Теория и задачи механики сплошной среды.- М.: Мир, 1974 г. 
4.  Ильюшин А.А. Механика сплошной среды. - М.: Изд-во Моск. ун-та, 1990. -    310 с.  
5.  Механика сплошных сред в задачах. В двух томах. М.: «Московский лицей», 1996. Под ред. 
М.Э. Эглит.  
 
 
 
 
 
 

 
2,3- SEMINAR 
MASHG”ULOTI 
Qattiq jism uchun ko’chish vektori komponentalari berilganda 
kuchlanish tenzori komponentalarini aniqlash  
 
Qattiq jism uchun ko’chish vektori komponentalari berilganda kuchlanish tenzori 
komponentalarini aniqlash mavzusining texnologik modeli 
Vaqt: 4 soat   
Talabalar soni: 25 ta 
O’quv mashg’ulot shakli  
Seminar 
O’quv mashg’ulot rejasi 
1. Ideal gaz holat tenglamasiga doir masalalar. 
O’quv mashg’ulot maqsadi: Mavzu bo’yicha talabalar bilimini sinash, ko’chish va deformasiya, 
deformasiya  va  kuchlanish  tenzori  komponentalari  orasidagi  munosabatlarni  topish  davomida 
ortogonal  egri  chiziqli  koordinatalarda  ishlash  ko’nikmalarini  hosil  qilish,    ularning  bilimini 
mustahkamlash 
Pedagogik vazifalar
 -Kuchlanish 
tenzori 
va 
vektori 
to’g’risida 
ma’lumotlarni 
mustahkamlash  
O’quv faoliyat natijalari
 -  Individual  masalalar  yechib  kuchlanish  tenzori  va 
vektori to’g’risida ma’lumotlarni mustahkamlaydi 
Ta’lim  usullari 
Muammoli usul, suhbat, munozara, aqliy hujum 
Ta’limni tashkil etish  shakli 
Guruhli, individual. 
Ta’lim vositalari 
Doska,  masalalar  to’plami,  ma’ruza  matni,  tarqatma 
materiallar,  o’quv materiallar.   
Ta’lim berish sharoiti 
Guruhlarda ishlashga mo’ljallangan xona. 
Monitoring va baholash 
Yozma nazorat: muhokama qilish,  masalalar yechish, 
test  
Og’zaki nazorat: tezkor-so’rov  
 
“Berilgan nuqtada kuchlanish tenzori orqali kuchlanish vektori, normal va urinma kuchlanishlarni 
aniqlash” ga oid namunaviy masalalar yechish  mavzusining texnologik xaritasi 
Ish 
bosqichlari 
va vaqti 
Faoliyat mazmuni 
 
ta’lim beruvchi 
ta’lim oluvchilar 
1-bosqich. 
O’quv 
mashg’uloti
ga kirish (15 
daq.) 
1.1.Mavzuning  nomi,  maqsad  va  kutilayotgan  natijalarni 
yetkazadi. 
1.2.Talabalar  bilimini  suhbat  shaklida    faollashtiradi  (№2 
ilova). 
Muammolarni 
yechish 
uchun 
talabalarning 
egallagan bilimlarini yetarliligini aniqlaydi 
 
Tinglaydilar,  yozib 
oladilar 
 
2-bosqich. 
Asosiy 
(55 daq.)  
2.1.  Topshiriqni  o’qib  beradi  va  berilganlarni  doskaga 
yozadi (№ 4ilova). 
2.2.  Muammoni  yechish  yo’llarini  izlashni  tashkil  etadi: 
birinchi  kichik  muammoni  ifodalaydi.  Muammolarni 
yechish yo’llarini izlashni tashkillashtiradi. 
2.3. Muammoni yechish vaqtida to’g’ri yechimlarga e’tibor 
beradi,  xatolarni  ko’rsatadi.  Talabalar  bilan  birgalikda 
javoblar to’liqligini baholaydi, savollarga javob beradi. 
Savollarga 
javob 
beradi. 
Muammoni  yechish 
bo’yicha  o’z  fikrlari-
ni beradi 
Munozara qila-dilar, 
tahlil qiladilar, xulo-
sa chiqaradilar. 
3 - bosqich. 
Yakuniy 
(10 daq.) 
3.1.Mavzu  bo’yicha  yakun  qiladi,  qilingan  ishlarni 
kelgusida  kasbiy  faoliyatlarida  ahamiyatga  ega  ekanligi 
muhimligiga talabalar e’tiborini qaratadi. 
3.2. Uyda bajarish uchun topshiriq (№ ilova) beradi  
Tinglaydilar. 
Topshiriqni 
yozadilar 

 
Berilgan nuqtada kuchlanish tenzori orqali kuchlanish vektori , normal va urinma 
kuchlanishlarni aniqlash 
          Adabiyotlar: 1-5
 
Tayanch iboralar: 
Bosim, hajm, temperatura, molyar massa. 
 
Belgilar: 
Ms 
- Muammoli savol 
Mv 
- Muammoli vaziyat 
Mt 
- Muammoli topshiriq 
Mm 
- Muammoli masala 
1-ilova 
Baholash mezoni: 
  Har bir savol javobiga                - 2 ball 
  Har bir qo’shimcha fikrga          - 2 ball 
  Har bir javobni to’ldirishiga       - 1 ball 
2-ilova 
 
 
 
                      
                . 
                               
      
 
 
 
 
 
 
3-ilova 
 Insert texnikasi bo’yicha jadvalni to’ldiring. 
 
№ 
Asosiy tushunchalar 
Belgi 
1. 
Kuchlanish 
 
2. 
Ko’chish 
 
3. 
Deformatsiya 
 
4. 
Koshi munosabatlari 
 
5. 
Ortogonal egri chiziqli koordinatalar 
 
 Insert jadvali qoidasi 
 
 
 
 
 
 
4-ilova 
                   Мавзу:  
Tutash  muhitlar  mexanikasi  ma’ruzalaridan  ma’lumki,  deformasiyalar  kichik  bo’lganda 
chiziqlimas  hadlarni  hisoblamaslik  mumkin.  Tutash  muhit  ko’chish  vektori  komponentalari  va 
Mavzuni jonlashtirish uchun blits so’rov savollari 
 
5.  Dekart koordinatalari? 
6.  Ortogonal egri chiziqli koordinatalar? 
7.  Guk qonuni? 
8.  Koshi munosabatlari? 
Vavval olgan bilimiga to’g’ri keladi. 
+ - yangi ma’lumot 
? – tushunarsiz (aniqlanishi zarur bo’lgan ma’lumotlar) 

 
deformasiya  tenzori  komponentalari  orasida  quyidagi  geometrik  munosabatlar  (Koshi  munosabatlari) 
o’rinli: 
Dekart koordinatalarida 
















































y
U
z
U
,
x
U
z
U
,
x
U
y
U
,
z
U
,
y
U
,
x
U
z
y
zy
yz
z
x
zx
xz
y
x
yx
xy
z
zz
y
yy
x
xx
2
1
2
1
2
1









;                  (1) 
Silindrik koordinatalarda 
 
z
U
r
U
,
U
r
z
U
,
r
U
r
r
U
r
,
z
U
,
r
U
U
r
,
r
U
r
z
rz
z
z
r
r
z
zz
r
r
rr

















































2
1
2
1
2
1
      (2) 
Sferik koordinatalarda   
.
r
ctg
U
U
r
U
sin
r
,
r
U
U
in
s
r
r
U
,
r
U
r
U
U
r
,
r
ctg
U
r
U
U
sin
r
,
r
U
U
r
,
r
U
r
r
r
r
r
r
r
rr

































































1
1
2
1
2
1
2
1
1
(3) 
 
Deformasiya  va  kuchlanish  tenzori  komponentalari  orasida  quyidagi  fizik  munosabatlar  (Guk 
qonuni o’rinli): 
 
 


j
i
,
I
ij
ij
ij
ii










2
2
1
 
 
        (4) 
bunda  dekart  koordinatalarida 
 
zz
yy
xx
I







1
,  silindrik  koordinatalarda 
 
zz
rr
I








1

sferik koordinatalarda 
 









rr
I
1


 ,
- Lame koeffisiyentlari. 
 
Masala    Tutash  muhit  ko’chish  vektori  komponentalari 
i
  Dekart,  silindrik  va  sferik 
koordinatalar sistemasida berilgan. Deformasiya va kuchlanish  tenzori komponentalarini toping.  
Dekart koordinatalarida  
 
x
z
U
,
z
y
U
,
y
x
U
z
y
x
2
2
2



; 
Silindrik koordinatalarda  




cos
z
r
U
,
cos
r
z
U
,
sin
r
U
z
r
2
2




Sferik koordinatalarda     







sin
r
U
,
sin
cos
r
U
,
cos
sin
r
U
r




 
Yechish     Masalani yechishda  dekart koordinatalari uchun  
 
 
 
xyz
U
,
yz
U
,
y
x
U
z
y
x



2
 
(1) ga ko’ra deformasiya tenzori komponentalarini topamiz 

 
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
x
z
,
z
y
,
y
x
,
x
z
,
z
y
,
y
x
xz
yz
xy
zz
yy
xx















 
(4) formulalardan foydalanib kuchlanish tenzori komponentalarini topamiz 
2
2
2
2
2
2
2
2
2
4
2
2
2
4
2
2
2
4
2
2
2
x
z
,
z
y
,
y
x
,
x
z
x
z
z
y
y
x
,
z
y
x
z
z
y
y
x
,
y
x
x
z
z
y
y
x
xz
yz
xy
zz
yy
xx



















































 
Silindrik koordinatalarda 
 




cos
z
r
U
,
cos
r
z
U
,
sin
r
U
z
r
2
2



 
(2) ga ko’ra deformasiya tenzori komponentalarini topamiz 
















cos
z
r
,
sin
z
r
cos
r
z
,
cos
r
z
,
cos
z
r
,
sin
r
z
,
sin
zr
z
r
zz
rr






















2
2
1
2
1
2
1
2
2
2
2
2
2
 
(4) formulalardan foydalanib kuchlanish tenzori komponentalarini topamiz 
.
cos
z
r
,
sin
z
r
cos
z
r
sin
r
z
sin
,
sin
z
r
cos
r
z
,
sin
r
z
cos
z
r
sin
r
z
sin
,
cos
r
z
,
sin
cos
z
r
sin
r
z
sin
zr
zz
z
r
rr

















































































2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
1
2
 
Sferik koordinatalarda 
 







sin
r
U
,
sin
cos
r
U
,
cos
sin
r
U
r



 
(2) ga ko’ra deformasiya tenzori komponentalarini topamiz 
 


































ctg
sin
cos
ctg
,
cos
ctg
sin
,
cos
cos
sin
sin
cos
cos
sin
sin
cos
,
,
cos
sin
r
r
rr











2
1
2
1
2
1
0
2
 
(4) formulalardan foydalanib kuchlanish tenzori komponentalarini topamiz 































































ctg
sin
cos
ctg
,
cos
ctg
sin
,
cos
cos
,
sin
sin
cos
cos
sin
sin
cos
sin
sin
cos
sin
cos
cos
sin
,
sin
sin
cos
sin
cos
cos
sin
,
cos
sin
sin
sin
cos
sin
cos
cos
sin
r
r
rr











































2
2
2
2
2
2
2
2
2
 
 

 
 

 
 

 

4-6- SEMINAR 
MASHG”ULOTI 
TUTASH MUHITLAR MEXANIKASI ASOSIY TENGLAMALARI 
 
Tutash muhitlar mexanikasi asosiy tenglamalari mavzusining texnologik modeli 
Vaqt: 4 soat   
Talabalar soni: 25 ta 
O’quv mashg’ulot shakli  
Seminar 
O’quv mashg’ulot rejasi 
1.  Tezliklar maydoni; 
2.  Uzviylik tenglamasi; 
3.  Tezliklar maydoni uyurmasi; 
4.  Tezlanishlar maydoni; 
5.  Navye-Stoks qonuni;. 
O’quv  mashg’ulot  maqsadi:  Mavzu  bo’yicha  talabalar  bilimini  sinash,  tezlik  va  deformasiya 
tezliklari, deformasiya tezliklari va kuchlanish tenzori komponentalari orasidagi munosabatlarni 
topish  davomida  ortogonal  egri  chiziqli  koordinatalarda  ishlash  ko’nikmalarini  hosil  qilish,  
ularning bilimini mustahkamlash 
Pedagogik vazifalar
 -Kuchlanish 
tenzori 
va 
vektori 
to’g’risida 
ma’lumotlarni 
mustahkamlash  
O’quv faoliyat natijalari
 -  Individual  masalalar  yechib  kuchlanish  tenzori  va 
vektori to’g’risida ma’lumotlarni mustahkamlaydi 
Ta’lim  usullari 
Muammoli usul, suhbat, munozara, aqliy hujum 
Ta’limni tashkil etish  shakli 
Guruhli, individual. 
Ta’lim vositalari 
Doska,  masalalar  to’plami,  ma’ruza  matni,  tarqatma 
materiallar,  o’quv materiallar.   
Ta’lim berish sharoiti 
Guruhlarda ishlashga mo’ljallangan xona. 
Monitoring va baholash 
Yozma nazorat: muhokama qilish,  masalalar yechish, 
test  
Og’zaki nazorat: tezkor-so’rov  
Download 1,5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   25




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish