Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti umumiy huquqshunoslik

II.  O'ZBEKISTONDA SHAXSNING HUQUQIY HOLATI TUSHUNCHASI. 

    Fanning asosiy muommolaridan biri shaxsning muayyan davlatdagi huquqiy holati masalasidir. 

Insonning ijtimoiy mavjudot u,muayyan ijtimoiy muhitda yashaydi, oilaning mehnat jamoasining 

a'zosi  ma'lum  ijtimoiy  guruh,  millatning  vakili  hisoblanadi.erkinlik  shaxsga  xos  xususiyatdir. 

Jamiyat qanchalik  yuqori darajada rivojlangan  bulsa, shaaxsning erkinligi  shunchalik to'liq,keng 

bo'ladi.ma'lumki  har  bir  shaxs  doimo  jamiyat  va  davlat  bilan  muayyan  munosabatda  bo'ladi.  U 

jamiyatga nisbatan shu jamiyatning a'zosi sifatida, davlatga nisbatan yesa uning fuqarosi yoki chet 

davlatning  fuqarosi  sifatida  munosabatda    bo'ladi.Uning  jamiyatdagi  va  davlatdagi  holati  shu 

jamiyatda u bilan jamiyat yoki u bilan davlat o'rtasidagi munosabatlarning holatidan kelib chiqib 

belgilanadi.  Bu  aloqalarning    va  munosabatlarning  mohiyati,  Yangi  kishilarning  jamiyatdagi 

holati,  shu  jamiyatda  o'rnatilgan  iqtisodiy  negizlar,  ishlab  chiqarishi  munosabatlarining  nisbati 

bilan  belgilanadi.  Ijtimoiy-iqtisodiy  rivojlanishning  har  bir  bosqichida  kishining  ijtimoiy  ahvoli 

shu  jamiyatning  iqtisodiy  negizida,  ishlab  chiqarish  munosabatlariga  va  mulkchilikning  turiga 

qarab belgilanadi. 

      Jamiyatnint  davlatning  shaxslar  bilan  bo'ladigan  va  huquqiy  normalar  bilan  belgilanadigan 

o'zaro munosabatlari shaxsning huquqiy holati deb ataladi. 

                     Shaxs huquqiy holatining tarkibiy qisimlari.  

(1).  Davlat  bilan  alohida  shaxsning  huquqiy  aloqasi  shaxsning  shu  davlatga    mansubligi  bilan, 

ya'ni shu davlatning fuqarosi bo'lishi  yoki shu davlat hududidagi chet yel fuqarosi bo'lib  yoxud  

fuqaro bo'lmagan  holda yashashi bilan belgilanadi. 

(2). Shaxsning umumiy huquqiy layoqatidir. 

(3).    Fuqarolarning    konstitutsiya  va  qonunlar    bilan    belgilab  qo'yilgan  asosiy    huquqlari, 

erkinliklari va burchlaridir .. 

(4). Fuqarolar huquqiy holatining prinsiplari . 

(5).  Shaxslarning  konstitutsiyada    ko'rsatilgan  huquq  va  erkinliklarining  amalga  oshirishi  

mexanizmini  mavjudligi . 

    Kafolatlash  bu  davlatning  fuqarolar  huquq  erkinliklarini    amalga  oshirish  uchun  tegishli  

sharoitlar  yaratishi va kerakli vositalar bilan ta'minlanishidir.