Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti gidrometeorologiya kafedrasi landshaftshunoslik

Alp  burmalanishi

  –  Yer  tarixining  kaynozoy  erasida  ro‗y  bergan 

burmalanish.  Nomi  shu  burmalanishda  vujudga  kelgan  Al‘p  tog‗lari  nomidan 

olingan. A. b. davrida hozirgi mavjud ko‗p yosh tog‗ tizmalari hosil bo‗lgan. Bular 

ikki  tog‗  mintaqasini  tashkil  etadi:  Al‘p-Himolay  (Pireneya,  Andalusiya,  Atlas, 

Apennin, Al‘p, Bolqon, Karpat, Kavkaz, Kichik Osiyo, Eron, Hindikush, Himolay, 

Birma)  va  Tinch  okean  (Koryak,  Kamchatka,  Saxalin,  Yapon,  Yangi  Gvineya, 

Yangi Zelandiya, Antarktida yarim oroli, And, Kordil‘era) tog‗lari mintaqalari. 

Antekliza

  (yunoncha 

anti 

–

 

qarshi  va 

klisis

–  og‗ish)  –  platformalarda  yer 

po‗stining  salgina  ko‗tarilgan  gumbazsimon  shakllari,  gumbazsimon  qirlar. 

Kengligi bir necha yuz km ga yetishi mumkin. Yer po‗stining uzoq vaqt davomida 

asta-sekin ko‗tarilishi natijasida hosil bo‗ladi. 

Antiklinal

  (yunoncha 

anti

  –  qarshi,  zid, 

klino 

-  og‗diraman)  –  tog‗  paydo 

bo‗lishi jarayonida burmalanishga uchragan qatlamlarning yuqori va pastga qarab 

bukilishidan  hosil bo‗ladigan shakl.  Bukilish natijasida  hosil bo‗lgan shakllarning 

yuqoriga ko‗tarilganiga antiklinal deyiladi.