Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti gidrometeorologiya kafedrasi landshaftshunoslik

Abiogen 

- bu davr yer tarixining paleozoygasha bo‘lgan davrni o‘z ichiga oladi va 

geografik  qobiq  hamda  landshaft  sferasi  shakllana  boshlaydi.  Geografik  qobiq 

ayrim  komponentlarining  tarkibi  va  balandlik  chegaralari  hozirgidan  keskin  farq 

qilgan.  Arxey  va  proterozoy  eralarida  dengiz  suvlarining  sho‘rligi  kam  miqdorda 

bo‘lgan.  Atmosfera  SO

2

  ga  nisbatan  O

2

  kamligi  bilan  xarakterlangan,  sho‘kindi 

jinslar  qalinligi  unsha  katta  bo‘lmagan  hayot  juda  oddiy  tarzda  arxey  erasida 

mavjud  bo‘lgan  bo‘lsada,  uning  geografik  qobiqning  landshaft  sferasiga  bo‘lgan 

ta‘siri  sezilarli  darajada  bo‘lmagan,  shuning  uchun  ham  biz  bu  davrni  haqli 

ravishda  biogengasha  bo‘lgan  davr  deb  ataymiz.  Hatto  abiogen  davrining  oxirida 

quruqlikda  faqatgina  bakteriya  va  suv  o‘simliklari  yashagan.  Shuning  uchun  ham 

---

 

6 

bu  vaqtda  landshaft  zonalligi  bo‘lmagan,  shunki  bu  davrda  tuproq  ham 

shakllanmagan edi.