Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti kimyo yo’nalishi analitik kimyo kafedrasi

 

 

---

51 

 

3.4.5  Bromgeksin gidroxlorid C

11

H

20

Br

2

N

2

HCl ni miqdoriy analizi. 

   

Tablitka  massasi  hisobga  olingan  holda  aniqlanadigan  namunadagi 

bromgeksin gidroksid miqdori 7,2 dan 8,8 mg gacha bulishi kerak. 

  

 Jihoz; Spektrofotametr. 

   

Tekshiriladigan eritma; 1,000 g tablitka olinadi, uni maydalab eziladi, 95% li 

spirtda eritilib 200 ml o’lchov kolbasiga chizig’igacha suyultiriladi. O’ni yaxshilab 

aralashtirilgandan sung “kuk mitali” filtir qog’ozi yordamida filtirlab 10 ml eritma 

quruq  kolbaga  olinadi.  Uni  ustiga  aralashtirib  turib  1,0  ml  0,1  HCl  qushiladi  va 

95% li spirt eritmasi qushilib hajmi 25,0 ml gacha etkiziladi. 

  

 Bromgiksin  gidroxloridning  PCH  standart  eritmasi;  0,040  g  bromgeksin 

gidroxlorid  standart  namunasi  o’lchanadi,  150  ml  95%  li  spirt  eritmasi  qushiladi, 

o’lchov  kolbasida  hajmi  aralashtirib  turgan  holda  200  ml  gacha  etkiziladi.  Hosil 

bulgan  eritmadan  10,0  ml  olinib,  ustiga  1,0  ml  0,1  M  xlorid  kislata  eritmasi 

qo’shiladi va hajmi  95% li spirt eritmasi bilan 25,0 ml ga etkiziladi. Eritma toza 

tayorlangan holda tekshirish lozim. 

   

Taqoslovchi eritma; 0,1 M HCl va 95% li spirt aralashmasi (hajmiy nisbati 

1:24). 

   

Tajriba 10 mm qalinlikdagi kyuvetada 318 nm to’lqin uzunlikda o’tkaziladi. 

   

Bromgiksin  gidroxlorid  PCH  va  tekshiriluvchi  eritmalari  uchun  optik 

zichliklar qiymatlari o’lchanadi. 

  

 Bitta tablitkadagi bromgiksin gidroxlorid (X) ning milligramlardagi massasi 

quydagi formula orqali hisoblanadi; 

  

 

 

  Bu erda;  PCH- priparatning standart namunasi. 

                   A

1

-tekshiriluvchi eritma optik zichligi. 

                  A

0

- bromgiksin gidroxlorid PCH eritmasi optik zichligi. 

                  m

1

-dori namunasi massasi, gramlarda. 

                  m

0

- bromgiksin gidroxlorid PCH namunasi massasi, gramlarda 

---

52 

 

                   b-tablitkaning o’rtacha  massasi, mglarda  

                   P-bromgeksin gidroxloridning eritmasi. 

Yutilish polosasinig maksimumi 215 nm ga tog’ri keladi (12 va 13-rasmlar). 

Shu to’lqin uzunlikda  o’lchangan  standart  eritmaning  optik  zichligi  Do=0,63792, 

namunaniki  esa  0,08382  ga  teng.  Bu  ma’lumotlarni  quyidagi  formulaga  qo’yib 

namunaning tarkibidagi asosiy moddaning miqdorini topamiz.   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

12-rasm. 

---

53 

 

 

13-rasm. 

---

54