Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti psixologiya kafedrasi

Konfliktli vaziyatda noto’g’ri amallar 
Bu amallar noto’g’ridir! 
1.
Tahqirlamoq 
2.
Ayblamoq, doimo ayb qidirishga intilish 
3.
Nafratlanish, hazar qilish va odamlar ustidan kulish 
4.
Hamsuhbatdoshni tinglamaslik, uning so’zlari va fikrlariga bepisandlik, 
e’tiborsizlik 
5.
Tengma – teng bo’lish 
6.
O’tgan ishlarni yuzga solish 
7.
Bosim o’tkazishga harakat qilish 
8.
Boshqalarning so’zlarini eshitmaslik, ular so’zini qo’pol ravishda bo’lish 
9.
Tahdid qilish, ko’rqitish, nafsoniyat va hayotga havf solish 
10.
Psixologik va jismoniy shantaj 
11.
Kinoya, piching qilish, istehzo bilan munosabatda bo’lish 
12.
Boshqalarga tazyiq o’tkazish 
13.
Agressiv munosabatga o’tish va zo’ravonlik ko’rsatish 
14.
Kuch ishlatish, qo’lga erk berish 
15.
O’z dilisiyohligini beyab, o’zidan zaif odamlarga to’kish 
16.
Boshqalar haqida bo’hton gaplar tarqatish, g’iybat, gap tashuvchilik qilish 
17.
Ranjitish, dilisiyohlik, boshqalar ko’nglini og’ritish 
18.
Buyruqbozlik, o’zini boshliq deb bilish 
19.
Mas’uliyatidagi vazifalarni bajarmaslik 
20.
Mas’uliyatli qarorlar qilishdan cho’chish 
 
Shunday qilib, ziddiyatlar yechimida adolatparvarlik mezonlaridan sanalgan - 
e’tiborni muammoga qarata olish, muammoda shaxslarni ayblamaslik, muammoni 
aniqlash, muammo mazmunida fikrni jamlash, shaxsga emas, muammoga xujum 
qilish, o’zgani tinglashga tayyorlik va faol tinglash malakalarini qo’llash, birovning 
xis-tuyg’ulariga e’tiborli bo’lish, o’z va’dalari va amallariga mas’uliyatli bo’lish kabi 
qoidalariga rioya etish konflikt yechimini qidirish va uni hal etishga yo’naltirilgan 
talablardan hisoblanadi. Ana shu talablarga qat’iy bo’ysunush muammoda har ikki 
tomonning aziyat chekmasdan, hafa bo’lmasdan, o’z insoniy qadriyatlarini saqlagan 

---

78 
va o’zga kishi nafsoniyatiga tegmagan tarzda chiqib ketish, muammoni hal etish 
imkoniyatini beradi. Konflikt yechimida va bo’lib o’tgan voqyea tahlilida umr bo’yi 
bo’lib o’tgan nizolar va ular tarixini emas, balki kelajakda qanday qilib mazkur 
nizolar va ular tarixisiz yashashni o’rganish lozim bo’ladi. Konfliktda ortga, tarixga 
qarab emas, balki oldinga, istiqbolga qarab yashash darkor.