Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti psixologiya kafedrasi

o’zgalarni 
ham, o’zimizni ham bir xil emosional daraja va me’yorlar bilan boholashga
o’tish lozim. 
Uchinchi qadam:
Konflikt vaziyat va uning tahlili bizni ko’p narsalarga o’rgatadi. 
Konflikt vaziyat va uning yechimini qidirish juda katta hayotiy tajriba beradi. Biz 
agar konflikt yechimi bo’yicha bilimlarga ega bo’lmagan bo’lsak ham, real konflikt 
jarayonida ba’zi xulosalarni qilamiz va o’z hayotiy tajribamizni oshirib boramiz. Shu 
bois, 
har bir vujudga kelgan konflikt bu sizning o’sish va ulg’ayish jarayoningiz 
hisoblanadi. 
Konfliktni to’g’ridan to’g’ri, uni bo’yamasdan qabul qilish, faktlarga 
asoslanishdan so’ng, konfliktning ideal darajada hal qilinishi mumkinligi - 
hayol 
qilishdan voz kechib,
konfliktga real va ijodiy yondashuvni boshlashni 
talab 
etadi.
 
Konfliktga real yondashuv qiyinchiliklarni bo’yamasdan va bo’rttirmasdan 
qabul qilish, vaziyatni obyektiv baholashni bildiradi. 

---

64 
Chirigan olmani qanchalik artsangiz ham u chirigan olmaligicha qolaveradi. 
Konfliktga ijodiy yondashuv esa, qanchalik qiyin bo’lmasin, siz konflikt asosida 
turgan muammoni yechishingiz lozimligi anglatadi. Eng avvalo, o’z mas’liyatingizga 
- o’z xatolaringiz, kamchiliklaringiz, nizolaringizni qabul qilishingiz lozim, aynan 
o’zingiznikini. Konflikt yechimini ―
samoanaliz
‖siz olib borib bo’lmaydi. 
O’zingizning holatingizni aniq belgilab olish, sizga muammoga obyektiv qarash, 
uning hal bo’lish yo’llarini to’g’ri topish imkoniyatini yaratadi. Konfliktga nisbatan 
ijodiy yondashuvda siz o’z xissiyotlaringiz, o’ylaringizni tartibga olish imkoniyatiga 
ega bo’lasiz. Ana shundan boshlab konflikt siz uchun hayotiy dars va tajriba bo’la 
boshlaydi.
To’rtinchi qadam:
Bolalikda 
emaklashdan 
oyoqqa 
turishga, 
yurishga 
o’rganayotgan kichkintoy birdaniga oyoqqa turadi-da, qo’rqmay yuraveradi, 
yuraveradi. Agar yiqilib tushsa ham, darrov yana oyoqqa turib, yurib ketadi. Bu 
harakatlaridan o’zi ham juda zavqlanadi. Bola hyech qachon to’g’ri qilyapman-mi, 
noto’g’ri qilyapman-mi, deb o’ylamaydi. Bola uchun yiqilish – oddiy holga aylanadi. 
Bola yiqilganidan kuyinmaydi, balki zavqlanadi. Bola uchun oyoqqa turib, yurish 
qanchalik qiziqarli bo’lsa, yiqilish ham shunchalik qiziqarlidir. Katta bo’lganimizda-
chi?! Yutuqlar bizni qiziqtiradi, quvontiradi. Yutqizish-chi?! Bolaga o’xshab 
yiqilganimizdan tajribaga ega bo’lamiz-mi, o’z xulosalarimizni qilamiz-mi?! Yiqilib, 
toyilish bizga biror narsalarni o’rgatadi-mi?! Yiqilish va toyilish, xato qilishga biz 
qanday munosabatda bo’lamiz?! Uni xoxlamaymiz, undan qo’rqamiz, undan 
ezilamiz, yutqizganimizni tan olishga shoshilmaymiz, yutqizganimizni boshqalardan 
yashiramiz. Ammo, bu to’g’rimikin?! Demak, konflikt vaziyatdagi biz o’ylagan