Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti jismoniy madaniyat va sportni o

Olimpiya g’oyalarining amalga oshishi. 

Olimpiya Kogressida I Olimpiya o’yinini Afinada o’tkazish haqida qaror qabul 

qilingan edi. Antik Olimpiya o’yinlari vatani yunoniston bo’lganlgi va D.Vikelasning 

XOQ Prezidenti qilib saylanishi buning asosiy sababi edi. 

1896 yil 6 aprelda Afinada I Olimpiya o’yini ochildi. O’yinlarga 14 mamlakatdan 

245 nafar sportchi keldi. Ular Avstraliya, Avstriya,Bolgariya, Buyuk Britaniya, Vengriya, 

Germaniya, Yunoniston, Daniya, Italiya, AQSh, Fransiya, Chili, Shveysariya, Shvesiya 

mamlakatlarining vakillari edi. O’yinlar dasturiga ko’ra 9 tur: yengil atletika, gimnastika, 

suzish, yuk (tosh) ko’tarish, kurash, o’q otish, qilichbozlik, velosiped poygasi va tennis 

bo’yicha kurashlar olib borildi. Yengil atletika turida AQSh sportchilari 9 ta (12 tadan) 

yuqori natijalarni qo’lga kiritdi. Uch hatlab sakrashda D.Konnoli birinchi Olimpiya 

chempioni bo’ldi. Gimnastika turida Germaniya sportchilari g’olib bo’ldi. K.Shuman 

tayanib sakrashda eng yaxshi natijaga erishdi. Velopoygada fransuz P.Masson g’olib 

keldi. 

Tennisda ingliz D.Boland, suzish vengr A.Xayosh ustunlik qilishdi. Otish va 

qlichbozlik bo’yicha ochkolar to’plashda yunonlar yuqori ko’rsatkichlarga erishib, g’olib 

bo’lishdi. Yunonlar umumiy ochkolar bo’yicha birinchilikni egalladi. Amerikalik 

R.Garret disk uloqtirishda va yadro irg’itishda g’olib bo’ldi. Shuningdek, u uzunlikka 

---

 

69 

sakrashda ikkanchi va balandlikka sakrashda uchinchi o’rinni egallab, barchaning 

e’tiborini qozonishga sazovor bo’ldi. Qiziqarli tomoni shundaki, Garret o’yinlarga 

tasodifan tushib qolgan. Chunki u Yunonistonda o’z ta’tilini o’tkazib yurganda, Olimpiya 

o’yinlari haqidagi xabarni eshitadi va jamoa ro’yxatiga o’z ism-sharifini kiritadi. U 

umrida disk uloqtirmagan, faqat o’yindan 3 kun oldin mashq qilib o’rgangan. Uning 

tabiiy qobiliyati va sportdagi faoliyatlari Olimpiya chempioni bo’lishga sabab bo’lgan. 

70 ming tomoshabin sig’adigan stadiondagilarning e’tiborini yunon dehqoni 

Sandros Adis jalb etadi. U marafon yugurishida g’olib kelgan (Marafon shahridan 

Afinagacha bo’lgan masofa – 42 km. atrofida). 

Afinadagi Olimpiya o’yinlari maqsaddagidek bo’lib o’tdi. Kubertenning 

boshlagan harakati to’la amalga oshdi. Bu XX asrning eng diqqatga sazovor tadbirlaridan 

biriga aylandi va Olimpiya o’yinlarining har to’rt yilda o’tkazib borilishiga asos soldi. 

Xulosa qilib aytganda, Xalqaro  sport uyushmalarining tashkil etilishi va xalqaro 

sport musobaqalarining o’tkazilishi qadimgi yunon olimpiya o’yinlarini qayta tiklashga 

sabab bo’ldi. Bu yo’lda Yevropa mamlakatlarining hissasi g’oyat kattadir. 

Xalqaro Olimpiya o’yinlarini tashkil qilishdagi harakatlarda fransuz jamoat arbobi 

Pyer de Kubertenning tinimsiz va mashaqqatli mehnatlari hamda yunon xalqining o’z 

an’analariga sodiqligi tarixda o’chmas iz qoldirdi. 

I Olimpiya o’yinlari faqat ishtirok etgan davlatlarninggina emas, balki jahondagi 

juda ko’p mamlakatlarning sportchilari, yoshlari va mutaxassislarini dadil qadamlar bilan 

Olimpiya harakatini rivojlantirishga rag’batlantirdi.