Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti jismoniy madaniyat va sportni o

Afina tizimi. Afinada quldorlik tizimi o’zgacha bir qiyofada faoliyat ko’rsatgan. 

Yangi eradan avvalgi V-IV  asrlarda sinfiy tafovutlar kuchli bo’lgan, hunarmandchilik, 

---

 

5 

savdo va fan Afinani Gresiyaning markaziga aylantirdi. Har bir quldor jamiyat ishlarida 

faol qatnashish imkoniyatlariga ega bo’lgan. Ta’lim va tarbiya tizimida Afina 

fuqarolarining qatnashish huquqi bo’lgan. Afina tizimi Sparta tizimidan farqli o’laroq 

harbiy-jismoniy ta’lim bilan  birgalikda ko’p tarmoqli targ’ibot ishlarini olib borgan. 

Afinaliklarning fikricha, inson har tomonlama uyg’un kamol topshi lozim edi. Bunda 

aqliy, ma’naviy (ahloq), estetik va jismoniy tarbiya asosiy vosita bo’lishi talab etilgan. 

Bunday talab va ehtiyoj bor-bora takomillashtirilib borilgan. 

 

Ta’kidlash joizki, ijtimoiy-mehnat va madaniyat jarayonlari deyarli barcha 

qit’alarda u yoki bu darajada shakllanib, keyinchalik tobora rivoj topgan. Ilk davrlarda 

mulkchilik va ijtimoiy tengsizlik bo’lmaganligi ko’p manbalarda izohlanadi. Urug’chilik 

jamoasi ona urug’i (matriarxat) va va ota urug’i (patriarxat)ga bo’lingan. Ularning har 

biri o’ziga xos ijtimoiy taraqqiyot va jismoniy tarbiya xususiyatlariga ega bo’lganligi 

tabiiydir.