Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti ekologiya va tabiatni muhofaza qilish

6- mashg’ulot. Qizil kitob Material va jihozlar. O’zbekiston Respublikasi “Qizil kitobi” .

“Qizil kitob” ga kiritilgan o’simlik va hayvon turlarining rasmlari va jadvallar.

Hozirgi davrning muhim xususiyatlaridan biri inson ta’siri ostida o’simlik va hayvonot dunyosining kambag’allashib borayotganligidir. Noyob va yo’qolib borayotgan turlarni muhofaza qilish maqsadida xalqaro “Qizil kitob” lari chop qilingan. O’zbekiston “Qizil kitobi” dastlab 1983-1984 yilda chop etilgan edi. Unga O’zbekiston hududida tarqalgan noyob va yo’qolib borayotgan o’simliklarning 163 turi, hayvonlarning 63 turi kiritilgan. 1998 hamda 2003 yillarda Respublika “Qizil kitob” ining to’ldirilgan yangi nashri chop qilindi. “Qizil kitobning 1998 yilda chop qilingan 1- tomiga 301 ta o’simlik turi, 2003 yilda chop etilgan II- tomiga esa 184 ta hayvon turi kiritildi.

“Qizil kitob” yo’qolishi arafasida turgan turlarning ro’yxatidir. U nafaqat ogohlantiruvchi ahamiyatga ega, balki o’simlik va hayvon turlarini muhofaza qilishning o’ziga xos dasturidir. O’zbekiston “Qizil kitob” ida har bir turni muhofaza qilishning aniq tadbirlari ko’rsatilgan.

Ishni bajarish tartibi. O’zbekiston “Qizil kitob” iga kiritilgan o’simlik turlaridan qizil lola, shirach, anzur, piyoz va boshqa o’simliklarning ahamiyati va kamayib ketish sabablari haqida xulosalar qiling va amaliyot daftariga qayd eting. “Qizil kitob”dan foydalanib, noyob va yo’qolib borayotgan hayvon turlarini o’rganib chiqing va quyidagi jadvalni to’ldiring.
Tablitsa - 3

O’zbeksiton Respublikasi “Qizil kitob”iga kiritilgan hayvonlar.

Hayvonlarning asosiy guruhlari	“Qizil kitob”ga kiritilgan turlari soni
Sut emizuvchilar Qushlar Sudralib yuruvchilar Suvda va quruqlikda yashovchilar Baliqlar Bo’g’imoyoqlilar Chuvalchanglar Mollyuskalar

Mavzuni mustaxkamlash uchun savollar

1. 
   “Qizil kitob” tarixi haqida nimalrni bilasiz?
   
2. 
   “Qizil kitob” ga qanday turlar kiritiladi?.
   
3. 
   “ Qizil kitob”da har bir tur uchun qanday ma’lumotlar keltirilgan.
   
4. 
   “ Qizil kitob” ning qanday ahamiyati bor?
   

7.