Alisher navoiy nom idagi samarqand davlat um versiteti a bdu r ash id a b d u r a h m o n o V


Ко ‘zdan quyiladi yosh misoli bulut



Download 7,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet121/190
Sana16.03.2022
Hajmi7,93 Mb.
#496288
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   190
Bog'liq
abdurashid abdurahmonov turkiy adabiyotning qadimgi davri

Ко ‘zdan quyiladi yosh misoli bulut,
Mungli nurga burkanib quyosh botcidir.
Oltin, kumush, po 'latdan ycisalmish tobut,
Unda xunlar quyoshi Atli yotadir.
R iv o y a tla rg a k o ‘ra, A ttilan in g dafn qilish m arosim i 
s h u n d a y b o i g a n : u n in g ja s a d i n i b i r - b i r i n i n g ichig;: 
kiygizilgan uchta to b u tg a joylashtirishgan. Birinchi tobut 
oltindan yasalgan va shu sababli u quyoshdek yaltirardi. 
Buning sababi Attila xunlarning quyoshi edi. Xun nomi ham 
kun, quyosh dem akdir. Ikkinchi tobut dumli yulduzdek 
porlovchi kum ushdan qilingandi. Allila nodirlikda dumli 
yulduzga o ‘xshardi. Uchinchi to b u t ikki b o r to b lan g an
tem irdan vasalgandi. C hunki Attila temir ii odali. p o 'latd ay
bukilmas h u k m d o r edi.
Q im m atbaho uch qavatli tobut Attilaga tegishli qurol- 
aslaha va buyumlar bilan Tissa daryosining orolchalaridan 
biriga dafn etilgan. So‘ngra daryonmg o'zani o ‘zgartirilib, 
q a b r n in g u stid a n o ‘tkazilgan. B undan m a q s a d q a b rn i
240


g‘animlar ocholmasligi va Atlila bilan ko'milgan qimmatbaho 
buyumlami lalab, olib ketolmasligiga qaratilgandi.
R eyn , D u n a y , Visla b o 'y la r i va S k a n d in a v iy a n in g
janubidagi yerlarda german qabilalari yashagan. XII XIII 
asrla rd a n b o sh lab g erm an q a h r a m o n lik eposlari yozib 
olishga kirishildi. Bu ertak va qissalarda german qabilalari 
bilan tu rk iy la rn in g xun qabilasi o ‘rta s id a olib borg an
janglari tasvirlanadi. IJlarda Atli, Etsel, Atlila nomli xun 
h u k m d o r i n i n g o b r a z i y a r a t i l g a n . M a z k u r r i v o y a t
afsonalarda, shuningdek, XII XIII asrlarda nemis tilida 
yaratilgan «Nibelunglar haqida q o ‘shiq» dostonida Attila 
zolim h u k m d o r sifatida k o 'rsatilad i. A ttila N ibelunglar 
xazinasini egallash uchun burgundlar qiroli G unter va uning 
sipohlarini m e h m o nd o rch ilik k a ta k lif etib, ularni halok 
etadi. Boshqa bir rivoyatda esa german asirasi Ildika akalari 
u c h u n q a s o s o lib , A t t i l a n i o ‘ld i r a d i. M u t a x a s s i s l a r
«Nibelunglar haqida q o ‘shiq» bilan o ‘zbek xalq dostoni 
«Alpomish», xususan, bu dostonlarning obrazlari Bryunxild 
bilan Barchin o ‘rtasid a yaqin o ‘xshashlik mavjudligini 
k o ‘rsatishadi. Nemislarning shu davrda yaratilgan «Ditrix 
Berskiy haqida qissa» asarida ham Ditrix xunlar qiroli Ettsel 
saroyida xizmat qilib, o ‘z dushmanlariga qarshi kurashgani 
a k s e tg a n . I s la n d l a r n i n g « V e ls u n g la r h a q i d a sag a» , 
norveglarning «Tidreklar haqida saga», islandlarning «Atli 
haqida qo'shiq» (IX asr), «Atli afsonasi» (XII asr) asarlarida 
ham Attila obrazi yaratilgan.
G r e d l a n d l a r n i n g «A tli h a q i d a q o ‘sh iq » a s a r in i n g
yaratilish davri «Nibelunglar h aq ida q o ‘shiq»dan ancha 
qadimiyroqdir. Qo'shiqdagi tasvirga k o ‘ra, G udrun (tarixiy 
h a q iq a tg a k o 'r a , Ildika) a k a la r i G u n n a r va X yognini 
o id ir g a n i uchun o ‘z eri A tlidan o ‘ch oladi. Avval, uning 
b o s h q a x o tin la rid a n b o ‘lgan o ‘g ‘illari Eytil va E rp ni, 
s o ‘ngra Atlini fojiali halok etadi. Q o ‘shiqda shunday satrlar 
keltirilgan:
2 4
]



Download 7,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   190




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish