Alisher Navoiy 1 library ziyonet uz

Nasoi m  ul -M uhabbat ( I-  qi sm)  
Alisher Navoiy
 
 
61 
library.ziyonet.uz/ 
 
Shayx ul-islom debdurki, Abdulmalik Iskof Haldojning shogirdi erdi va umri yuz 
yigirmaga yetdi va Balxda Sharif Hamzani Uqayliy bila boʻlur erdi va mening otam 
va piri Forsiy va Abulhasan Tabariy va Abulqosim Hannona barcha, Sharif Hamzai 
Uqayliyning yoronlari erdilar. Va Sharif maning otamni barchadin ulugʻroq tutar erdi. 
Otam ayttikim, Abdulmalik ayttikim, bir kun Hallojdin soʻrdumki, ey shayx, orif 
kimdur? Ul ayttikim, orif uldurki, uch yuz toʻqqizda, zulqa’da oyining yigirma 
toʻrtida seshanba kuni oni Bagʻdodda Bobu toqqa eltgaylar va ayogʻilgin kesgaylar va 
koʻzin oʻygʻoylar va sarnigun dordin osqaylar va tanin kuydurgoylar va kulin koʻkka 
sovurgʻaylar. Men mulohaza qilub erdim, hamul tarixda ul deganlarni barchasin anga 
qildilar. Haykal otligʻ shogirdin ham oning bila oʻlturdilar. 
185.
 
I
BROHIM B
.
 
F
OTIK VA 
A
HMAD B
.
 
F
OTIK Q
.
 S
. 
Kuniyati Abulfotikdur, bagʻdodligʻdur. Junayd va Nuriy q. s. bila suhbat tutubdur. 
[Junayd uni hurmat qilardi]
(1)
. Ul ham Hallojning shogirdidur. Ul debdurki, ul kunki 
Shayxqa ul hol voqe’ boʻldi, oqshom Haq s. t. ni tushda koʻrdum. Dedim: Bor 
Xudoyo, ne erdikim, bandang Husayn Mansurgʻa qilding? Javob keldikim, oʻz 
sirimni anga oshkor qildim, elga yoydi va anga atoyi berdim, tugʻyon qildi va elni 
oʻziga tiladi. Shayx ul-islom debdurki, ul qatl Hallojga naqshdur, yoʻqki ka-romat. 
Agar ul tamom boʻlsa erdi, anga ul tushmas erdi. Soʻzni ahliga aytmak kerak, to 
aning sirri fosh boʻlmagʻay, chun soʻzni noahlgʻa aytsang, anga haml qilmish 
boʻlgʻaysan. Va sanga gazandu uqubat yetkay. Shayx Man-sur Hallojning karomatu 
maqomati andin koʻprakdurki, bu muxtasargʻa siqqay bir ikki. soʻz bila ixtisor qililur. 
Biravning bir toʻtisi bor erdi, oʻldi va egasining xotini malul boʻldi. Shayx ani koʻrub 
dedikim, tilarsen toʻting tirilgay? Dsdi: har oyina nechuk tilamaganmen? Shayx 
barmogʻ bila ishorat qildi, qoʻbti tirik. Shayxdin soʻrdilarki: tavhid nedur? Dedikim, 
[qadim boʻlgan zotni hodisdam farq qilish]
(2)
. Shayx oʻl-islom debdurki, sufiylar 
tavhidi bilursenki, nedur? [Yangi paydo boʻlgan narsani (hodisni) inkor qilib, azaliy 
narsani isbot etmoq]
(3)
. 
186.
 
F
ORIS B
.
 
I
SO 
B
AG
ʻ
DODIY Q
.
 S
. 
Kuniyati Abulqosnmdur. Husayin Mansur Hallojning xulafosidindur. [Foris 
Bagʻdodiy r. mashoyix qavmining soʻzlovchilaridan, ma’rifat iboralarining 
nozikfahmi edi. Sufiylar ahvoli va haqiqatga ishora qiluvchi yaxshi soʻzlari bor]
(1)
. 
Xurosonga keldi va oʻtub Samarqandgʻa bordi va anda iqomat qildi dunyodin 
borgʻuncha. Va Shayx alam ul-Hudo Abu Mansur Moturidiy q. s. muosiri erdi va 
Shayx Abu Mansur uch yuz beshda dunyodin oʻtti. Va Shayx Foris, Shayx 
Abulqosim Hakim Samarqandiygʻa dagʻi muosir. Shayx Abu Mansur va Shayx 
Abulqosim bir-biri bila musohib ermishlar va murofaqat tariqining dodin bermishlar, 
to ajal firoq zahri alarning sharbat hayotigʻa qotti va muvosalatlari orasigʻa tafriqa 
toshin otti. Shayx Foris ul zamon mashoyixining maqbuli ermish. Mazkur boʻlgʻan 
mashoyix aning tasqihi holi qilib soʻzlarin oʻz musannafotlarida mazkur qilibdurlar. 
Shayx Orif Abu-bakr b. Ishoq Kalobodiy Buxoriy oʻz kutubida bevosita andin soʻzlar 
rivoyat qilibdur. Va Shayx Abu Abdurahmon Sulamiy va Imom Qushayriy dagʻi bir 
vosita bila andin rivoyatlari bor. Shayx Foris debdurkim, Shayx Husayn Mansurdin 
soʻrdumkn, murid kimdur? Ul dedijim, murid uldurkim, avvaldin nishoni qasdi 
Allohu taoloni qilgʻay va anga yetmaguncha hech nima bila orom tutmagʻay va hech 

---