Ali baba kompaniyasi

Ali baba kompaniyasi

Tayyorladi: Tursunboyev Asadbek

Reja:

Ali Baba kompaniyasi tarixi
Kompaniyaning iqtisodiy rivojlanishi

• Alibaba Group Holding Limited — Alibaba Group va Alibaba.com sifatida tanilgan, Xitoyning elektron tijorat, chakana savdo, Internet va texnologiyalarga ixtisoslashgan transmilliy texnologik kompaniyasi. 1999-yil 28-iyunda Chjetszyan shahrining Xanchjou shahrida tashkil etilgan. Kompaniya veb-portallar orqali isteʼmolchidan isteʼmolchiga (C2C), biznesdan isteʼmolchiga (B2C) va biznesdan biznesga (B2B) savdo xizmatlarini taqdim etadi. Elektron toʻlov xizmatlari, xarid qilish qidiruv tizimlari va bulutli hisoblash xizmatlari mavjud. U dunyodagi ko'plab biznes sohalarida turli xil kompaniyalar portfeliga egalik qiladi va ishlaydi. Buyuk Britaniyaning dunyo bozorini oʻrganuvchi «Kantar» kompaniyasi dunyoning eng qimmat kompaniyalari reytingini e’lon qildi. Reytingning kuchli oʻnligidan „Alibaba“ ham oʻrin olgan.

• 2014-yil 19-sentabrda Nyu York fond birjasida Alibabaʼning ommaviy aksiyalari (IPO) 25 milliard dollarni tashkil etdi va kompaniyani 231 milliard dollar kapitallashuvini taminladi. Shu bilan dunyo tarixidagi eng yirik ommaviy taklif boʻldi[. Dunyodagi eng qimmat 10 korporatsiyadan biri va „Forbes Global 2000“ 2020 roʻyxatida dunyodagi 31-eng yirik ommaviy kompaniya deb keltirilgan. 2018-yil yanvar oyida Alibaba raqibi Tencentdan keyin 500 milliard dollarlik savdo hajmidan o'tgan ikkinchi Osiyo kompaniyasi boʻldi. 2020-yilga kelib, Alibaba global brendning oltinchi eng yuqori bahosiga ega boʻldi.

• Alibaba dunyodagi eng yirik chakana savdo va elektron tijorat kompaniyalaridan biridir. 2020-yilda u beshinchi yirik sunʼiy intellekt kompaniyasi sifatida ham baholandi. Shuningdek, u eng yirik venchur kapital firmalaridan biri va dunyodagi eng yirik investitsiya korporatsiyalaridan biridir. Kompaniya dunyodagi eng katta B2B (Alibaba.com), C2C (Taobao) va B2C (Tmall) bozorlariga mezbonlik qiladi. U media sohasiga kirib bormoqda, daromadlari yildan-yilga uch baravar koʻpaymoqda. Shuningdek, u dunyodagi eng katta onlayn va oflayn xarid qilish kuni boʻlgan Xitoyning Singles Day kuni (2018 yildagi) rekordini o'rnatdi.

• Kompaniyaning nomi Yaqin Sharqdagi „Ming bir kecha“ xalq ertaklari toʻplamidagi Alibobo personajining nomidan kelib chiqqan. Taʼsischilaridan biri Jack Ma quyidagicha tushuntirgan: – Bir kuni men San-Fransiskodagi qahvaxonada edim va Alibaba yaxshi nom ekani haqida oʻylardim. Birozdan soʻng ofitsiant qiz keldi. Undan „Alibobo haqida bilasizmi?“, deb soʻradim. U esa ha dedi. Men: „U haqida nimalarni bilasiz?“, desam, u: „Sim-sim ochil“, dedi. Va men: „Ha, bu nom!“, dedim. Shundan soʻng koʻchaga chiqib, Hindiston, Germaniya, Tokio va Xitoydan kelgan 30 kishini topdim va ulardan: „Aliboboni bilasizmi?“, deb soʻradim. Ularning hammasi Alibobo haqida bilishar edi. Alibobo – sim-sim ochil. Alibobo mehribon, aqlli ishbilarmon va u qishlogʻiga yordam bergan. Shunday qilib bu soʻz yozilishi oson va dunyo miqyosida tanilgan. Kimdir biz bilan oila qurmoqchi boʻlsa, biz „Alimama“ ismini ham roʻyxatdan oʻtkazdik!".

• 1999-yil 28-iyunda Jek Ma 17 doʻsti va talabalari bilan Xanchjou kvartirasida Xitoyda joylashgan B2B savdo maydonchasi boʻlgan „Alibaba.com“ni tashkil qildi. 1999-yil oktyabr oyida Alibaba Goldman Sachs va SoftBankdan 25 million AQSh dollari miqdorida sarmoya oldi. Alibaba.com Xitoyning ichki elektron tijorat bozorini yaxshilashi va Xitoy mahsulotlarini jahon bozoriga eksport qilishda, shuningdek, Jahon savdo tashkiloti (JST) muammolarini hal qilishda yordam berish uchun Xitoy korxonalari, ayniqsa, kichik va o'rta korxonalar uchun elektron tijorat platformasini takomillashtirishi kutilgandi. 2002-yilda „Alibaba.com“ ishga tushirilgandan uch yil oʻtgach daromad keltirdi.

• „Alibaba“ning asosiy hammuassisi Jack Ma kompaniya tashkil topganidan 2019-yil 10-sentabrigacha boʻlgan sobiq ijrochi raisidir. Amaldagi ijrochi raisi – 2019-yil 10-sentabrda Ma oʻrnini egallagan Daniel Zhang va shuningdek, 2015-yildan buyon „Alibaba“ bosh direktori. Shuningdek, u 2015-yilda «Hupan» biznes maktabiga asos solgan.
• Joseph Tsai 2013-yildan beri Alibaba raisining ijrochi oʻrinbosari. J. Michael Evans 2015-yildan buyon Alibaba prezidenti. „Alibaba“ direktorlar kengashiga yuqori menejment Jack Ma, Joseph Tsai, Daniel Zhang, J. Michael Evans va rejissyor Eric Jing, shuningdek, Chee Hwa Tung, Walter Kwauk, Börje E. Ekholm va Wan Ling Martello kabi mustaqil direktorlar kiradi. Bundan tashqari, „Yahoo!“ asoschilaridan biri va sobiq bosh ijrochi direktori Jerry Yang. Masayoshi Son („SoftBank“ asoschisi va bosh direktori) 2020-yilda lavozimidan ketishdan oldin firmaning boshqaruv kengashida ishlagan.