Али Ҳасанов геосиёсат озарбайжончадан Бобохон муҳаммад шариф таржимаси Тошкент


Ғарбчилик ва Славянчилик (славянпарастлик)



Download 2,72 Mb.
Pdf ko'rish
bet86/328
Sana26.04.2022
Hajmi2,72 Mb.
#582845
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   328
Bog'liq
Геосиёсат

 Ғарбчилик ва Славянчилик (славянпарастлик): 
Россия 
империясининг XIX аср биринчи ярмидаги тарихида Россиянинг 
геосиѐсий манфаатлари, унинг мақсадлари ва йўналишлари билан у 
ѐки бу даражада боғлиқ бўлган иккита Ғарбчилик ва Славянчилик 
оқими энг кўп ѐйилди. 
Таниқли рус файласуфи ва илоҳиѐтчиси В.В.Зеньковский 
Француз инқилоби ва Наполеон билан 1812 йилги урушдан кейин 
Россия Европани кашф этиб, унинг халқлари билан ўзаро 
муносабатлар қура бошлади, деб ҳисоблайди. У бу икки ҳодисани 
ғарбчилик ва славянчилик пайдо бўлишининг асосий сабаби, деб 
билди
2

Гап шундаки, ғарбчилик ва славянчилик бир-бирига тамомила 
зид бўлган геосиѐсий оқимлардир. Қрим уруши мобайнида, 
айниқса, Ғарб давлатлари Усмонийлар империяси тарафида туриб 
1854 йилда Россияни шармандали мағлубиятга учратгач, мамлакат 
ичида Ғарбга қарши кайфиятлар кучайди, бу эса славянчиликнинг 
вужудга келишига сабабчи бўлди.Ҳар иккала геосиѐсий оқим 
тарафдорлари Россиянинг келажакдаги ривожи билан боғлиқ ўз 
фарқли геосиѐсий назариялари билан майдонга чиқди. 
Ўз даврининг ўқимишли, дунѐқараши кенг олимлари ва 
зиѐлилари бўлган 
А.И.Герцен, К.Д.Кавелин, И.В.Станкевич, 
Н.П.Огарев, П.В.Анненков, 
шунингдек уларга қўшилган 
В.Г.Белинский, И.С. Тургенев
ва бошқалар 
Ғарбчилик 
геосиѐсий 
оқими 
тарафдорлари 
ҳисобланадилар. 
Кейинчалик 
чор 
мустабидчилигига қарши чиққан баъзи декабристлар ҳам улар 
сафидан жой олди. 
Ғарбчилар Россия инсон эркинлиги ва тараққиѐт, умумжаҳон 
цивилизациянинг ривожи йўлидан бориб, бу қадриятларнинг 
яратувчиси бўлган илғор Ғарбий Европа билан бирга ҳаракат 
қилиши керак, деб ҳисоблардилар. Уларнинг фикрича, Россиянинг 
ўзига хос ва Ғарбникидан фарқли ўтмиш тарихининг ривожи Пѐтр I 
томонидан тўхтатилди ва у мамлакатни Ғарбга, умуминсоний 
цивилизация жараѐнига қўшди. Буюк Пѐтрнинг бу сиѐсатини 
қувватлаган ғарбчилар Россия
“қолоқлик, патриархалчилик ва 
осиѐчилик”
имижидан

имкон борича тезроқ қутулиши ва Ғарб 
1
Қаранг: Дергачев В.А. Ўша асар, 282-бет. 
2
Зеньковский В.В. Русские мыслители и Европа. М., 1997, с.38. 


150 
цивилизация йўналишида ривожланиши даркор, деб ҳисоблар 
эдилар.
Ғарбчилар ўз ижтимоий-сиѐсий қарашларида француз утопик 
социализми (Сен-Симон, Фурье ва бошқаларнинг), Ҳегель, Фихте 
ва бошқа немис мутафаккирларининг “устун миллий давлат” 
ғояларини баҳам кўриши уларнинг яна бир фарқли томони эди. 
Ғарбчиликнинг фаол тарафдорларидан бири Белинскийнинг ўз 
ҳамфикри Боткинга ѐзган мактуби буннг далилидир. У Россияда 
“социализм ғояси мен учун ғояларнинг ғоясига айланди”, деб 
ѐзганди
1
. Кўряпмизки, ғарбчилар умумевропа цивилизацияси 
томонга ҳаракат қилиш тўғрисидаги тезис билан биргаликда, 
утопик “миллий социализм” ғояларини ҳам тарғиб қилганлар. 
Рус миллатчи-ватанпарварлари

Download 2,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   328




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish