Algoritmlash

chapga simmetriya

Birinch chapga tmani bajargach, Robot chap devorga bitta katak yaq i ko‘rsai, ya'ni devor yoniga borib qoladi. Keyin simmetriy inlashadurasi bajariladi. Endi vaziyat o'zgardi: Robot chap de a protseda turibdi. Bu vaziyatda protsedura to‘g‘ri

vor yonid

ishlashini bilamiz va u o‘ng devor yoniga boradi. Uchinchi chap-

ga ko'rsatmasi uni o‘ng devordan bitta chap katakka o'tkazadi,

ya'ni kerakli katakka tushadi va protsedura ishi tugaydi.

Siz, albatta, Robot bilan chap devor orasidagi masofa ikkita katak bo'lganda protsedura ishining to‘g‘riligini qanday tekshi- rishni tushungan boisangiz kerak. EMAS chap bo‘sh sharti YOLG‘ON, demak, protsedurada tarmoqlanish tuzilmaning AKS HOLDA so'zidan keyingi qismi bajariladi. Birinchi ko'rsatmani bajargach, Robot chap devorga bitta katak yaqinlashadi, ya’ni devor bilan uni orasida bitta katak qoladi. Keyin simmetriya protsedurasi bajariladi va Robotni, yuqorida ko‘rib o'tganimizdek, o‘ng devordan bitta chap katakka o‘tkazadi. Keyingi chapga ko'rsatmasi uni o‘ng devordan ikkita chap katakka, ya'ni kerakli katakka o‘tkazadi.

Mulohaza yuritishning bu usuli — induksiya bo‘yicha mulohaza — bizga birinchi marta duch kelishi emas. U bizga chap devordan ixtiyoriy boshlang‘ich holatda protsedura ishi- ning to‘g‘riligini tekshirish imkonini beradi.

7.1- mashq

Nima uchun oxirgi chapga kn'rsatmasidan oldingi simmetriya protsedurasiga chap bo‘sh shartini tekshirmasa ham bo'ladi?

7.2- mashq

Robotning 7.2-rasmdagi holatlari uchun simmetriya protsedurasi bajarilgandagi qadamlarketma-ketligini yozib chiqing.

a) b)
_d) 7.2-rasm.

131

7.2- tnasala

turiRobot devorlar bilan o'ralgan to‘g‘ri to'rtburchakning ichida

bdi. Robotni boshlang'ich holatidan to‘g‘ri to'rtburchak mar-

kaziga nisbatan simmetrik bo'lgan katakka o‘tkazuvchi algoritm tuzing.

7.3- masala

chaRobot kengligid1 ga teng gorizontal yo'iakda turibdi. Yo'lak

chep tomondan s evor bilankchegaralangan, o‘ng tomon —

de ksiz. Robotni'l hunday kata ka o‘tkazingki, bu katakdan chap

vorgacha bo gan masofa boshlang'ish katakdan chap

devorgacha bo'lgan masofadan ikki marta katta bo‘lsin.

Yechim. Bu masalada Robot chap devor yonida turgan bo'lsa, nima qilish tushunarli: u o‘z joyida qolishi kerak. Quyidagicha protsedura tuzamiz:

PROT ikkilangan sakrash BOSHLANISH

AGAR EMAS chap bo‘sh IJ HOLDA

AKS HOLDA TAMOM

NTAMOM 'rniga qanday ko‘rsatmalar qo'yilishi kerak? Biri uqtalar o devorgacha bo'lgan masofani kamaytirish, ya’ni vaz nchiibo‘lib, lashtirish uchun chapga ko‘rsatmasini bajarish keriyatn sodda yana ikkilangan sakrash protsedurasini chaqirish

akdir. Keyin

lozim. So'ngra — devorgacha bo‘lgan masofa ikki marta katta

boMishi uchun o‘ngga ikki qadam tashlash kerak boMadi.

Demak, har bir chapga bir qadam uchun o‘ngga ikki qadam yurish mos keladi.

7.3- mashq

1) Ikkilangan sakrash protsedurasini oxirigacha yozib chiqing.

2) EMAS chap bo‘sh shartini chap bo‘sh sharti bilan almashtirib, boshqa ikkilangan sakrash protsedurasi variantini yozing.

3) Agar Robotning chap devorgacha boshlang'ich masofasi quyidagicha bo‘lsa, Robotni ikkilangan sakrash protsedurasini bajarishidagi qadamlari ketma-ketligini yozib chiqing:

a) ikkita katak; b) uchta katak.

132