Algoritmlash va dasturlashning asosiy tushunchalari Reja

 
/ 
Bo‘lish 
13 

 
% 
Bo‘lish qoldigʻi
13 

 
+ 
Qo‘shish 
12 

 
- 
Ayirish 
12 

 
>> 
Razryad bo‘yicha o‘ngga surish 
11 

 
<< 
Razryad bo‘yicha chapga surish 
11 

 
< 
Kichik 
10 

 
<= 
Kichik yoki teng 
10 

 
> 
Katta
10 

 
>= 
Katta yoki teng 
10 

 

---

== 
Teng 
9 

 
!= 
Teng emas 
9 

 
& 
Razryadli VA 
8 

 
^ 
Razryadli istisno qiluvchi YOKI 
7 

 
| 
Razryadli YOKI 
6 

 
&& 
Mantiqiy VA 
5 

 
| | 
Mantiqiy YOKI 
4 

?: 
SHart amali 
3 

= 
Qiymat berish
2 

*= 
Ko‘paytirish qiymat berish bilan 
2 

/= 
Bo‘lish qiymat berish bilan 
2 

%= 
Modulli bo‘lish qiymat berish bilan 
2 

+= 
Qo‘shish qiymat berish bilan 
2 

- = 
Ayirish qiymat berish bilan 
2 

<<= 
CHapga surish qiymat berish bilan 
2 

>>= 
O‘ngga surish qiymat berish bilan 
2 

&= 
Razryadli VA qiymat berish bilan 
2 

^= 
Razryadli istisno kiluvchi YOKI 
qiymat berish bilan 
2 

| = 
Razryadli YOKI qiymat berish bilan 
2 

throw 
Istisno holatni yuzaga keltirish 
2 

, 
Vergul 
1 

С++ tili dastur tuzuvchisiga amallarning bajarilish tartibini o‘zgartirish 
imkoniyatini beradi. Xuddi matematikadagidek, amallarni qavslar yordamida 
guruhlarga jamlash mumkin. Qavs ishlatishga cheklov yo‘q.
Quyidagi dasturda qavs yordamida amallarni bajarish tartibini o‘zgartirish 
ko‘rsatilgan. 
#include  
int main(){int x=0, y=0; int a=3, b=34, c=82; x=a*b+c;
 y=(a*(b+c)); cout<<”x= ”<
Dasturda amallar ustunligiga ko‘ra x qiymatini hisoblashda oldin a 
o‘zgaruvchi b o‘zgaruvchiga ko‘paytiriladi va unga c o‘zgaruvchi qiymatiga 
qo‘shiladi. Navbatdagi ko‘rsatmani bajarishda esa birinchi navbatda ichki qavs 
ichidagi ifoda - (b+c) qiymati hisoblanadi, keyin bu qiymat a ko‘paytirilib, u 
o‘zgaruvchisiga o‘zlashtiriladi. Dastur bajarilishi natijasida ekranga 
x=184 y=348 
satrlari chop etiladi. 

---

 
7. C++ da kutbhonalar. Standart matematik funktsiyalar kutubhonasi. 
 
C++ tilida dasturning tuzilishiga, ya’ni ehtiyojiga qarab, kerakli kutubhona 
faylini preprotsessor include direktivasi yordamida qo’shib olishimiz mumkin. 
Ular < > belgisi orasida keltiriladi. Masalan: 
#include  
Umuman olganda quyidagi direktivalar mavjud (jami 32 ta):
1.
#include  
- C tilida kiritish/chiqarish. 
2.
#include  
- C++ tilida kiritish / chiqarish 
3.
#include  
- standart matematik funksiyalar uchun 
4.
#include  
- kiritish/chiqarishni nazorat qilish 
5.
#include  
- qator tipli o’zgaruvchilar bilan ishlash 
6.