Algoritmlash asoslari

Algoritmlash asoslari

Botir Baxtiyarovich

Asosiy savollar.

• Algoritm va uning kelib chiqish tarixi
• Algoritmning turlari
• Algoritmning xossalari
• Algoritmning tasvirlash usullari
• Masalalarni kompyuterda yechish bosqichlari

Algoritm va uning kelib chiqish tarixi

• Algoritm – berilgan natijaga erishish uchun qilinishi kerak boʻlgan aniq koʻrsatmalar ketma-ketligi. Algoritm keng maʼnoda faqat kompyuterga oid atama boʻlmay, balki unda berilgan koʻrsatmalarni bajara oluvchi har qanday narsaga oiddir.
• Algoritm so’zi Al – Xorazmiy nomining lotincha talaffuzidan kelib chiqqan bo’lib. Muxammad Muso Al-Xorazmiyning yaratilgan qo’llanmasida keltirilgan o’nlik sanoq sistemasida arifmetik amallarni bajarish qoidalari soddaligi tufayli yevropada ham o’nlik sanoq sistemasi qo’llanishiga turtki bo’ldi. Bu qoidalar tarjimasida xar bir qoida “Al-Xorazmiy aytadiki” deb boshlangan va bora-bora talaffuz tufayli algoritm tarzida ifodalanib kelgan.

Algoritmning turlari

• Chiziqli algoritmlar- Faqat ketma-ket bajariladigan amallardan tashkil topgan algoritmlarga-chiziqli algoritmlar deyiladi. 
• Tarmoqlanuvchi algoritmlar.Agar hisoblash jarayoni biror bir berilgan shartning bajarilishiga qarab turli tarmoqlar bo‘yicha davom ettirilsa va hisoblash jarayonida har bir tarmoq faqat bir marta bajarilsa, bunday hisoblash jarayonlariga tarmoqlanuvchi algoritmlar deyiladi. 
• Takrorlanuvchi algoritmlar. Agar biror masalani yechish uchun tuzilgan zarur bo‘lgan amallar ketma-ketligining ma’lum bir qismi biror parametrga bog‘liq ko‘p marta qayta bajarilsa, bunday algoritm takrorlanuvchi algoritm yoki siklik algoritmlar deyiladi. 

Chiziqli algoritmlar

Tarmoqlanuvchi algoritmlar

Takrorlanuvchi algoritmlar

Algoritmning xossalari

• Tushunarlilik. 
• Aniqlik. 
• Diskretlilik (uzluklilik, alohidalik).
• Natijaviylik (cheklilik). 
• Ommaviylik.

Algoritmning tasvirlash usullari

• Algoritmning so'zlar orqali ifodalanishi. 
• Algoritmning formulalar yordamida berilishi.
• Algoritmning jadval ko'rinishida berilishi.
• Algoritmning dastur shaklida ifodalanishi.
• Algoritmlarning grafik shaklida tasvirlanishi. 

Masalalarni kompyuterda yechish bosqichlari

• Masalaning qo’yilishi
• Masalaning modelini tuzish
• Algoritm tuzish
• Dastur tuzish
• Dasturni kompyuterga kiritish va ishlatish
• Natija olish va uni tahlil etish