Algoritmlar va ularning tavsifi

Dasturlash operatorlari

Ifodani operatorlar va operandlarga ajratish mumkin. Operator– bu biror amalni bajaruvchi va simvol yordamida yoki zaxiraga olingan so'zlar yordamida ifodalanadigan funksional. Operatorlar qiymatlar ustida biror amalni bajaradi va bu qiymatlar operandlar deyiladi. Bizning xolatda 2 va 3 – bu operandlar. Arifmetik operatorlar Arifmetik operatorlar qo'shish, ayirish, ko'paytirish va hk kabi matematik operatsiyalarni bajarish uchun ishlatiladi.

Operator	Ma'nosi	Misol
+	Ikkala operand yoki unary plyus qo'shing	x + y + 2
-	Chapdan yoki unary minusdan o'ng operandni chiqaring	x - y- 2
*	Ikkala operandni ko'paytiring	x * y
/	Chap operandni o'ng tomonga bo'ling (har doim float bo'ladi)	x / y
%	Modul - chap operandning o'ng tomonga bo'linishining qolgan qismi	x% y (x / y ning qolgan qismi)
//	Qavatlar bo'linishi - raqamlar qatorida chapga o'rnatiladigan butun songa bo'linish	x // y
**	Ko'rsatkich - chap operand o'ng tomonga ko'tarilgan	x ** y (y ko'rsatkichiga x)

Taqqoslash operatorlari
Qiyoslarni taqqoslash uchun taqqoslash operatorlari ishlatiladi. U True yoki False shartga muvofiq qaytadi .

Operator	Ma'nosi	Misol
>	Katta - agar chap operand o'ngdan kattaroq bo'lsa, to'g'ri	x> y
<	Kamroq - agar chap operand o'ngdan kichik bo'lsa, to'g'ri	x
==	Teng - Ikkala operand teng bo'lsa, to'g'ri	x == y
! =	Teng emas - agar operandlar teng bo'lmasa, to'g'ri	x! = y
> =	Katta yoki teng - agar chap operand o'ngga katta yoki teng bo'lsa, to'g'ri	x> = y
<=	Kichik yoki teng - Agar chap operand o'ngga kichik yoki teng bo'lsa, to'g'ri	x <= y

Mantiqiy operatorlar
Mantiqiy operatorlar bor and, or, notoperatorlari.

Operator	Ma'nosi	Misol
Va	To'g'ri, agar ikkala operand ham to'g'ri bo'lsa	x va y
yoki	Agar operandlarning ikkalasi ham to'g'ri bo'lsa, to'g'ri	x yoki y
emas	Agar operand noto'g'ri bo'lsa (operandni to'ldiradi)	x emas

10. 
    Random funksiyasi va undan foydalanish
    

Random moduli
Bu modul har xil taqsimotlar uchun tasodifiy raqamlarni generatsiya qiladi. Eng ko`p qo`llaniladigan funksiyalari:
Random()-[0.0, 1.0) yarim ochiq diapozondagi tasodifiy sonlarni generatsiya qiladi.
Choice(s)- s ketma- ketlikdan tasodifiy elementni tanlab oladi.
Shuffle(s)- s o`zgaruvchan ketma-ketlik elementlarini joyiga joylashtiradi.
Randrange([start], stop, [step])- renge(start, stop, step) diapozondagi tasodifiy
butun raqamni chiqaradi. Choice(range(start, stop, step)) ga analogik holatda.

Normalvariate(mu, sigma)- normal holatda taqsimlangan ketma-ketlikdan raqamni chiqaradi. Bu yerda mu- o`rtacha, sigma-o`rta kvadratli (sigma>0) sonlar. Boshqa funksiyalar va uning parametrlarini hujjatlashdan aniqlab olish mumkin. Modulda qandaydir holatga tasodifiy raqamlar generatorini joylashtirishga imkon beruvchi seed(n) funksiyasi ham mavjud. Masalan: agarda bitta tasodifiy raqamlar ketma-ketligidan ko`p marta foydalanishga ehtiyoj sezilsa.
13. Shartli operatorlar
Tarmoqlanuvchi algoritmlar – birorta shartga ko‘ra buyruqlar ketma-ketligining bajarilishi yoki bajarilmasligini belgilovchi algoritm. Tarmoqlanuvchi algoritmlarda bir yoki bir necha shartlar tekshiriladi hamda rost yoki yolg‘on qiymat qaytarishiga asoslanib, buyruqlar ketma-ketligi bajariladi.Shartlarni tekshirish uchun barcha dasturlash tillari kabi Python dasturlash tilida ham shartli o‘tish operatorlari mavjud.
if operatori– faqat berilgan shart rost bo‘lgandagina muayyan buyruqlar to‘plamini bajaradigan shartli operator.
if operatori tarkibidagi shart True (rost) qiymat qaytarsa, buyruqlar_bloki bajariladi. Agar yolg‘on qiymat qaytarsa, buyruqlar_bloki bajarilmaydi.
buyruqlar_bloki if operatoridan keyingi satrda xat boshidan 4 ta probel qoldirib, keyin yoziladi.
buyruqlar_blokidagi buyruqlar alohida qatorda yoki bitta qatorda nuqta, vergul bilan ajratilgan holda yozilishi mumkin


elif shartli o‘tish operatori

Boshqa dasturlash tillarida bir necha shart tekshirilishi zarur bo‘lgan hollar uchun CASE tanlash operatori ishlatiladi. Pythonda CASE tanlash operatori mavjud emasligi sababli, ko‘p shartli masalalarni yechish uchun elif operatoridan foydalaniladi. elif – else va if so‘zlarining kombinatsiyasi bo‘lib, “aks holda agar” ma’nosini anglatadi.

CASE operatori – shartdan kelib chiqib, har bir shartga mos buyruqlar ketma-ketligini bajaradigan if ning takomillashgan ko‘rinishi
Sintaksisi:
if shart:
buyruqlar_bloki
elif shart1:
buyruqlar_bloki1
....
else:
buyruqlar_bloki2
shart True (rost) bo‘lsa, buyruqlar_bloki bajariladi va ikkinchi shart shart1 tekshiriladi.
shart1 True (rost) bo‘lsa, buyruqlar_bloki1 bajariladi. shart False (yolg‘on) bo‘lsa, buyruqlar_bloki2 bajariladi