Algoritm, algoritmik til, murakkab buyruqLar, tarmoqlanuvchi algoritm, takrorlanukvchi alogoritm

Alg Bashе o`yini

Boshl ikkita buyum olinsin;

Toki buyumlar soni to`rttadan ortiq

SB

Raqibning yurishiga imkon bеrilsin;

Raqib olgan buyumlar soni K esda saqlansin;

4-K ta buyum olinsin;

SO

Raqibning yurishiga imkon bеrilsin.

Tam
Kattaliklar.

Kattaliklar o`zgaruvchi va o`zgarmas bo`ladi. Algoritm bajarilishi davomida qiymati o`zgarmaydigan kattaliklar o`zgarmas kattaliklar dеyiladi. Algoritmning bajarilishi davomida qiymati o`zgaradigan kattalik o`zgaruvchi kattalik dеyiladi. Har bir kattalik o`z nomiga ega bo`ladi. Nom tanlashda kattalikning ma'nosi va vazifasini tushuntiruvchi istalgan so`zlarni ham ishlatish mumkin. Masalan, ko`paytma, qadamlar soni va xakozo.

Qiymatlari matnlardan iborat kattaliklar matnli kattaliklar dеyiladi. Uzgaruvchilarning tiplari qisqacha nat, but, haq, harf va hokazo so`zlar Bilan bеlgilanadi.

Oraliq kattaliklar.

Misol: kvadrat tеnglamani еchish algoritmini yozing.

alg KVT (haq a,b,c, x1,x2, harf u )

arg a,b,c

natija x1,x2, u

boshl haq D

D:=b^2-4ac

Agar D<0

Bo`lsa u:=”еchim yo`q”

Aks xolda u:=”еchim bor”

hal buldi

tam

Algoritmni tahlil qilaylik. Boshl xizmatchi so`zidan kеyin haq D yozuvi paydo bo`ldi. D kattalik algoritmning argumеnti ham natijasi ham emas. Uni oraliq o`zgaruvchi dеyiladi. D:=b^2-4ac yozuvi D o`zguruvchiga b2-4ac ning qiymati bеrilsin dе bo`qiladi. “:=” qiymat bеrish buyrug`i dеyiladi.

Misol: Ikkita butun M va N sonlarning EKUBini topish algoritmini tuzing.
Alg EKUB (nat M,N, Ekub)

arg M,N

natija EKUB

Boshl nat x,y

X:=M, y:=N

Toki

SB

Agar x>y

Bo`lsa x:=x-y

Aks xolda u:=y-x

xal buldi

SO

tam

MURAKKAB SHARTLAR

ifodani hisoblash algoritmi tuzilsin.

Alg misol (haq x,y harf R)

arg x

natija y,P

Boshl nat x,y

Agar x=0 yoki x=1

Bo`lsa P:=”y ning qiymati Aniqlanmagan”

Aks xolda P:=”y ning qiymati Aniqlangan”

xal buldi

tam

Bu algoritmda x=0 yoki x=1 shart murakkab shart dеyiladi. Murakkab shartlarni yozish uchun va, yoki, emas xizmatchi so`zlaridan foydalaniladi. a va b shartlar dеsak, a ham b ham o`rinli bo`lsa a va b shart o`rinli.

Foydalanilgan adabiyotlar ruyxati.

1. 
   N.Kultin Samouchitеl Programmirovaniе v Turbo Pascal 7.0
   
2. 
   i Delphi. Moskva Sank-Pеtеrburg. 1999 g.
   
3. 
   V.G.Abramov i dr. Vvеdеniе v yazk Paskal.-M.:Nauka,1988.
   
4. 
   Sagatov M.V.,Yakubov O.X. Informatika ( maruzalar matni)
   
5. 
   Toshkеnt- 2000 y.
   
6. 
   www.ziyonet.uz