Algoritimlash va dasturlash tillari

Matnli darchalar

Darcha, Sound, NoSound, Delay

CRT moduli dastur ishi davomida axborotni ekranga chiqarish uchun ekrandan to’la emas, qisman foydalanish imkonini beradi Ekranning bu qismini darcha deb ataladi. Darchananing o’lchovi foydalanuvchi tomonidan aniqlanadi, lekin uning o’lchovi ekran o’lchovidan ortiq bo’lmasligi kerak.Darchalarni tashkil qilish uchun Turbo-Pascal tilida Window(X1,Y1,X2,Y2) protsedurasidan foydalaniladi:

Bu yerda X1, Y1 - yuqori chap darcha burchak koordinatalari,
X2, Y2 -lar pastki o’ng darcha burchak koordinatalari.
To’la ekran koordinatalari (1,1,80,25) ga teng minimal bir qatorga bir ustun.
Misol.
Window(1,1,80,25); { Darcha - tula ekran }
Window(19,7,59,16); { Ekran markazidagi darcha}

Window protsedurasi aktivlashgandan so’ng , CRT moduli joriy darcha o’lchovlari kayd kilingan WindMin va WindMax o’zgaruvchilarini ishga tushiradi.

Bu qiymatlardan darchalar sistemasini tashkillashda foydalanish mumkin. Masalan, joriy darchaning X- va Y- yukori ung burchak koordinatalarini aniklash uchun quyidagi ifoda qo’llaniladi:
X := Lo(WindMin);
Y := Hi(WindMin);
Xuddi shu usulda joriy darchaning o’ng past burchak koordinatalarini aniqlash mumkin. Writeln, Write, Readln, Read, Window, GoToXY, ClrScr, InsLine, DelLine, WhereX, WhereY protsedura va funsiyalari joriy darchaga nisbatan uo’lariga birikrtirilgan xarakatlarni bajaradilar. Matn darchalari bilan ishlashni quyidagi misolda ko’rib o’tamiz.

PROGRAM DemoRandomWindow; USES Crt; VAR X, Y, I : byte; BEGIN NormVideo; ClrScr; FOR I:= 1 to 40 DO BEGIN X:= Succ(Random(80)); Y:= Succ(Random(25)); Window(X,Y,X+Random(20),Y+Random(8)); TextBackGround(Random(8)); ClrScr; Write('Darchaga chikarsh',^G, I); Delay(300) END; END. { DemoRandomWindow }

Ushbu dastur 40 ta darchani generatsiya qiladi, chegara va fon tasodifiy tanlanadi.

Darchalar koordinatasini saqlash uchun quydagi strukturadan foydalaniladi:

TYPE WinRecord = RECORD XupLeft, YupLeft, XlowRight, YupRight : byte; END; CONST MaxWin = 10; VAR WinMas : array[1..MaxWin] of WinRecord;

Darchalar kopicha dasturlarda matnli axbortni skrollinlash (qayirish) uchun ishlatiladi. Bu protsessni InsLine va DelLine protseduralari yordamida xam bajarish mumkin.

PROGRAM DemoInsLine; USES Crt; VAR I : byte; BEGIN Window(20,6,60,15); ClrScr; FOR I:= 1 TO 10 DO Write('Darchaga chiqish'); FOR I:= 1 TO 5 DO BEGIN GoToXY(1,1); InsLine; Write('qatorni qo’shish'); Delay(500); END; END. { DemoInsLine }

Tovushli effektni xosil qilish uchun Turbo Pascal da CRT modulining Sound, NoSound va Delay standart funksiyalaridan foydalanamiz.

Sound(I: word) - shaxsiy kompyuterning tovush NoSound protsedurasi bilan olib tashlanmaguncha generatsiyalanib turadi.

NoSound - Sound protsedurasi bilan berilgan tovush rejimini olib tashlash..
Delay - bu protsedura tovush kancha vakt davom etishi mumkinligini aniklydi.
Misol.
BEGIN
Sound(500);
Delay(2000);
NoSound
END;
Bu misolda 555 Gs li tovush signali 2 s (2000 ms) davom etishi mumkin.