Algi ve yorum/perception and interpretation yrd. Doç. Dr. Ahmet abay  Özet



Download 306,44 Kb.
Pdf ko'rish
bet4/18
Sana22.01.2022
Hajmi306,44 Kb.
#399946
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   18
Bog'liq
ALGI VE YORUM PERCEPTION AND INTERPRETAT

Algı Yorum İlişkisi 

Algı-yorum ilişkisinde belirleyici etken kavramlara, olaylara, nesnelere nereden 

ve  nasıl  bakıldığıdır.  İlişkinin  mahiyeti  değişince  bakış  açısı,  algılama  biçimi, 

algılayan özne üzerindeki etki ve onun vereceği tepki;  bütün bunlar nitelik açısından 

değişikliğe uğrar. Yani siz Hz. Peygamberle olan ilişkinizi “insan-insan” ilişkisinden 

“insan-aşkın” ilişkisine çevirirseniz artık onu algılama ve onu yorumlama anlayışınız 

da  değişir.  Artık  “örnek  alacağınız  peygamber”  gider  “hayran  olacağınız  ve 

kutsallığına  sığınacağınız”  peygamber  imajı  hayatınızın  başköşesine  yerleşir.

  14


  Bu, 

dinin  bütün  değerleri  için  de  geçerlidir.  Kur’an’ı  hayat  rehberi  ve  hayatın  hidayet 

kaynağı olarak görmez sadece lafzı tilavet edilecek ve teberrüken okunacak bir kitap 

olarak algılarsanız, onun sizin hayatınızı dönüştürme gücünü de kaybedersiniz.  

                                                        

9

 TDK, 



Türkçe Sözlük

, s.2194. 

10

  Muammed  Abdulazim  ez-Zerkani,  Menahil’ul  İrfan  fi  Ulumi’l  Kur’an,  (Tahkik:  Fevvaz  Ahmed 



Zumerli),  Dar  Kitabu’l  Arabi,  Beyrut  1417/1996,  II/6;  İsmail  Cerrahoğlu, 

Tefsir  Usulü

,  TDV 


Yayınları, Ankara 1985, s.214; Mehmet Ünal, 

Tefsir El Kitabı

, Editör: Mehmet Akif Koç, grafiker 

yay. Ankara 2014, s. 108. 

11

 Muhsin Demirci, 



Tefsir Usulü

, İFAV Yay. 49. Baskı İstanbul 2016, s.20. 

12

  Bedruddin  Muhammed  b.  Abdullah  ez-Zerkeşi, 



el-Burhan  fi-Ulumi’l  Kur’an

,  (Tahkik:  Ebu’l  Fadl 

ed-dimyati), Daru’l Hadis, Beyrut 1427/2006, s.416. 

13

 Cerrahoğlu, Tefsir Usulü, s.214; Ünal, 



Tefsir El Kitabı, 

s.108. 


14

 Mustafa İslamoğlu, 



Üç Muhammed

, Düşün Yayıncılık İstanbul 2015, s.37-38. 




Kur’an,  insanların  bütün algı  dünyasına  hitap eder. Algı dünyasının  kıpır kıpır 

olan  hareketli  ve sonsuz dünyasına hitap etmesinden olmalıdır ki  “dil”in  bütün  ifade 

olanaklarını  kullanır.  Bu  yüzden  üst  düzeyde  estetik  bir  ifade  ve  anlatım  tarzını 

kullanır.  Böylelikle  insan,  her  okumada,  kendi  seviyesine  ve  algı  olanaklarına  göre 

sürekli yenilenen ve tamamlanmayı bekleyen bitmez tükenmez anlamları idrak eder.

15

 



Üzülerek ifade ediyoruz ki İslam dünyasında değerler çok erken dönemde farklı 

saiklerin  etkisinde  algılanmaya  ve  bu  algılar  bağlamında  yorumlanmaya  başlandı. 

Daha hicri birinci asırda Kur’an sahifelerini mızraklarına takanlardan tutun da, Kur’an 

bütünlüğünü  göz  ardı  ederek  sadece  birkaç  ayete  dayanarak  Halifeyi  küfürle  itham 

edenler  ortaya  çıktı.  İlerleyen  zaman  diliminde  algının  yorumu  etkilemesi  adeta 

yuvarlanan küçük bir kar kütlesinin çığa dönüşmesi gibi büyüdü. 

Hicri 3. ve 4. asırlarda meydana gelen tercüme faaliyetleri tefsir ilminin seyrini 

değiştirmiştir.  Hint,  İran  ve  Yunan  felsefelerinin  etkisinde  kalan  müfessirler  bu 

görüşlerini tefsirlere yansıttılar. Bunun sonucu olarak tefsir kitaplarında çeşitli itikadi 

görüş  ve  mezhepler  ayetlerle  desteklenmiştir.

16

  Böylece  mezheplerin  ortaya  çıkıp 



kurumsallaşması sonucu dirayet tefsiri gelişmeye başlamıştı.

17

 

İslâm  Mezheplerinin  doğuşuna  tesir  eden  medeniyetler  ve  kültürlere 

baktığımızda,  İslâm’ın  doğduğu  Arabistan  Yarımadası’nın  hâkim  kültürü  olan 

cahiliye  Arap kültürünün tesirinden  başlamamız  gerekir. İslâm dini,  cahiliye dönemi 

Arap  kültüründen  gelen  ve  İslam’ın  özüne  uygun  olan  uygulamaları  kabul  etmiş 

bununla beraber İslam’ın özüne uymayan uygulamaları reddetmiştir. İslâm dinin fetih 

politikası  sonucunda  çok  kısa  bir  sürede  Arabistan  Yarımadası’nın  dışına 

yayılmasıyla  birlikte  Roma,  Mısır  ve  Sasâni  medeniyetleriyle  etkileşim  haline 

geçmiştir.  Şia’nın  temel  doktrini  olan  “Masum  imam/Karizmatik  lider”  anlayışında 

Sasânilerin  tesirini  gördüğümüz  gibi  Sünni  anlayışta  köklü  bir  yer  edinen 

“Mesih/Mehdi”  anlayışının  yerleşmesinde  Hristiyan  ve  Yahudi  kültürünün  tesiri 

yadsınamayacak seviyededir.  Zira Hz. Muhammed döneminde  bir  mehdi anlayışının 

bulunmadığı  bu  anlayışın  daha  sonra  İslâm  düşüncesinde  görülmeye  başlandığı  ve 

Kur’an’ın  kendisinin  “Mehdi”

18

  olduğunu  belirtmesine  rağmen  yerleştiğini 



görmekteyiz.

19

 



Hayata  bakış  ve  onu  algılama  şekli  de  yorumcunun/müfessirin  ayetleri 

yorumlama  şeklini  ve  gayesini  de  etkilemektedir.  Çağdaş  Kur’an  yorumcularının 

önderlerinden  sayılabilecek  isimlerden  birisi  olan  Muhammed  Abduh,  yaptığı 

yorumun  amacını  şu  şekilde  ifade  eder:  “Hedeflediğimiz  tefsir,  İslam'ın  insanlığı 

                                                        

15

 Şevket Kotan, 



Kur'an ve Tarihselcilik

, Beyan Yayınları, İstanbul 2011. s.313-314. 

16

 Musa Kazım Yılmaz, 



Tarihsellik Bağlamında Tefsir Geleneğinde Değişim

, EKEV Akademi Dergisi 

Yıl: 8 Sayı: 21 (Güz 2004), s.7. 

17

 M. Sait Şimşek, 



Günümüz Tefsir problemleri

, Kitap Dünyası, Konya, tsz., s.47. 

18

 Maide 5/15-16; İsra 17/9; Sebe 34/6; Zümer 39/23; Ahkaf 46/30; Cin 72/2 



19

  Mehmet  Atalan,  Mezheplerin  Doğuşuna  Tesir  Eden  Sebepler,  http://www.beyaztarih.com/Islam-

tarihi/mezheplerin-dogusuna-tesir-eden-sebepler, 31.01.2017 



dünya  ve  ahiret  mutluluğuna  götüren  bir  din  olması  yönüyle  Kur'an'ı  anlamaktır. 

Tefsirde  en  üstün  amaç  budur.  Bunun  ötesindeki  hususlar  ise  ya  buna  tabidir  veya 

bunun  gerçekleşmesi  için  bir  vasıtadır.”

20

  Abduh  ve  takipçilerine  bunu  söyleten  en 



önemli  şey,  Kur'an'ın  hidayet  yönünü  yoruma  konu  edinmeleridir.  Kur’an’ı  bir 

hidayet  kitabı  olarak  algılamaları  onu  bu  yönüyle  yorumlamaya  sevk  etmiştir. 

Abduh’un  yaptığı  bu  şeyi  aslında  birçok  Kur’an  yorumcusu/müfessiri  de  yapmıştır. 

Mezhebi,  işari,  felsefi,  bilimsel  algılarla  Kur’an’ı  yorumlamışlardır.  Bunun  sonucu 

olarak da birçok yorum farklılığı ortaya çıkmıştır.  

Hayatı, dini  ve nassı algılama  biçimi  vb. algılar Kur’an’ı  yorumlamaya da etki 

etmiş  ve  Kur’an  yorumcularını  farklı  yaklaşımlar  sergilemeye  sevk  etmiştir.  Bunun 

sonucu  olarak  Kur’an  ayetlerini  yorumlama  konusunda  şu  dört  farklı  eğilim  ortaya 

çıkmıştır:  


Download 306,44 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   18




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish