Algebra va analiz asoslari

ALGEBRA VA ANALIZ ASOSLARI

To`plamlar haqida dastlabki tushunchalarga ega bo`lish; to`plamlarning berilish usullarini, bo`sh to`plam, qism to`plam, to`p-lamlar birlashmasi, kesishmasi, ayirmasi, chekli, cheksiz to`plamlarni bilish; ixtiyoriy va mavjudlik kvantorlarini bilish va ularni matematik fikrlarni yozishda qollay olish; chekli o`nli, cheksiz o`nli davriy, davrsiz kasrlar, ratsional, irratsi-onal, haqiqiy sonlar haqida bilimlarga ega bo`lish; asosiy sonli to`plamlar( natural, butun, ratsional, irratsional, haqiqiy sonlar )ni bilish; sonli kesmalar, ochiq, yopiq intervallar haqida tushunchalarga ega bo`lish, haqiqiy sonlar ustida amallar bajarishni, haqiqiy sonning moduli, uning asosiy xossalarini bilish; kompleks sonning ta`rifi, mavhum birlik, kompleks sonlarning tenglii, kompleks sonlar ustida amallar bajarishni, kompleks sonning geometrik ma`nosini, kompleks sondan kvadrat ildiz chiqarishni bilish; butun ratsional ifodalarning kanonik ko`rinishini, Bezo teoremasi, ko`phadni ikki hadga bo`lishni (Gorner sxemasi), ratsional algebraik ifodalarni aynan almashtirishni bir o`zgaruvchili ratsional tenglama va tengsizliklarni yechishni, tenglama va tengsizliklarni yechishning asosiy usullarini bilish; Al Xorazmiyning “Al-jabr va Al-muqobalar hisobi haqida“gi kitobining qisqacha mazmuninin bilish, ikki o`zgaruvchili tenglamani geometrik ma`nosini bilish, tenglamalar sistemasiga oid misollarni yecha olish; matematik induktsiya haqida tushunchaga ega bo`lish, matematik induktsiya usulidan foydalanib ba`zan ayniyat va tengsizliklarni isbotlay olish; funktsiyaga oid terminlardan to`g`ri foydalana olish va tushunish, funktsiyaning aniqlanish, o`zgarish (o`sish va kamayish) sohlarini topa olish; funktsiyaning berilish usullarini bilish, funktsiyalar grafiklari haqida ma`lumotga ega bo`lish, funktsuyaning juft - toqligi, davriyligini, funk-tsiyaning eng kichik musbat davrini aniqlash, funktsiyaning nollarini topa olish, elementar funktsiyalar, ularning asosiy xossalarini bilish, o`zaro teskari funktsiyalar haqida ma`lumotlarga ega bo`lish; logarifmik va ko`rsatkichli funktsiyalarning asosiy xossalarini bilish; funktsiyalar grafiklarini sxematik tasvirlay olish; biri ikkinchisiga, Y = X ga nisbatan simmetrik ekanligini tasvirda ko`rsatish, funktsiya grafiklarini almashtira olish malakalariga ega bo`lish; modul bilan bog`liq bo`lgan funktsiyalarning grafiklarini tekislikda tasvirlay olish; murakkab bo`lmagan logarifmik, ko`rsatkichli, darajali tenglama va tengsizliklarni yechish usullarini bilish; sonnli ketma - ketliklar, ularning limeti haqida ma`lumotlarga ega bo`lish, ba`zi sodda ketma - ketliklar limetini hisoblashni, huqtaning atrofini, funktsiya limetini, bir tomonlama limetlar, cheksiz limetlar, funktsiyaning uzluksizligi, uzluksiz funktsiyaning asosiy xossalarini, elementar funktsiyalar uzluksizligini bilish; funktsiya orttirmasi, hosilasi, hosilaning geometrik va mexanik ma`nosini bilish; ba`zi funktsiyalar hosilasi, hosilalarni hisoblash, ikkinchi tartibli hosila, funktsiyaning o`sish, kamayish oraligini, funktsiya ekstre-mumlari, kesmada funktsiyaning eng katta va eng kichik qiymatlarini topish, funktsiyani to`la tekshirish, grafigini chizish, hosilaning ba`zi tatbiqlarini bilish; asosiy trigonometrik funktsiyalar va ularning asosiy hossalari, garmonik tebranish haqida tushunchaga ega bo`lish, asosiy trigono-metrik funktsiyalar yig`indisini va ayirmasini ko`paytmaga aylantirishni, bu funktsiyalar ko`paytmasini yig`indiga almashtirishni, trigonometrik tenglama va tengsizliklarni yechishni, trigonometrik funktsiyalar hosilasini bilish; boshlang`ich funktsiya va uning hosslari, boshlang`ich funktsiya-larini topish qoidalarini bilish, aniqmas integral, egri chiziqli trapetsiya yuzini hisoblash, aniq integral, Nyuton - Leybnits formulasi, aniq integral yordamida geometrik figuralar yuzini, hajmini hisoblashni bilish; birlashmalar, o`rinlashtirish, o`rin almashtirish va grupplashlar sonini hisoblashni, Nyuton formulasiga oid misollarni yechish, kombinatorik masalalarini yechishni bilish; tasodifiy, muqarrar va ro`y berishi mumkin bo`lmagan hodisalarni, ho disalar birlashmasi va kesishmasini topa olish, hodisalarni ehtimolliklarini hisoblashni bilish, chastota, polegon, gistogramma tushunchalarini bilish va ularga oid masalalarni yecha olish.

GEOMETRIYA

Planimetriyaning boshlang`ich tushunchalarini, kesmalarni taqqoslah, aylana yoyning gradus o`lchovini aniqlash, burchaklarni o`lchashni bilish; siniq chiziq uzunligini hisoblash, uchburchakning asosiy elementlarini hisoblashga oid masalalarini yechish, uchburchaklarning tenglik alomatlari va ularga oid masalalar yechish, eng sodda geometrik yasashlarni bajara olish; uchburchak, to`rt burchak, doira yuzini hisoblashga oid masalalarni, Pifagor teoremasi va unga doir masalalarni, perpendikulyar va og`maga oid masalalarni, sinuslar va kosinuslar teoremalariga doir masalalarini yechishni bilish; tekslik va to`g`ri chiziqning o`zaro joylashuviga oid masalalar yechishni bilish; uch perpendikulyarlik haqidagi teoremani masalalar yechishda qo`llash, ko`pyoqlarga oid masalalar, ko`pyoq elementlarini, ko`p-yoqlaning yon va to`la sirtlarini hisoblashni bilish; aylanma jismlarning yon va to`la sirtlariga, prizma, piramida va kesik piramidalarning hajmlarini hisoblashga, aylanish jismlarining hajimlarini hisoblashga doir masalalarni yechishni bilish; almashtirishlarga ta`rif bera olish, parallel ko`chirishning ta`rifini va uning xossalarini bilish, harakatning ta`rifini, huqtaga, to`g`ri chiziqqa, tekislikka nisbatan simmetrik nuqtalarni bilish, o`xshash almashtirishning ta`rifi va uning xossalari, almashtirishlar yorda-mida geometrik masalalar yechishni bilish; parallel proektsiyalash ta`rifi va uning xossalalrini, prizma va piramidaning tekislikdagi tasvirini yasashni, aylanish jismlarining turlarini va ularning tekistlikda tasvirlashni, ko`pburchak ortoganal proektsiyaning yuzi haqidagi teoremani bilish; Vektorning ta`rifi moduli, qarama - qarshi vektorlar, nol vektor tushunchalarini, vektorlarni qo`shish va songa ko`paytirish amallarini, vektorning koordinatalari ta`rifini va komplanarlik shartini, bazis vektorlar tushunchasini, vektorning uchta bazis vektorlar bo`yicha yoyilmasini, vektorlarning skalyar ko`paytmasi va uning xossalarini bilish.

INFORMATIKA

Informatsiya, o`lchov birliklari, xususiyatlari, vatanimizda informatika fanining taraqqiyoti, algoritm tushunchasi, dastur, uning turlari SHHM umumiy tuzilishini bilish; MS DOS operatsion tizimi, Norton Commander (NC) dasturlari haqida tushuncha, fayl tushunchasi, fayllarning turlari va nomlanishi, NC da fayllar ustida bajariladigan amallar, funktsiyanal tugmachalar va ularning asosiy turlarini bilish; Windovs nima, Windovs dasturining afzalliklari va o`ziga xos xususiyatlarini bilish; kompyuter grafikasi tushunchasi, grafik muharrirlari va ularda tasvir hosil qilish, grafik muharrirlarining matnlar muharrirlaridan farqi va o`xshashliklarini bilish; matn muharrirlari, ularning turlari, matnlarni kiritish va xotirada saqlash, xotiradan o`qish, ularni tahrir qilish usullari, matnlarni shakllantirish, bosmaga chiqarish usullarini bilish; elektron jadval tushunchasi, ularning turlari, elektron jadvallarini ishga tishirish va ulardan chiqish tartibi elektron jadval yacheykalari ustida amallar bajarish qoidalarini bilish; ma`lumotlar bazasi, ularning turlari va hosil qilish usullari, ma`lumotlar bazasini ishga tushirish va undan foydalanish tartibi, ma`lumotlar bazasini boshqarish tizimlari haqida tushunchaga ega bo`lish; axborot jamiyati tushunchasi, mamalakatimizdagi axborotga oid qonunlar mazmuni, lokal va xalqaro tarmoqlarni bilish.

FIZIKA

Fizikaning rivojlanish tarixini, unga Sharqning buyuk allomalari qo`shgan hissalarini, jamiyat rivojlanishida fizika va texnikaning ahamiyati, O`zbe-kistonda fizika va texnika sohasida olib borilayotgan tadqiqotlar haqida umumiy ma`lumotlarni bilish; fizik kattaliklarning Xalqaro birliklar sistemasi(SI)ni tushuntira olish; mexanika: kinematika, dinamika, Nyuton va mexanikada saqlanish qonunla-ri, statika elementlari, suyuqliklar va gazlar mexanikasiga oid qonuniyatlar-ni bilish va misollar yordamida tushuntira olish; molekulyar fizika va termodinamika asoslari: molekulyar - kinetik nazariya asoslari, gaz va termodinamika qonunlari, suyuqlik va gazlarning o`zaro aylanishi, qattiq jismlar fizikasiga oid qonuniyatlarni bilish; elektrodinamika: elektrostatika, o`zgarmas tok, turli muhitlarda elektr toki, magnit maydon, moddalarning magnit xossalari, elektromagnit induktsiya qonuniyatlarini bilish; tebranish va to`lqinlar. Optika. Atom va yadro fizikasi: mexanik va elekt-romagnit tebranishlar va to`lqinlar, tovush, geometrik optika, nisbiylik naza-riyasi elementlari, kvant, atom va elementar zarralar fizikalariga oid qo-nunlarini bilish hamda olamning fizik manzarasi to`g`risidagi bilimlarga ega bo`lish; tabiat hodisalarini fizik qonuniyatlar asosida tushuntira olish malakasiga ega bo`lish; fizik formulalar yordamida masalalar yecha olish; fizik qonuniyatlarni amalda qo`llay olish; o`lchov asboblaridan foydalana bilish, o`lchash xatoligini baholay olish; tajribalarni o`tkaza olish, natijalarni jadval, grafik, diagramma ko`rinishida tasvirlash va tahlil qila olish; fizik asboblar bilan ishlashda texnika hafsizligi qoidalariga rioya qilish.

ASTRONOMIYA

O`rta asr Sharq ( jumladan O`rta Osiyo ) olimlarining astronomiya tarixida tutgan o`rinlarini, asosiy ilmiy meroslari haqida tasavvurga ega bo`lish; olamning astronomik manzarasi haqida ilmiy tasavvurga ega bo`lish; asosiy astronomik hodisalarni ilmiy asosda tahlil qila olish; olamning moddiy birligini anglash; osmon sferasining asosiy nuqta, chiziq va aylanalari, asosiy yulduz turkumlari haqida tasavvurga ega bo`lish; astronomik hodisalarning kechishi, tabiatning universal qonunlari ( bi-rinchi navbatda fizik qonunlari ) asosida ro`y berishini anglash; osmon jismlari va bu tizimlarning kelib chiqishi va evolyutsiyasi ( kosmogoniya ) haqida tasavvurga ega bo`lish; o`quv - astronomik kuzatish asboblarining ishlash tamoyillarini bilish; astronomiyada ishlatiladigan asosiy uzunlik o`lchov birliklarini bilish; o`quv - astronomik kuzatish asboblarini ishlata olish malakasini egallash; astronomiyadan masalalar yechish malakasiga ega bo`lish.

SHAXS VA JAMIYAT

Shaxs va jamiyat tushunchasi mohiyatini bilish; O`zbekiston respublikasi davlat mustaqilligini mustahkamlashda vatanpar-var, fidoyi va bilimdon shaxslarga ehtiyojning kuchayishi va uning mo-hiyatini bilish; dunyoning paydo bo`lishi, insonning dunyoga kelishi va jamiyatning qa-ror topishi to`g`risidagi turli kontseptsiyalarning mazmunini anglay bi-lish, jamiyat va shaxs to`g`risidagi qadimgi dunyodan hozirgi kungacha bo`lgan qarashlar, shu jumladan, O`rta Osiyo mutafakkirlarining meroslari haqida tushunchaga ega bo`lish; tsevilizatsiyalar, ularning mazmuni, turlari va o`zaro aloqasini bilish, jami-yatning tarkibiy tuzulishini bilish, jamiyat iqtisodiy hayoti, O`zbekistonda bozor iqtisodiyotiga o`tishning o`ziga xos modeli va uning xususiyatla-rini bilish; yuksak rivojlangan sanoat va qudratli texnologiya - ishlab chiqarishning asosi ekanligi, O`zbekistonda mulkchilikka alohida e`tibor haqida tushun-chalarga ega bo`lish; ijtimoiy guruhlar va ularning tasnifini bilish, insoniy munosabatlarning rang-barangligini tushunish,ularning ijobiy va salbiy oqibatlarini oldindan ko`ra bilish; o`zaro tushunmovchilik va mojarolarning oldini olish usullarini bilish, ja-miyatning siyosiy va huquqiy tizimini, shu jumladan, O`zbekistonda hu-quqiy demokratik jamiyat qurilishining asosiy yo`nalishlarini bilish; boshqaruvning huquqiy davlatchilik va o`zini o`zi boshqaruv shakllari haqidagi tushuchalarga ega bo`lish, ma`naviyat jamiyat va shaxs hayoti-ning muhim jihati ekanligini anglay bilish; qadriyatlar tizimini, ularning jamiyat va shaxs hayotidagi o`rnini bilish; mafkura, milliy istiqlol mafkurasi haqida mustahkam tushunchaga ega bo`lish, xalqaro munosabatlar haqida bilimlarga ega bo`lish; O`zbekistonning xalqaro munosabatlar tizimidagi o`rni, O`zbekiston jahon hamjamiyatining bir bo`lagi ekanligi, xalqaro huquq va shartnomalar ha-qida ma`lumotlarga ega bo`lish; Xalqaro insonparvarlik huquqining vujudga kelishi,mazmuni,tarkibiy qism-lari va taraqqiyotini bilish; Xalqaro tashkilot va harakatlar, shu jumladan, “Xalqaro Qizil Xoch” va “Qizil yarim oy” harakati, BMT, ularning insonparvarlik tamoyillari va vazifalarini bilish; hozirgi zamonning umumbashariy muammolarini bilish, ularning asosiy belgilari, turlari va hal qilish yo`llari haqida tushunchalarga ega bo`lish; insonparvarlik asoslangan jahon tsivilizatsiyasining qaror topishi haqidagi asosiy bilimlarga ega bo`lish.

KIMYO

Kimyoning asosiy qonunlari, atom molekulyar ta`limot mohiyatini bilish; nisbiy atom va molekulyar massa tushunchalarini bilgan holda ki-myoviy belgilar va formulalar yordamida tenglamalar tuza olishni bilish; massaning saqlanish qonuni, gaz qonunlarini va Mendeleev davriy qonunini bilish; atom tuzilishining yadro modeli, kimyoviy boglanish turlari, tuzilish formulalari va valentlikni bilish; kimyoviy reaktsiyalarning tezligi, tezlikka ta`sir etuvchi omillar, aktiv-lanish energiyasi, qaytar va qaytmas jarayonlar, kataliz, kimyoviy mu-vozanat, Le - Shatele tamoyili tushunchalarini bilish; eritmalar, erish jarayonining mohiyati, dissotsiya, eritma kontsentratsi- yalarning turlari, suvli eritmalarda vodorot ko`rsatkichi va uning ah-amiyati, suvning ion ko`paytmasini bilish; anorganik moddalarning eng muhim sinflari va ular o`rtasidagi bog`-lanishlar haqidagi ma`lumotlarni bilish; oksidlanish - qaytarilish reaktsiyalari, ularning tenglamalarini tuzishni bilish, elektroliz, elektrolizning amaliy ahamiyati, qo`llanishini bilish; metallmaslar, azot va kislorod gruppachasi elementlarini, galagenlar, inert gazlar va ularning umumiy xossalarini bilish; metallar, ularning umumiy xossalari, bosh va yon giruhchalaridagi ay-rim metallarning birikmalari, lantanoidlar va aktinoidlar haqidagi mu-him ma`lumotlar, metallar korroziyasi, suvning qattiqligi, cho`yan, po`-lat, shisha va tsement olish jarayonlari haqidagi ma`lumotlarga ega bo`lish; kimyoviy texnologiyada reaktsiya muvozanati va unga ta`sir etuvchi omillarni bilish; organik moddalar kimyoviy tuzilishi nazariyasining mohiyati, moddalar xossalarning tuzilishiga bog`ligini aniq misollar yordamida ko`rsatib bera olish; kimyoviy izomeriya turlari, organik moddalarning asosiy sinflari haqi-dagi ma`lumotlar, organik moddalar nomenklaturasi, organik reaktsiya-larning turlarini bilish; to`yingan uglevidiridlar, ularning umumiy xossalari, metan va uning gomologlari, yopiq xalqalar, uglevodorodlar, to`yinmagan uglevodorodlar, ularning vakillari, etilen olinishi va ishlatilishi, etilenning polimerlanish reaktsiyasiga kirishishi, polietelen olish jarayoni, atsetilen, uning xossa-lari, olinishi, ishlatilishini bilish; dien uglevodorodlar, ularning kimyoviy xosslari, tabiiy va sintetik kauchuklar olinishi. Aromatik uglevodorodlar, benzol, ularning xossalari, gomologlar. Neft va neftdan mahsulotlar olish kimyobiy jarayoni. Ta-biiy gazlar, ularni qayta ishlash kimyoviy jarayonlari mahsulotlari va ulardan foydalanishni bilish; kislorodli organik birikmalar, to`yingan spirtlar, ularning tuzilishi, izo-meriyasi, xossalari. Metanol, etanol, ularning olinishi va ishlatilishi, gli-tserin xossalarini bilish; fenollar, ularning tuzilishi va kimyoviy xossalarini bilish; aldegidlar, formaldegid, ularning olinishi, xossalari, atsefaldegid, polikon-densatlash reaktsiyalarini bilish; ketonlar, organik kislotalar, ularning eng muhim vakillari, xossalari, oli-nishi va ishlatilishini bilish; efirlar, murakkab efirlar, eterifikatsiya va sovunlanish reaktsiyalarini bilish; yog`lar, sovunlar, sintetik yubish vositalari va ularning olinishiga xos jarayonlarini bilish; uglevodorodlar, ularning xossalari, mono va disaxaritlar, polisaxaritlar va ularning xossalarini bilish; azotli organik birikmalarning vakillari va ularning xossalarini bilish; aminokislotalar, ularning tuzilishi, umumiy xossalarini bilish; tabiy va sun`iy kauchuklar, kimyoviy tolalar to`g`risida umumiy tu-shunchalarga ega bo`lish.

BIOLOGIYA

Markaziy Osiyo tabiyotshunoslarining tabiat va uning paydo bo`lishi hamda rivojlanishi to`g`risidagi fikrlarini bilish; organik olam evolyutsiyasi, hayotning biologik evolyutsiyasi, odam fa-oliyatining organik olam rivojlanishiga ko`rsatgan ijobiy va salbiy ta`siri to`g`risida bilimlarga ega bo`lish; organizmlardagi irsiy o`zgaruvchanlik, sun`iy tanlash, yashash uchun kurash, tabiiy tanlash, o`simlik va hayvonlarning muhitga moslashuvi va uning shart - sharoitlarini bilish; tur mezonlari, tur populyatsiyasi ta`rifi, turlarning tabiatda paydo bo`lish yo`llarini bilish; mikro va makroevolyutsiya to`grisida tushunchaga ega bo`lish; evolyutsiyaning boshlang`ich materiali, birligi va omillarini bilish; evolyutsiyaning solishtirma anatomiya, paleontologiya, embriologiya, bi-ogeografiya, biokimyoviy dalillarni bilish; biologik progress, uning shakllari( aramorfoz, idioadaptatsiya, umumiy degeneratsiya )ni bilish; odam va yuksak hayvonlar gavda tuzilishidagi o`xshashlik va farq-larni bilish; odam paleontologik ajdodlarining antropogenezini harakatlantiruvchi omillarni bilish; ekologiya, asosiy ekologik tushunchalar, abiotik va biotik omillar, fo-toperiodizm hodisasi, bioritmlarni bilish; populyatsiya va turning ekologik ta`rifini bilish; biogeotsenozlar, agrotsenozlar, biosfera, sayoramizda biomassaning tarqa-lishi va uning sabablarini bilish; biosfera evolyutsiyasining asosiy bosqichlarini bilish; gen va hujayra injeneriyasi haqida tushunchaga ega bo`lish va uning asosiy ob`ektlari, tadqiqot uslublarini bilish; transformatsiya, transduktsiya hodisalari va ularning ahamiyatini tushunish; ko`chib yuruvchi genetik elementlar to`g`risida tasavvurga ega bo`lish; genetik injeneriya uslublari yordamida organizmlar irsiyatini o`zgarti-rish mumkinligini bilish; biotexnologiya va uning yordamida olinadigan dorilar, oziq - ovqat mahsulotlari haqida tushunchaga ega bo`lish; biologik bilimlardan qishloq xo`jaligi, o`rmonchilik, baliqchilik, sanoat-ning turli sohalarida shuningdek, tibbiyotda, tabiatni muhofaza qilish ishlarida foydalanish mumkinligiga ishonch hosil qilish va unda faol qatnashish kerarligini tushunish.

IQTISODIY GEOGRAFIYA

Iqtisodiy geografiyaning ilmiy - amaliy ahamiyatini bilish; iqtisodiy geografiyaning tarmoqlari va iqtisodiy - ijtimoiy geografiyaga aylanish jarayonlarini bilish; geografik, ratsional, hududiy va akvatorial mehnat taqsimoti tushunchalarini bilish; ishlab chiqarishni hududiy tashkil etish shakllarini, ishlab chiqarish tarmoqlarini joylashtirishning asosiy omillarini bilish; tabiy resurslardan foydalanishni va ekologiya muammolarini, iqtisodiy hududlarga ajratish, uning nazariy va amaliy ahamiyatini bilish; aholining o`sishi va rivojlanishini, demografik muammolarni bilish; urbanizatsiya jarayonini va uning asosiy muammolarini, siyosiy - geografik tushunchalarni bilish; jahon mamlakatlari, ular o`rtasidagi xalqaro munosabatlarning asosiy yo`nalishlarini bilish.

YOSHLARNI CHAQIRIQQACHA TAYORLASH

Jismoniy barkamollik, chidamlilik, chaqqonlik, tez harakar qilish sifatlarini muntazam o`zlashtirib borish, mardlik, haqqoniylik, g`alabaga intilish, yuqori intizomlilik va boshqa sifatlarga ega bo`lish, to`siqlardan o`tish, qurollardan otish va qo`l jangi usullarini bilish; tanani chiniqtirish, soglomlashtirish va tashqi muhit qarshiliklariga chidamli-likni oshirish ko`nikmalariga ega bo`lish, biron bir xavf tug`ilganda aholini ogohlantirish tartibi, favqulodda vaziyatlar sharoitida o`zini tutish qoidalari va himoyalanish usullarini bilish; avtomat, parchalanuvchi qo`l va tankka qarshi granatalarning jangovar xusu-siyatlari, tuzilishi,ishlash tamoyillarini bilish,qo`zg`almas va paydo bo`luvchi nishonlarga otish qoidalarini, avtomatni otishga tayyorlash, undan nishonlarga otish usullarini,kichik kalibrli va pnevmatik miltiqlardan o`q otishni bilish; granatalarni har xil holatda uzoqlikka aniq uloqtirish texnikasini bilish ( 700 grammlik granatani eng kamida 30 metrga uloqtirish ) ; xalq xo`jaligida qo`llaniladigan kuchli ta`sir etuvchi zaharli moddalar, radio-aktiv va zaharlovchi moddalar, vositalarning shikastlovchi ta`sirini bilish; shaxsiy va ommaviy himoya vositalaridan foydalana bilish, umumqo`shin jangi asoslari, askarning jangdagi burchlari, o`t ochish va mahyovr turlari va razvedka o`tkazish asoslarini bilish; chet el armiyalarining asosiy tanklari, zirhli mashinalari, jangovor samolyot-lari va vertolyotlarining tavsifnomalarini bilish, askarning jangdagi harakat usullari va amallarini to`g`ri, tez, aniq bajara olish; O`zbekiston Respublikasining “Umumiy harbiy majburiyat va harbiy xizmat to`g`risida”gi Qonunining, harbiy xizmatdan bosh tartish va harbiy jinoyatlar uchun nazarda tutilgan ma`muriy va jinoiy javobgarlik to`g`risidagi asosiy moddalarini bilish; harbiy xizmatchi majburiyatlarining mohiyatlarini tushuntira olish, kattalarga murojaat qilishni, buyruq olganda harakat qilishni, rota bo`yicha posbon vazifasini bajarishni va safda komandalarni (buyruqlarni) bajarishni bilish; harbiy intizom asoslarini va uning Qurolli kuchlar uchun ahamiyatini, harbiy Nizomning asosiy talablarini, harbiy xushmuomalalik qoidalarini, o`zini tutish va harbiycha calomlashishni, askarning safga turishdan oldingi, safdagi majburiyatlarini bilish; fuqarolik himoyasi, tibbiy xizmatini tashkil etish asoslari va uning vazifalarini, zararlanish o`chog`ida birinchi tibbiy yordam ko`rsatish va tibbiy muolajalarni bajarish qoidalarini bilish; tibbiy muassasalarida ishlayotgan kichik tibbiy xodimlarning vazifalarini amalda bajara olish.

JISMONIY TARBIYA

Asosiy turkum harakatlar ko`nikmalariga ega bo`lish; turnikka tortilish (o`smirlar uchun 11 ta) qo`llarni gimnastik o`tirg`ichga qo`ygan holda bukish va yozish (qizlar uchun 10 ta) , va boshqa gimnastika mashqlarini bajara olish; saflanish, yugurish, uzunlikka ( o`smirlar uchun 4,2 m, qizlar uchun 3,4 m) , balandlikka ( o`zmirlar uchun 1,25 m, qizlar uchun 1,1 m) sakrash, muvozanat saqlash, osilish va tayanish mashqlarini bajarish malakalariga ega bo`lish; milliy kurash qoidalarini bilish; 100 m masofaga (o`smirlar uchun 14,5 sekund, qizlar uchun 17,1 sekund) yugurish , 60 m ( o`smirlar uchun 8,6 sekund, qizlar uchun 10,3 sekund) , 100 m (o`smirlar uchun 14,8 sekund, qizlar uchun 17,3 sekund) masofaga bosqich bilan estafetali yugurish; 3 - 2 km masofaga notekis joylar bo`ylab bir me`yorda sekin yugurish mashqlar ini bajara olish; 50 metrga suzish (o`smirlar uchun 1,2 min., qizlar uchun 1,3 min.); gimnastikaga oid umumrivojlantiruvchi mashqlar va sodda akrobatika mashqlarini bajara olish; jismoniy tarbiya bo`yicha mustaqil mashg`ulotlar o`tkazish uchun zaruriy bilimga ega bo`lish; sport va boshqa mashg`ulotlar jarayonida jarohatlanganda birinchi tibbiy yordam ko`rsata olish; jismoniy tarbiya vositalaridan mustaqil foydalana olishni bilish; kun tartibini to`g`ri tashkil eta olish, o`zini o`zi nazorat qilishda ob`ektiv ma`lumotlardan foydalanishni bilish; tanlab olingan mutaxassislikka bog`liq holda ishlab chiqarish gimnastikasi vositasida charchashning oldini olishni bilish.

DAVLAT VA HUQUQ ASOSLARI

Davlat va huquqqa oid asosiy tushuncha, qonuniyat va g`oyalarni bilish,davlat shakllari haqida bilimlarga ega bo`lish, huquq va ahloqning o`zaro bog`liqligi va tafovutlatini bilish; huquq me`yorlarini bilish,hamda o`zlarining xatti - harakatlarini ana shu me`-yorlarga monand ravishda boshqara olish malakasiga ega bo`lish, huquqni qo`llash, huquqni muhofaza qiluvchi funktsiyalarini bilish hamda o`z huquq-laridan foydalanish malakasiga ega bo`lish; huquqiy davlatning tushunchasi, tamoyillari, maqsad va afzalliklarini bilish; O`zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov asarlaridagi davlat va hu-quqqa oid g`oyalarni bilish va ular asosida mushohada yurita olish malakasiga ega bo`lish, o`zbek milliy davlatchiligi va uning tarihiy taraqqiyoti haqida bi-limlarga ega bo`lish,Konstitutsiyaviy huquq mazmunini, O`zbekiston Respub-likasi Konstitutsiyasining qabul qilinishi, uning tuzilishi va mazmunini tavsif-lay olish; inson va fuqarolarning Konstitutsiyaviy huquqlari va erkinliklari tizimlarini va ulardan foydalanish kafolatlarini bilish, Konstitutsiya va qonunlarga qat`iy rioya qilish, O`zbekiston Respublikasining ma`muriy - hududiy tuzilishini va ularning huquqiy asoslarini, O`zbekiston Respulikasining davlat hokimiyat ti-zimi: qonun chiqaruvchi, ijro etuvchi, sud hokimiyatiga bo`linishini, ularning tuzilishi va vazifalarini bilish; iqtisodiy, siyosiy, ma`naviy, ma`rifiy sohalarga oid qonunlarning asoslarini bilish va ulardan hayotda foydalana olish, huquqbuzarlik va javobgarlik tu-shunchasi, turlarini va ularni qo`llash tartiblarini, mehnat huquqi mazmuni, uning shaxsni tarbiyalashdagi o`rni,mehnat huquqi manbalarini,mehnat shart-nomalarini tuzish va bekor qilish asoslarini,ishga qabul qilish tartibini,meh-natni huquqiy muhofaza qilish asoslarini,mehnat intizomi tushunchasini va uni mustahkamlash choralarini bilish, oila huquqi mazmuni, nikohdan o`tish shartlarini, ota - ona va farzandlarning mulkiy, shaxsiy huquq va burchlari, farzandlikka olish shatrnomalari haqida tushunchaga ega bo`lish; vasiylik va homiylik haqidagi bilimlarga ega bo`lish, ekologiya huquqi maz-muni va tabiat qanday qonunlar asosida muhofaza qilinishini, erdan, suvdan, atmosfera havosidan qonunga muvofiq foydalanish,ekologik qonunlarini buz-ganliklari uchun javobgarlik turlarini, jinoyat huquqi mazminini, jinoyat tu-shunchasini,jinoyatni keltirib chiqaruvchi omillarni,jinoyatda ishtirokchilikni, ularning turlarini,voyaga yetmaganlar jinoyatini,ularning javobgarligini,jino-yatning oldini olish yo`llarini,jazo tushunchasi, jazo turlari, jazodan ozod qi-lish, jazoni yengillashtirish, og`irlashtirish sabablarini, ayb va uning shakl-larini, qasddan jinoyat qilish sabablarini, har xil turdagi jinoyatlar va ular uchun qo`llaniladigan jazo choralarini bilish.