Al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

Ma’lumotlar tuzilmalari.

Queue (Navbat) - Queue ham Stack singari chiziqli ma’lumot tuzilmasi bo’lib, hayotdagi oddiy navbat singari ishlaydi. Shu sababli Stackdan farqli o’laroq Queueda eng oxirgi qo’shilgan elementga emas birinchi qo’shilgan elementga birinchi bo’lib “xizmat ko’rsatiladi”. Operatsiyalarni bunday ko’rinishda amalga oshirilishi esa FIFO (First In First Out) deb ataladi. Queueni tasavvur etish uchun quyidagi rasmning o’zi yetarli:

Queuega dasturiy misollar sifatida printerga narsalarni chop qilishni uzatishni, yoki protsessor operatsiyalarni amalga oshirish jarayonini misol keltirish mumkin (protsessor ishlashi har doim ham FIFO ga asoslanmaydi). Yanayam qiziqrog’i hammamiz yoshligimizda (yoki hozir ham) o’ynashni yaxshi ko’rgan iloncha o’yinini Queuega misol qilish mumkin.

Queueda biz ikkita tugun adresini xotirada saqlashimiz kerak bo’ladi. Navbat boshida turgan element uchun front, eng oxirgi element uchun rear yoki back.

Queue ustidagi asosiy amallar

• 
  Elementni navbat oxiriga qo’shish (Enqueue)
  
• 
  Elementni navbat boshidan chiqarib olish. Element o’chiriladi (Dequeue)
  
• 
  Navbat boshidagi elementni ko’rish. Element o’chirilmaydi (Peek)
  
• 
  Navbatni bo’shlikka tekshirish (isEmpty)