Al-xorazimiy nomidagi urganch davlat universiteti



Download 1,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet28/113
Sana31.12.2021
Hajmi1,54 Mb.
#205383
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   113
Bog'liq
xorazmshohlar - anushteginlar davlatining mamuriy va saroy boshqaruv tizimi unvonlar va mansablar

1939.  -   С.  37-38.
20


Ibn al-Asirning  “Tarixi komil”  asari  Xorazmshohlar va mo’g’ullar bosqini 
davriga oid eng muhim,  birlamchi manba sanaladi.  Zero uning muallifi  shu davrda 
yashagan va ko’p voqealarning bevosita  guvohi bo’lgan.  Mazkur davr arab tilidagi 
yana  ikki  asarda 
-  
Shihobaddin  Muhammad  ibn  Ahmad  an-Nasaviy  (vaf. 
647/1249  )ning  “Siyrat  as-sulton  Jaloliddin  Munkburniy”  va  Minhojuddin  Abu 
Umar  Usmon  ibn  Muhammad  al-Juzjoniy  (vaf.  658/1250  yildan  keyin)ning 
“Tabaqoti Nosiriy”asarida yoritilgan, xolos.
Ibn  al-Asir  ba’zi  voqealar  tafsilotini  axborotchilari  orqali  olganiga  ishora 
qiladi. U og’zaki ma’lumotlarni buxorolik bir faqih, xorazmlik savdogarlar (12 jild, 
170b),  dakuklik  bir  shaxs  (196b),  Alouddin  Muhammad  ibn  Tekeshning 
amirilaridan biri  bo’lgan  Abu  Bakr  Tojiddinning  bir  xizmatkori  (139b),  madinalik 
bir sayyid (171b) va boshqalardan olgan ekan.
Ibn  al-Asirning  “al-Komil  fi-t-tarix”  asari  X  asrgacha  bo’lgan  tarixni 
yoritishda  garchi  kompilyativ  ahamiyatga  ega  bo’lsa-da,  xususiy  va  umumiy 
masalalarni  o’rganishda alohida ahamiyatga  egadir59.  X  asrning ikkinchi  yarmidan 
XII  asrning  o’rtalarigacha  muarrix  Ibn  al-Asir  bizga  kam  ma’lum  bo’lgan,  yoki 
bizgacha yetib kelmagan ko’pgina manbalardan foydalangan.  XII  asrning ikkinchi 
yarmidan  boshlab,  1230-31  yilgacha  bo’lgan  davrni  yoritishda  Ibn  al-Asirning 
asari birlamchi manba sifatida xizmat qiladi va uning ma’lumotlari hamda axboroti 
originalligi bilan ajralib turadi.
Ibn  al-Asir  al-Jazariyning  “al-Komil  fi-t-tarix”  asari  qo’lyozma  va 
toshbosma  shaklida,  turli  tillardagi  tarjimasi  bilan  ilmda  ma’lumdir.  Asarning 
qo’lyozmalari  turli  kutubxona  va  xazinalarda  saqlanadi.  Asarning  to’la  ilmiy- 
tanqidiy  matni  1851-1876.  S.  Tornberg  tamonidan  14  jildda  chop  etilgan60. 
Asarning  arabcha  matni  ham  qayta-qayta nashrdan  chiqqan.  Asarning  eski  o’zbek 
tilidagi  to’liq  tarjimasi  1901-1907  yillari  Xiva  xoni  Muhammadrahimxon  Soniy 
Feruzning  farmoniga  binoan,  bir  guruh  tarjimonlar  tomonidan  tarjima  etilgan61.

Download 1,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   113




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish