Al-Jome as-Saxix’’ dagi hadislardan namunalar to`plami

11-bob. Quyosh tutilganda qulni ozod qilmakni yaxshi ko‘radirgan kishi haqida
Asmo: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam Quyosh tutilganda qul ozod qilmakni
buyurdilar»,- deydilar.
Sahihi Buxoriy. 1-jild. Imom Ismoil al-Buxoriy
www.ziyouz.com kutubxonasi 209
12-bob. Quyosh tutilganda o‘qiladirgan namozni masjidda o‘qimoq
Umra binti Abdurrahmondan: «Bir yahudiy xotin tilamchilik qilib keldi. Maqsadi hosil
bo‘lgandan so‘ng, Oisha onamizga: «Olloh taolo seni qabr azobidan saqlasin!» - dedi.
Oisha onamiz Rasululloh sallallohu alayhi va sallamdan: «Odamlar qabrda
azoblanadirmi?» - deb so‘radilar. Janob Rasululloh (javob o‘rniga): «Ilohi, qabr azobidan
o‘zing asrag‘il!» - deb qo‘ydilar. Bir kuni saharda Rasululloh sallallohu alayhi va sallam
ulov minib chiqib ketdilar. Saldan keyin Quyosh tutildi. Rasululloh ertalab qaytib keldilar.
Hujralarining orqasiga (ya’ni, masjidga) o‘tib namozga tutindilar, odamlar ham ul
kishining orqalarida turib namoz o‘qidilar. Janob Rasululloh qiyomda uzoq turdilar, so‘ng
uzoq ruku’ qildilar, keyin qadlarini rostlab, qiyomda avvalgidan kamroq turdilar. So‘ng
avvalgi ruku’dan qisqaroq ruku’ qilib, keyin qadlarini ko‘tardilar-da, sajda etdilar,
sajdada uzoq turdilar. Qadlarini rostlagach, qiyomda avvalgidan ko‘ra kamroq turdilar,
keyin avvalgidan qisqaroq ruku’ aylab, qiyomga turdilar. Qiyomda avvalgidan kamroq
turdilar, so‘ng avvalgisidan qisqaroq ruku’ qilib, sajdaga bosh qo‘ydilar. Namozni o‘qib
bo‘lib, Olloh istagancha va’z-nasihat etdilar. So‘ng, odamlarga Olloh taolodan qabr
azobidan najot tilamoqni buyurdilar».
13-bob. Quyosh biror kishining dunyoga kelgani yokim vafot qilgani tufayli
tutilmaydir
Abu Mas’ud rivoyat qiladirlar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Quyosh va Oy
kimningdir o‘lgani yokim tug‘ilgani uchun tutilmag‘aydir, biroq ular Olloh taolo
qudratining ikki dalilidir. Agar ularning tutilganini ko‘rg‘aydirsiz, ikki rak’at namoz
o‘qingiz!» - dedilar».
Oisha onamiz rivoyat qiladilar: Rasululloh sallallohu alayhi va sallam davrlarida Quyosh
tutildi. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam o‘rinlaridan turib jamoat birlan namoz
o‘qimakka kirishdilar. Qiyomda turib uzoq qiroat ayladilar, so‘ng ruku’ qildilar, ruku’da
uzoq turdilar, keyin boshlarini ko‘tarib uzoq qiroat etdilar, bu gal qisqaroq qiroat
ayladilar. So‘ng ruku’ qildilar, bu galgi ruku’da kamroq turdilar, keyin boshlarini ko‘tarib,
ikki marta sajda qildilar. Ikkinchi rak’atni ham shunday o‘qidilar. Namozdan keyin,
odamlarga xutba aytgani o‘rinlaridan turdilar. Hamdu sanodan so‘ng: «Quyosh birlan Oy
biror kishining tug‘ilgani yokim o‘lgani uchun tutilmag‘aydir, biroq ikkalasi Olloh taolo
qudratining ikki dalilidir. Olloh taolo ularni bandalariga ko‘rsatib, o‘z qudratini namoyish
qiladir. Agar Quyosh va Oy tutilganini ko‘rsangiz, darhol namoz o‘qingiz!»-dedilar.