Akusherlik va ginekologiyada hamshiralik ishi

M etroendom etrit 
b a ch a d o n m uskul va shilliq qavatining 
yallig'lanish kasalligi. U ning paydo bo'lishiga bachadon ichidagi 
xastaliklarda va turli xil m uolajalar, bachadon bo 'shlig'ini qirish, 
tug'u ru qd an keyingi asoratlar, polipektom iya va boshqalar sabab 
bo'ladi. Bunda endom etriyning funksional va bazal qavati bilan 
birgalikda, ular bilan zich bog'langan m uskul qavati ham zarar- 
langan bo'ladi.
Bem or q o rn in in g pastki sohasidagi o g 'riq d an va h arorati 
ko'tarilishidan shikoyat qiladi, um um iy ahvoli og'irlashadi. Qin 
orqali tekshirilganda b achadon biroz kattalashganligi aniqlanib, 
qo'l bilan ta ’sirlantirilganda kuchli og'riq seziladi. Q onning um um iy 
tahlilida leykositoz, E C H T ning tezlashgani aniqlanadi.
Davolash 
uchun kasallikning o 'tk ir bosqichida sovuq qo'llash, 
antibiotiklar, sulfanilam idlar, m etronidazol, og'riqn i qoldiruvchi, 
desensibilizatsiyalovchi va vitam in preparatlardan foydalaniladi.
Andeksit 
(salpingooforit) bach adon naylari va tu x u m d o n - 
larining yallig'lanish kasalligi. Bu kasallikning qo'zg'alishiga turli 
xil m ikrofloralar, k o 'p hollarda jarayonning tarqalishiga b acha- 
dondagi ko'tariluvchi infeksiya sabab bo'ladi. Kam hollarda qo'shni
162

---

a ’zolardagi (to ‘g ‘ri ichak, qovuq, chu valchan gsim o n o ‘sim ta) 
yallig‘lanishlardan o ‘tadi. Kasallik o 'tk ir, qism an surunkali, bir 
tom onlam a va ikki tom onlam a bo'lishi m um kin. B achadon naylari 
va tuxum don bir xilda yallig'lanadi. B achadon naylarida yiringlash 
holati vujudga kelib, yo'li to'silib qolsa, naylarda shish paydo 
bo 'lad i (piosalpinks). T uxum donda yiringlar paydo bo'lsa, 
pioova-
rium
deyiladi. O 'tk ir andeksit belgilari ju d a xilma-xildir. Bemorning 
u m u m iy h o lati o 'zg arad i, h aro rati k o 'ta rila d i, titrash yuzaga 
keladi, darm onsizlik, bosh o g 'rig 'i, og 'iz qurishi, ko'ngil aynashi, 
qusish yuzaga keladi. M ahalliy belgilar n a m o y o n b o 'lg a n d a
kuchayib boruvchi og'riq paydo bo'ladi va og'riq qovurg'aosti soha- 
siga, bel, dum g 'aza, songa tarqaladi.
Q indan ajralm alar kelishi turli xil b o'lishi m um kin — serozli, 
yiringli, qonli. H ayz sikli ham buziladi. Y etarlicha davolanm aslik 
natijasida kasallik surunkali turga aylanadi. Bachadon naylari berkilib 
qoladi va ayol bepushtlikka uchraydi. Bemordan olingan m a’lumotlar 
va obyektiv tekshiruvlarga asoslanib tashxis qo'yiladi.
G inekologik ko'rik paytida bachado nn in g yon tom o nlarid a 
kattalashgan, og'riqli tu xu m d on paypaslanadi. T ashxisni aniq 
qo'yish u ch u n kasallik qo'zg 'atu vchisini topish va uning an tibi- 
o tik larg a sezuvchanligini an iq lash kerak. B ach ad o n o rtiq lari 
yallig'lanishining o 'tk ir va y arim o 'tk ir davrida b em o r faqat stat- 
sionar sharoitda davolanadi. Kasallik surunkali turga o 'tib ket- 
m asligining oldini olish zarur, shundagina hom iladorlikni k o 'tara 
olmaslik, bachadondan tashqaridagi hom iladorlik kabi asoratlarning 
oldi olinadi. D avolash organizm ning b archa hayotiy ehtiyojlarini, 
ayniqsa, him oya va moslashuv funksiyalarini tiklash uchun xizmat 
qilishi kerak. Y allig'lanishni cheklash u ch u n , qaysi antibiotikka 
sezuvchanligini hisobga olgan holda, an tibio tiklar (sefom ezin, 
sipro let, tarivid va boshqalar) qo'llaniladi.
Autoge m ote rap iya usuli bilan 10 %li kalsiy xlorid yoki kalsiy 
glukonat, shuningdek, pirogenal va B6, B, vitam inlaridan foyda- 
lanish yaxshi natija beradi. Kasallikning tin ch davrida fizioterapiya, 
ignali refleksoterapiya tavsiya etiladi. O rganizm ning reaktivligini 
o s h iris h u c h u n a u to g e m o te ra p iy a b ila n b irg a a lo e , F IB S , 
polivitaminlar, ko'rsatmalarga ko'ra esa zaharlanishdan himoyalovchi 
te rap iya tavsiya etiladi. S o 'ng ra bem orlar balchiq va balneologik 
davolash maskanlarida davolanishni davom ettiradilar. Agar bem orda 
yiringli salpingit bo 'lsa, jarro hlik yo 'li bilan davolanadi.