Akusherlik va ginekologiyada hamshiralik ishi

X I I
Л 
AYOLLAR JINSIY A’ZOLARINING
В О Д J
YALLIG‘LANISH KASALLIKLARI
12.1. Ayollar jinsiy a’zolari yallig‘lanish kasalliklarining
tasnifi, kelib chiqish sabablari
Ayollar jinsiy a ’zolarining yallig‘lanishi ginekologik kasallik 
hisoblanadi.Poliklinikaning akusherlik b o ‘limiga turli kasalliklar 
bilan m urojaat etayotganlarning 60—70% li shunday kasallik bilan 
og ‘rigan b e m o rla r tash k il q ilad i. B ular, aso san , no sp etsifik
yallig'lanish jarayoni b o ‘lib, ayol jinsiy a ’zolariga stafilokokk, ichak 
tayoqchasi, streptokokk, viruslar, xlam idiyalar, shuningdek, turli 
xil m ikroblar tushishi b o ‘lib, ular ana shu xastalikka sabab b o ‘ladi.
Ayrim hollarda yallig'lanish holati em izikli ayolning orga- 
nizmiga zam burug'lar (sh u ’lali zam burug1) va boshqa q o ‘zg‘atuv- 
chilarning tushishi bilan bog'liq bo'ladi. Bunda infeksiyalar ko'proq 
yallig'lanish aralashm asidan kelib chiqadi.
Kasallikni aniqlash qindan olingan surtmalar, yiringni punksiya 
qilib va yiringli o 'ch o q d an kesib olingan m aterialni ekish yo'li 
bilan o'tkaziladi.
Y allig'lanish kasalligi b em o rn in g um um iy ahvoliga ta ’sir 
qiladi, m ehnat qobiliyatini pasaytiradi, hayz ko'rish ni buzadi, 
oqibatda, bepushtlikka olib kelishi va hattoki o 'lim bilan tugashi 
ham m um kin. A yolning ichki a ’zolaridagi turli xil kasalliklar 
im m unitetning pasayishiga olib keladi, organizmning kuchsizlanishi 
esa jinsiy a ’zolardagi yallig'lanish kasalligi o'tishini og'irlashtiradi. 
Y allig'lanish to 'q im a la rd a qon aylanishining buzilishi, shish, 
mahalliy leykositoz va lim fositoz bilan nam oyon b o'ladi, bem or 
um um iy holati o'zgaradi, harorati ko'tariladi, o 'zin i yaxshi his 
qilm aydi, o g'riqlar paydo b o'lad i, qon tarkibi o'zgaradi.
Ayol jinsiy a ’zolarida o'tkaziladigan jarrohlik operatsiyalari 
(b ach ad o n ichini to zalash , punksiya, biopsiya va boshqalar) 
yallig'lanish qo'zishiga sabab bo'ladi.
Barcha yallig'lanish holatlari o'tkir, qisman o 'tk ir va surunkali 
shaklda borishi m um kin. Kasallikning kechishi davoning to'laqonli 
o'tkazilishiga, um um iy va jinsiy tartibn in g saqlanishiga bog'liq 
bo'ladi.
156

---

H ozirgi kunda ayollar jinsiy a ’zolari yallig‘lanishining klinik 
m anzarasi yaqqol nam oyon b o ‘lm ay, surunkali shaklda, tez-tez 
q o ‘zib turadigan tusda o ‘tadi. K o ‘p in ch a ayollarda b ach ad o n
qo'shim ch alarining yallig’lanishi uchraydi. Barcha jinsiy a ’zolar 
y allig ian ish jarayoni ikki xil b o ’ladi:
1) tashqi jinsiy a ’zolarning yallig’lanishi;
2) ichki jinsiy a ’zolarning yallig’lanishi.