«актуальные вопросы развития социального сектора экономики: отечественный и зарубежный опыт»

 
INTERNATIONAL SCIENTIFIC-PRACTICAL CONFERENCE 
«ACTUAL ISSUES OF THE DEVELOPMENT OF THE SOCIAL SECTOR OF THE 
ECONOMY: DOMESTIC AND FOREIGN EXPERIENCE» 
ANDIJAN, UZBEKISTAN, MAY 2020
264 
«Иқтисодиётнинг ижтимоий секторини ривожлантиришнинг долзарб масалалари: миллий ва хорижий тажриба» 
«Актуальные вопросы развития социального сектора экономики: отечественный и зарубежный опыт» 
иқтисодиётнинг кўплаб секторларига, балки давлат бошқаруви тизимига ва 
бошқа жамоатчилик муносабатларига аста-секин жорий этилмоқда. 
Фикримизча, рақамли иқтисодиёт талабларини инобатга олган ҳолда, 
ҳудудий даражадаги таркибий ўзгаришларга тўсқинлик қилаётган асосий 
омиллар мавжуд, улар: тегишли инфратузилма; ахборот-коммуникация 
технологиялари; аҳолининг салмоқли қисмини рақамли саводсизлик даражаси 
етарли эмаслиги. 
Рақамлаштириш шароитида ҳудудлар иқтисодиётини мақсадли таркибий 
ўзгартиришнинг устувор йўналишлари технологик-модернизация, кластер, 
бозор-рақобат, инфратузилма, шунингдек, ижтимоий ўзгаришлардир (1-расм). 
 
1-расм. Рақамлаштиришни ҳисобга олган ҳолда таркибий ўзгаришларнинг 
мазмунини ўзгартириш 
*муаллиф томонидан шакллантирилган 
Фикримизча, рақамли иқтисодиёт талабларини инобатга олган ҳолда 
ҳудудий иқтисодиётнинг таркибий ўзгаришларини амалга ошириш орқали 
қуйидаги ижобий натилаларга эришиш мумкин бўлади: 

---

 
INTERNATIONAL SCIENTIFIC-PRACTICAL CONFERENCE 
«ACTUAL ISSUES OF THE DEVELOPMENT OF THE SOCIAL SECTOR OF THE 
ECONOMY: DOMESTIC AND FOREIGN EXPERIENCE» 
ANDIJAN, UZBEKISTAN, MAY 2020 
265 
«Иқтисодиётнинг ижтимоий секторини ривожлантиришнинг долзарб масалалари: миллий ва хорижий тажриба» 
«Актуальные вопросы развития социального сектора экономики: отечественный и зарубежный опыт» 
 
1) шахсият, ташкилот ва жамиятнинг меҳнат салоҳиятини ривожлантириш 
ва инсон капиталининг ўсиши; 
2) иш билан бандликнинг ностандарт шаклларига (фриланc, вақтинчалик, 
масофавий, ўз-ўзини иш билан таъминлаш ва ҳ.к.) асосланган меҳнат 
мобиллигини, аҳолининг ишбилармонлик фаоллигини ошириш учун шарт-
шароитлар яратилиши; 
3) минтақадаги инвестицион фаолият учун катализатор сифатида рақамли 
инфратузилмани шакллантирилиши; 
4) аҳолининг турмуш даражасини оширилиши ва шахсларнинг меҳнат 
шароитларини яхшиланиши. 
Шундай қилиб, рақамли иқтисодиётнинг талаблари иқтисодиётни 
таркибий ўзгаришларнинг мазмун-моҳиятини ҳудудий даражада ўзгартиришни 
назарда тутади, бу мақсадни аниқлаштириш, тамойилларни тўлдириш, омиллар 
таркибини кенгайтириш ҳамда йўналишларни ўзгартиришдан иборат. 
Юқорида санаб ўтилганларни умумлаштириб, ҳудудий иқтисодий 
тизимнинг мураккаблиги ва кўп қирралилигини тизимли ўзгариш объекти 
сифатида қайд этиш лозим, бу эса рақамлаштириш талабларига мослашиш 
шароитида ҳудудий ҳокимият органлари, бизнес ва унинг вакиллари, илмий 
институтлар, таълим муассасалари, касаба уюшмалари ва аҳолини консенсус ва 
шериклик асосида ўзаро ҳамкорлик қилишни назарда тутади. 
Шу билан бирга, бугунги кунда иқтисодиётдаги хаотик таркибий 
ўзгаришларни тўлиқ бартараф этиш ҳамда стратегик ва дастурий ҳужжатларни 
ишлаб чиқиш доирасида бозор ва маъмурий ўзгаришлар учун асос яратиш 
ҳудудий ҳокимият органларининг устувор вазифаси бўлиб, бу жамият ва 
иқтисодиётни, шу жумладан, глобаллашув, рақамлаштириш, инсонпарварлик ва 
бошқа ривожланиш тенденцияларини тўлиқ ҳисобга олиш имконини беради. Ўз 
навбатида, рақамлаштириш жараёни ҳудудий иқтисодиётни таркибий тузилиш 
методологиясини тубдан ўзгартирадиган талабларни тақозо этади.