«актуальные вопросы развития социального сектора экономики: отечественный и зарубежный опыт»

INTERNATIONAL SCIENTIFIC-PRACTICAL CONFERENCE 
«ACTUAL ISSUES OF THE DEVELOPMENT OF THE SOCIAL SECTOR OF THE 
ECONOMY: DOMESTIC AND FOREIGN EXPERIENCE»
 
ANDIJAN, UZBEKISTAN, MAY
 2020
 
90 
«Иқтисодиётнинг ижтимоий секторини ривожлантиришнинг долзарб масалалари: миллий ва хорижий тажриба» 
«
Актуальные вопросы развития социального сектора экономики: отечественный и зарубежный опыт
»
 
бошқарилувчи, ташқи муҳитдаги барча ўзгаришларга тез таъсирланувчи ва 
мослашувчи персонал муҳим омил ҳисобланади [2]. 
Дарҳақиқат, корхонанинг самарали фаолият юритишида персонал муҳим 
ресурс сифатида хизмат қилади. Бинобарин, профессионал малакали 
ходимларни жалб этиш инқирозга қарши тадбирлар ҳисобланади. Ҳозирда 
тўқимачилик корхоналарда малакали мутахассислар етишмаслиги муаммоси 
мавжуд. Шу сабабли персонални бошқаришни инқирозга қарши бошқарув 
стратегиясининг ажралмас қисми деб қараш лозим.
Хорижий давлатларда тўқимачилик корхоналарида инқирозга қарши 
бошқарув стратегияси ҳаётий цикл жараёнлари ва рақобат интенсивлиги 
уйғунлашувига асосланади. Шунингдек, инқирозга қарши бошқарувда 
ходимларни таҳлил қилишга катта эътибор берилади. Бинобарин, меҳнат 
ресурслари корхона стратегияси ва ривожланишини баҳолашда муҳим омил 
саналади. Таҳлилнинг асосий мақсади персоналнинг кучли ва кучсиз 
томонларини, бошқарув самарадорлигини, ишчи кучининг етарлилик 
даражасини аниқлашдир. 
Шунингдек, инқирозга қарши персонални бошқариш фақат расмий 
муносабатларни ўз ичига олмай, балки бошқарув усуллари, инсоний 
муносабатлар каби ижтимоий-психологик жиҳатларни ҳам қамраб олади. 
Инқироз ҳолатларини олдини олиш давлат сиёсатида ҳам муҳим аҳамиятга 
эга. Шу боисдан профессионал менежерларни барча бошқарув бўғинларига – 
давлат, ҳудудий-регионал ва микродаражадаги бошқарув бўғинларига тайёрлаш 
лозим. 
Ривожланган 
давлатлар 
тажрибаси 
шуни 
кўрсатадики, 
60-65% 
маҳсулотлар, товар ва хизматлар кичик корхоналар томонидан ишлаб 
чиқарилади. Бу масалада кичик корхоналар учун махсус менежерлар тайёрлаш 
муҳим аҳамият касб этади.
Дарҳақиқат, менежерларнинг хатоси туфайли корпоратив инқироз юзага 
келиш хавфи мавжуд. Аксинча, ташаббускор ва уддабурон менежерлар 
корхонани оғир вазиятлардан олиб чиқади. Бинобарин, инқироз ҳолатларида, 
айниқса, бошқарувчиларнинг масъулияти ошади. Иқтисодий самарадорликнинг 
пасайиши, харажатларнинг кескин ўсиб бориши ҳолатлари корхонанинг 
молиявий-иқтисодий натижаларига салбий таъсир кўрсатиши маълум. Шу 
туфайли бу ҳолатда ходимларни мотивация қилиш, яъни руҳлантириш ҳам 
муҳим аҳамият касб этади. Шунингдек, корхонадаги ижтимоий-иқтисодий 
натижаларга жамоа ўртасидаги манфаатлар тўқнашуви, ходимлар, ижтимоий 
гуруҳларнинг меҳнат фаолиятларидан қониқиш даражаси бевосита таъсир 
ўтказади.
Инқироз ҳолатларида корхонада оператив тезкор гуруҳлар ташкил этиш 
ҳам самарали таъсир кўрсатади.
Инқироз бўйича оператив гуруҳлар тузилишининг асосий мақсади янги 
технология, инновацияларни яратиш, инқироз ҳолатида молиявий менежментни 

---