«актуальные вопросы развития социального сектора экономики: отечественный и зарубежный опыт»

INTERNATIONAL SCIENTIFIC-PRACTICAL CONFERENCE 
«ACTUAL ISSUES OF THE DEVELOPMENT OF THE SOCIAL SECTOR OF THE 
ECONOMY: DOMESTIC AND FOREIGN EXPERIENCE»
 
ANDIJAN, UZBEKISTAN, MAY
 2020
 
295 
«Иқтисодиётнинг ижтимоий секторини ривожлантиришнинг долзарб масалалари: миллий ва хорижий тажриба» 
«
Актуальные вопросы развития социального сектора экономики: отечественный и зарубежный опыт
»
 
Латерал маркетинг эҳтиёжлар, фойдаланиш, истеъмолчилар гуруҳлари ёки 
вазиятларга таъсир қиладиган янги имкониятларни излашга асосланган. Ушбу 
имкониятларни амалга ошириш маҳсулотни тубдан ўзгартиришни ўз ичига 
олади. 
Латерал маркетингдан фойдаланганда маҳсулотлар глобал миқёсда қандай 
ўзгартирилганлиги қуйдаги мисолларда кўришимиз мумкин. 
1. Илгари нонушта учун фақат озиқ-овқат ҳисобланган дон 
маҳсулотларини истеъмол қилиш ҳолатларига "енгил биофаол моддалар" 
қўшилди. 
2. Актимел: бактерияларни ҳимоя қилиш йогурт эҳтиёжларига қўшилади. 
3. Ёқилғи қуйиш шохобчаларидаги озиқ-овқат дўконлар: озиқ-овқат 
маҳсулотларини сотиш одатдаги ёқилғи қуйиш шохобчалари хизматларига 
қўшилади. 
4. Интернет-кафе: Интернетга кириш кафетерия хизматлари тўпламига 
қўшилган. 
Латерал маркетинг маҳсулот ёки хизматни жиддий ўзгартиришни ўз ичига 
олади. Бу ерда биз бозорни, тарқатиш каналларини ва ҳатто компаниянинг 
вазифасини тубдан ўзгартирадиган ғояни илгари суришимиз мумкин.
Латерал маркетинг ўзининг номини латерал, яъни ностандарт фикрлашдан 
олди. Бу атамани асослаб берган таниқли психолог Эдвард де Боно латерал 
фикрлашни "хотирада сақланадиган тушунчаларни чуқур қайта қуриш орқали 
ижодий ғоялар вужудга келадиган маълумотлардан фойдаланиш учун 
мўлжалланган жараёнлар тўплами" деб таърифлаган [3]. 
Ўзбекистонда латерал маркетинг усуллардан фойдаланиш кўринишларини 
қуйидагиларда кўришимиз мумкин: агар бир неча йил олдин одамлар 
мурожаатлар билан боғлиқ муаммоларини ечиш учун бир нечта идораларга 
боришга мажбур бўлишган бу эса вақт, пул ва асабларни йўқотиш каби
ноқулайликларни туғдирган, энди давлат тадбиркор сифатида латерал 
маркетинг усулларидан фойдаланган ҳолда ушбу муаммоларни ҳал қилиш учун 
тоифалар ёки бозорларни яратмоқда.бунга мисол қилиб Давлат хизматлари 
марказларини келтиришимиз мумкин давлат хизматлари маркази - жисмоний ва 
юридик шахсларга кенг кўламли давлат хизматларини кўрсатадиган жой бўлиб 
бу ерда: ҳайдовчилик гувоҳномасини бериш, тадбиркорлик фаолиятини амалга 
ошириш учун лицензия олиш, университетга ҳужжат топшириш, маълум 
турдаги товарлар ва хизматларни сотиш учун лицензия бериш каби хизматлар 
мавжуд яъни ҳар қандай мамлакат фуқароси жисмоний ёки юридик шахс 
бўлшидан қатъий назар давлат хизматларидан фойдаланиш имкониятига эга.
Шунингдек, давлат хизматлари марказининг биносидан чиқмасдан ташриф 
буюрувчилар учун махсус яратилган банк кассасида фойдаланилган хизматлар 
учун тўловларини амалга ошириш имконига эга. Ушбу марказлар орқали 
давлат аҳолини ижтимоий қўллаб-қувватлайди ва давлат муассасалари 
ходимларининг вақтини тежайди. 

---