Актуальные научные исследования в современном мире iscience. In. Ua

«MODERN SCIENTIFIC CHALLENGES AND TRENDS» 
SCIENCECENTRUM.PL 
ISSUE 5(39) PART 1 
ISBN 978-83-949403-3-1 
 
120
Eshonqulov Tirkash 
Dotsent
Jizzax davlat pedagogika instituti o
ʻ
qitish metodikasi kafedrasi, 
Xo‘shbaqov Ulug‘bek Abdumajid o‘g‘li 
Jizzax davlat pedagogika instituti ta’limda axborot
texnologiyalari yo
ʻ
nalishi magistranti, 
Abdiyev Bekzod Alijon o’g’li
Jizzax davlat pedagogika instituti ta’limda axborot 
 texnologiyalari yo
ʻ
nalishi magistranti 
(Jizzax, Uzbekistan) 
 
O‘QUV JARAYONI SIFAT KO‘RSATKICHLARINI BAXOLASH MODELI 
Annotasiya.
 
Ushbu maqola orqali o‘quv jarayoni ta’sir qiluvchi omillar va o‘quv 
jarayoni sifat ko‘rsatkichlarini baxolash modelini keltirib o‘tilgan bo‘lib, o‘quv jarayoniga ta’sir 
qiluvchi xar qanday omillar jaxon standartlariga mos keluvchi baxolash modellariga asoslanib 
ta’lim tizimida yangi model turlarini yaratish uchun keltirilgan.
 
Kalit so‘zlar: 
O‘quv jarayoni sifati, ergotik sistema, mehnat vositalari (predmet), 
Ergotik element, Gurux yondoshuvi, Pedagogik yondoshuv, Psixologik yondoshuv, Programmali 
yondoshuv, o‘quv jarayonini tashkil qiluvchi asosiy elemetlar, bilimn, ko‘nikma, malaka
 
 
O‘quv jarayoni samaradorligini oshirishni asosiy yo‘naliylaridan biri o‘quv jarayonini 
nazorat va uni natijalarini tadqiq qilishdan iborat.
Bizga ma’lumki, xar qanday pedagokni nazorat baxolash faoliyati o‘quv jarayonini 
sifatini aniqlashda asosiy faktor bo‘lib xizmat qiladi. Lekin ushbu sifat darajalarini 
muomolashtirishda sababga ushbu muommoni negizida nimalar yashiringanligini bilish, va bu 
muommolarni hal qilishni aniq algaritmlarni yaratish talab etiladi. Shuning uchun “O‘quv 
jarayoni sifati” tushunchasini mohiyatini to‘liq yoritish va uni sifatini baxolash masalasining 
yechim etaplarini ko‘rsatish ushbu maqolani asosiy maqsadi hisoblanadi. “O‘quv jarayoni sifati” 
tushunchasini o‘rganish va undan amalyotga foydalanish orqali o‘quv jarayonini optimal 
boshqarish mukammallashtirishga erishish mumkin. Ushbu tushunchani to‘liq moxiyatini 
o‘rganishga bag‘ishlangan ilmiy adabiyotlar mavjud bo‘lib yoritilgan. Biz bu tushunchani tadqiq 
qilishda ergotik sistemalardan foydalanamiz. (ES). Chunki bu sistemada bir qancha funksional 
sistemalarni sifatini aniqlashning va baxolashning eng maq’bul variyatnlarni ko‘rish mumkin. 
O‘quv jarayonining maqsadi va aniq strurturasi va komponentlari bilan gumanitar ergotik 
sistemalarga to‘liq mos keladi. Ma’lumki, ergotik sistemani tashkil etuvchilar bo‘lib, ergotik 
elementlar va noergotik elementlar to‘plami xizmat qiladi. Yani: mehnat qurollari, mehnat 
vositalari (predmet) va mehnat maxsuloti. Agar bularni o‘quv jarayonida ko‘radigan bo‘lsak: 
Ergotik element bu o‘qituvchi (pedagok), (pedagoklar kollektivi), mehnat qurollari esa-o‘qitish 
usullari, o‘quv xonalari, o‘quv-metodik adabiyotlar va h.k, mehnat vositalari – bu o‘qituvchilar, 
myehnat maxsuloti – bilim, qobiliyat va o‘quvchilarni bilim mahorati bo‘la oladi. Ushbulardan 
kelib chiqib, “o‘quv jarayoni sifati” tununchasini: barcha elementlarni birgalikda xarekterlovchi 
faktorlarda, ya’ni o‘quvchilar, o‘qituvchilar va o‘quv jarayonida qo‘llaniladigan ustivor, o‘quv 

---